Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 111, 7 August 1893 — HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI G. PATON [ARTICLE]

HE MAU MOOLELO NO KE AU O KO KA REV. KEONI G. PATON

Nono ana iwaena o ka lahui Aikanaka o KTa HeTberedlsa. Ua olelo ae la ko’u poe hoaToha ia’u me na olelo moakaka loa, a me na hoomaopopo lea ana e kupaa mau ana lakou e paio aku no ko’u maluhia a me ko ka pule a Iehova, a e kau no lakou pakahi i ka hoopai me ka hookaulua ole i ka mea a mau mea paha e hoao mai ana e hoopoino i ko’u ola. Ua kamailio mai la o Taia ke kakaolelo nui: “Ua manao paha oukou he hookahi wale iho no o Misa e noho nei ma keia wahi, a no ia mea, ua manao iho la oukou ua hiki ia oukou ke hana aku iaiaelike me ko.oukou makemake! Aole loa! He poe kanaka makou a pau no Misa. E hakoko uo makou a pau nona mamua o ko makou ike ana aku e hoopoino ia ana oia. 0 kela a me keia e lels kamako aku ana iaia, oia no ko lakou lele kue aua mai ia makou. Ua lawa iho la ia uo keia la.” Ma ke auaina nuku waha . ,aua, ua hoolouo pono ia ke kahuna hoomanamana no kaua mau hooweliweli aua e hoea mai ana he makani ino ikaikaloa. Ua i aku la hoi kekahi me ke kuhi aua aku he kuli oolea ko ua kahuna la, a aohe hiki i ua kuli la ona ke hoalu iho, a paio aku la penei: “Ina he hiki iaia ke kauoha aku i ka makaui ikaika, heaha : hoi ka mea i hiki ole ai iaia : ke hoola ae i kona kuli oolea? ] Oiai, he mea oiaio, he oi aku ; ka maalahio ka haua aua i ; kela mea mamua o ke kauoha ] ana aku i ka makani ikaika. - ’ ] Ua hu ae la ka aka o ua ] kauaka me ka hoonaukiuki ] loa aku i ua kahuna la. Iloko ] uae o ia manawa, ua uoho ] mumule wale iho la uo ua ■ kahuna ueime ke kulou malie ana o kona poo ilalo. Ua ] nuku mai la hoi kaua wahine iaia, he wahiue kino nui ikaika no kana mau haua waiwai ole, a.me ke kau-o ana ia Ta1 kou a pau ilōko o ka pilikia ■

mau wale; a me ka pii loa ana ae o kona buhu, ua klau ae la oia ma ke kumu o kekahi lau niu nui, a hoomaka aku la e hili ma ka poohiwi o kana kane me ka ikaika launa ole mai, a iloko hoi o na wa ana e nuku ana me ka hookuu ana i ke kuakoko o kona iuaina ma na mamala olelo, e hoopuka mau ana oia i keia mau huaolelo: “Na'u e upa aku i ke kepolo a hemo ae mailoko ae ona! Aole loa oia e hoao hou i kela makam ikaika!” He wahine Malei ua wahine la, a pela no hoi ka hapanui o na kanaka o Aniwa. Ina i hoao kekahi wahine Papua, Tanna a Erromanga paha e hana elike me ka- kela wahine i hana ai, aole e nele kona make koke ma ia wahi me ka hookaulua ole ia. (0 ka poe Papua, he poe ili eleele maoli lakou, a o ka poe Malei, he poe ili nlaula lakou elike me ko ke kanaka Hawaii ano.) Aka,., ma Aniwa no nae, o ka hoao ana o ka wahiue e pepehi i kana kane ua lilo no ia i mea huhu nui ia, a kahaha loa ia e na kanaka, a no ke ano hele loa aku i ka nui o ka lakou mau olelo kakana, ua keakea aku la au, me ka olelo ana aku: <: A hooki oe i kena hana au i keia wa! Aole paha ou makemake e pepehi iaia a make ea? Me he la, ua oili paha ke kepolo mailoko aku ona ma'muli o kou poluku ana. Ke ike nei oe, he mumule wale no oia i kau mau hauna ana a pau me ka ikaika, a ke mihi nei oia no kana mau olelo ino a me kana mau hana maikai ole.” TJa manao wale lakou e hoohiki paa mai ua kahuna la imua o lakou aole loa oia e kalokalo hou aku e pahola mai na mah ahulau a me na makani ikaika; alaila, e noho pu oia me lakou me ka maluhia a rae ka lokahi. Ma ia manawa mai, ua makana mai la ua poe kuekue nei ia makou he heluna nui o na ko-aki a me na mea ai he nui wale ma ke ano he mea e hoike mai ai i ka noho oluolu a kuikahi maikai me makou; a, ua panai aku makou ma ka hoonani ana i ke Akua, a ua hoohala ia ua la holookoa la ma ke kamailio ana, aole hoi ma ke koko. Ua nui ka manaolaua no ka hopena. Ua ike no ko makou poe hoa’ioha iko lakou kulana ikaika. Ua haule pio ka manao o ko makou poe enemi, a ua piha hoi lakou ika makau. Ua hoomaikai aku ko makou mau uhane i ka Haku. Aole i pau .