Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 111, 7 August 1893 — KUMUMANAO. [ARTICLE]

KUMUMANAO.

NO KE ALOHA. 0 ke aloha oia no kekahi 0 na haaawina nani loa ake Akuaihaawi mai ai e uoho alii iloko o ka punwai o na mea ola kino uhane, i hoouoho mai maluna o ka honua nei. 0 ke aloha he kaula gula ia 1 hoohehee ia iloko o ko kakou puuwau i ke la a rae keia minute, a ina la a pau o ko kakou ola ana. Aole pili keia mea he aloha ina mea uhane ole, ua pili wale no keia mea he aloha ina mea ola uhane, noonoo. uhane ike, naauao. a pela wale aku. Nolaila, o ke aloha he mea hemo ole ia ina kau a' kau o ka luakupapau 'wale nokahie hemo ai nei mea he aloha. Ua, hoike mai ke kanaka naauao Ipa ma ka palapala, Hemolele, oia o Solpmona. 0 ke aloha ua ikaika loa ia e like me ka make. aole hoi e pio ke aloha ina wai'he nui, aole hoi e mo-

kuhia ina waikahe he mii loa. Olelo mai uo hoi o Paulo ma I. Kor. 13:13. Ke mau uei keia mau mea ekolu. Ka luanaoio, ka mauaolana, ke aloha o ke aloha nae ka mea i oi ae . o keia mau mea. He mea pau ole ke aloha. ua hoike mai o ' Paulo, ina he wanaua e pau , ia, ina he olelo e pau ia, ina , he akamai e pau ia. A o ke aloha e mau ana ia, hoike mai o Paulo penei ina e olelo au i ka olelo a na kanaka a me na anela, a i loaa ole ke aloha, ua like au me ke keleawe kanikani a rae ke kumuhala walaau. K olaila, makeiakumumanao o kakou i nei po ua loaa iau elua mahele manao e pili ana no-ke aloha. 1. —Ke ano o ke aloha o ke kanaka. —TJa kau palena ia ke aloha o na keiki a kanaka, he manawa waleno ko ke kanaka aloha. Tna e noho pu ana kekahi wahine me kaua kane a i ole ia ke kane paha me kana wahine, i ka wa e pumehana ana ke aloha o ke kane i kana wahine mau ko iaua aloha pili paa, aka, ina e maalili ke aloha o ke kane i ka wahine pe ia ka wahine i ke kane, ala :

ila ; o ka hemo no ia o keia aloha i pili paa ia. Pela no ko kakou aloha me ke Akua. la wa e pumehana ana ka manaoio, haipule iloko o kakou no ke Akua kona pono, kana hana, a pela aku, alaila, e mau ana ia aloha i ke Akua. Aka, ina e hoao ia mai ko kakou manaoio, a aloha me ka makani puahiohio o ke ao nei, o ka wa no ia e maalili koke ai ko kakou aloha, a lilo ke aloha iloko o kakou i mea paonioni. Olelo mai o Paulo, aole paonioni ke aloha, aole haanui ke aloha, aole hokiekie ke aloha, he hoomanawauui ke aloha. 2. —Ke aloha ohaua ana oia hoi na makua a me na keiki. —Ua noho aloha kekahi me kekahi ma ke ano noho ohana ana a hiki mai i ka wa e mokuahana ai ka makua a me na keiki; alaila, o ka hemo ae la no ia o keia aloha mai ke'a noho like ana. Pela uo na hoaloha iloko o ku Haku: I ka wa o kakou i noho like ai ma ke ano he ohana iloko o ka ekalesia, pipili uo ko kakou aloha i ka Haku a me kana mau hana, a pela hoi i ka makua ma ka uhaue, ua like kakou a pau he poe keiki iloko o ka ekalesia o Kristo. Akawa e ulu mai ai kekahi mau mea e mokuahana ai kb kakou uoho aloha ana, o ka wehe up ia i ka pili hooko ialoko. 0 kekahi mau ohana i noho mokuahana hoohiki no lakou aole e ike a hiki ika lua kupapau. Pela no kakou, ke hoohiki nei kahi poe, aole e hele i ka halepuie, aole e komo ke poo iloko oka halepule, hoole ke aloha ika ekalesia ana i noho ai a kanaka makua, holo wale io i a nei e hou hewaai. Ee olelo mai nei o Paulo, nawai la i hookaa-

wale ae maike alohao Krsito? Ka ka pahikaua anei? JSTa ka hune anei? Na ka wi 'ai anei? Na ka ma’i anei? Eia ka mea nana i hookaawale mai ke aloha o Kristo. Aole i paa ko kakou aloha iloko o.ko kakou noho ohana aua no ■ ke Akaa. TJa kau wale iho no ke aloha iluna o ke oue a pa mai na manao o ke kauaka, o ka hiua no ia. Ke i mai nei o Paulo aole e hiki wawe ma ka huhu, aoie e noonoo iuo, aole e hauoli ke aloha i ka hewa, aka, hauoli ke aloha i ka pono. 3. —Ke aloha i ka hoalauna. —0 kekahi kanawai keia a ka Haku i olelo aku ai i ke kakaolelo i hele mai ai e hoao ia Iesu, olelo aku o Iesu e aloha oe i kou hoalauna e like me oe i aloha iho ia oe. Nolaila, e pono kakou e aloha i ko kakou mau hoalauna aole e hoolilo i na hoalauna i mau enemi, aka, he mea paakiki ia kakou ke aloha ana i ko kakou mau enemi. Aka, ke ao mai nei o Paulo penei; a i huhu oukou e ao o hewa auanei oukou, mai hoomau i ka huhu a po ka la. E like me ka Haku i olelo

mai ai e aloha iko oukou poe ] enemi. Pehea hoi kakou ua ( hoahanau, aole anei kakou i • hoolilo i ke kauwa ake Akua i enemi no kakou. Ke mauao nel au, ua enemi kekahi poe ' ua moku i ke kaula gula o ke aloha mai na kahu mai, manao ae nei kakou ua naauao nei mau hana ana? Aole aole loa ua lalau nei mau hana, aole keia he mau hana e aloha ana i ba hoalauna. 4. —0 ke aloha he mea kokua ia i ka poe pilikia.—E nana ae kakou i ka moolelo, o kela kanaka Samaria i kokua ai ika mea i haule ai ma ka lima o na powa, maalo ae he kahnnapule ike no i ka mea poino hele loa no, maalo hou ae he pua na Levi, nana maka wale aku no, aole he aloha iloko o nei mau kanaka. Hoea mai fae Samaria a ike i nei kanaka i poino komo ke aloha iloko ona kii aku oia a hoopakele mai kona mau pilikia ae. Ua like keia kanaka i haule ai ma ka lima o na powa me Hawaii nei. Mamua, i ka wa i hoea mai ai na mākua Misionari, o lakou ka poe nana i wehe ia kakou mai ka noho pouli ana o ka make o ke kino a me ka uhane. E nana ae kakou i ka poe i komo- nei mea he aloha, kokua i ka poe pilikia. Eia o Lunalilo ke kn nei he kia hoomanao oia o Lunalilo Home, he wahi e noho ai ona poe ilihune. He alii aloha keia i kona lahui kanaka. Ua malama keia alii i kela kauoha a ka Haku e aloha i ka poe ilihnne. 0 Ema kekahi ke ku nei ka Halemai Moiwahine, he kia. hoomanao ia, o Pauahi kekahi i kokua i kona lahui ponoi, kela hale- , kula o Kamehameha, kahi e i hoonaauao ia nei o na opio Hawaii, he hana aloha keia a • Pauahi alii ia oe e Hawaii

opio. 0 kekahi mau makua Misionari ke kokua nei i na opio kane a me na opio wahine ma na kula hanai. he mau hana • aloha keia e kokua ia nei e na makua. 0 ka mea e heluhelu nei ikea poo manao kekahi i kokua ia ma ka hoonaauao ana ma ke kula hanai. Ua aie no hoi i ke aloha a me ka iokomaikai o na makua Misionari, e pono kakou na opio Hawaii e lawe mai i nei mau huaoielo aloha a'me kokua i mau ana pakahi na kakou. EIA KA LUA 0 KO KAKOU MAHELE MANAO. 2. —Ke aloha o ke Akua i ke 1 kanaka. —Aole palena o ko ke 1 Akua aloha ia kakou, ua ike 1 ia kona aloha, ma kaha mau * hana a pau i haua ai i mea e 1 pomaikai ai na kanaka, kona ■ haawi aua mai i kona Uhane . ike, Uhane noonoo uo kakou, i kona haawi' ana mai i ka ua i maluna o ka honua, ka la i 1 mea e malamalama ai, ke alo- » ' 1 ha nei ke Akua i ka poe hewa 1 a me ka poe pono, aole i kau L kapakahi ke aloha o ke Akua, ua like ka nui me ka moaua a >lme ka hohonu o ke kai s - ua

hke kona aloha me ke kiekie 0 ka lani iluna, ua hiki ole ia kakou ke hoomaopopo aku i ko I.o Akua aloha i ke kanaka, aole he palena kona aloha, o ke Akua ke kumu o ke aloha a o ke Akua ka welau o ke aloha, o ke Akua ka mua o ke aloha, o ke Akua ka hope o ke aloha. Eia kahi aloha o ke Akua, oia no kona haawi ana mai i kana keiki punahele x mea e ola ai na kanaka a pau e manaoio aku ana iaia. Ua hoike ia ma loane, no ka mea, ua aloha nui mai ke Akua i ko ke ao nei, nolaila, ua haawi mai oia i kana keiki hiwahiwa 1 ole e make ka mea manaoio ia ia, aka, e loaa ia ia ke ola mau loa. A. Kapoli MoLean.