Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 108, 1 August 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

A keia Poaha iho, e holo paikau kikipu aku ai ka mokukaua Amerika Bosetona a lukī loa i Lahaina. He ahaaina ka na haumana o ke kula Sabati o Ewa ma ka auina la o ka Poaono lulai 29, ma Waiawa. Ke pahola nei kekahi lohe ma ma kela kulanakauhale, ua moku ke poo oihana o ka Luna Paahao o Kawa. I keia ahījahi e holo hoomaha aku ai.ke Kokua Lanakanawai Klekie Bickerton no Maui, a e hoomaha ana ma Puunene a me Makawao. Eia ke ku' nei na pou laaau nunui ma ka uwapo ma Ewa iho oka Hale Duto kahiko no ka anuhi mai i ka eneguu mahu o ka Malulani. Ua haalele maī I ka l’oakahi nei a holo aku no Kapalaklko, ka mokukuna Trans:t, me 1,2C5,73S mau paona kopaa, no lakou ke kumukuai ī koho ia he §49,113.90. Eia Ke lioomaka nei ke Komite Hoeueu a ka Ahahui nui o ka Pae Aina, oia na Eey. E. S. Timokeo, J. M. Ezera a me John Wise, i ke komo kauhale ma Honolulu nei, a mahope aku i na mokupuni e ac. Ua hoolimalima ia iho nei ka moku Irmgard e holo i ka mokupuni lepo manu Laysan no ka hoopiha iho me ke guano a halihali mai ianei. A ke awakea oka la apopo, e holo aku ai kela moku, me ko ke kapena manao e hoi mai ana kona moku īloko o na hebedoma ekolu, a e hoihol pu mai i ke Klaaina Freeth a me ka ohana.

1 keia la c upu ia aku nei e balulu mai ana ka mokualii Miowera ma keia awa mai Kikane mai. A lua e ku io mai ana oia, alaila e holo koke aku aaa no i Vitoria, Berltania Oolumehla i keia la. 0 kela pake i lilo ai iaia ka aelike hoolako paiai i na mai o ke Panalaau mai lepera ma ke 49 J mau keneta 0 ke paiai hookahi, ua waiho ae nei oīa i ka $1500 bona i ka Papa Ola no kona hooko pono ana i ka aelike. Ke lohelanla loalamainei, eia no ko Mahukoaa poe kanaka Hawaii ke hoopaakiki la i ka hele ana e lawala me ko eliaua pauda. He kauna paha a oi na kino kanaka i hoopoinoia 0 Kohala me keia ano lawaia, ake, aohe no nae mea a hoopau iki, Ua hala aku ka Luna Leta nui Oat e kaapnni i ka mokupuni 0 Oahu i ka Poakahl nei, ma ke ano hakilo i kona mau hale leta lala ma na kua aku nei 0 kela mokupunī, a e kauoha aku i na hoololīloli a me na hooponopono i makemake ia no ka hooholo pono ana i ka oihana leta. Eia i Honolulu nei ke kahu oka ekaleala o Waialua Kev. E. S. Timotso, no ka hoomakaukau ika laua haname John H. Wise 0 ke Hula Nui 0 Obelina, e kaapuni aku i na mokupuui no ka hai euaneiio 1 hooholo ia iho nei e ka Ahahuī Euanelio 0 ka Paeaina. E hoomaka mua ana laua i ka hana iloko o kela kulaaakauhale ikeia pule ae. Ua loaa mai maiuua o ka mokuahi Mariposa 0ka Poaono i hala, he-pualinui 0 na lio a me na kaa ponioiu e kukulu ia aku ana i mea hoonanea a imi dala no ka ona nona ia kumu hana. He mea ano hou keia, ana ka mahu e hoopokakaa aku ana. 0 kahi e manao ia nei e kukulu ia aku aī, aia ma kela pa \tāiho wale ma alanui HoteIe a mawaena 0 na alauui Papu a me Nauanu, 1 ka hora 5 kakahiaka nui Poaono i hala, lulai 29, ua ku mai ka moku ahi < ( Mariposa” ma Honoluiu nei, mahope 0 ka haalele ana aku ia Kapalakiko i ka hora 4 ahiahi 0 ka la 22 0 lulai. Ua lawe mai oia no Keia awa, he 31 mau ohua kapena a me 21 ohua oneki, me na eke leta ame na ukana. Mahope iho 0 ka hora 6 0 ia ahiahl no, ua mnau loa aku oia no ua Panalaau 0 ka Hema,