Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 115, 14 August 1893 — HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA

Ka Opio Noho Waonahele. ECA H9APAEOLE O KA PU RAIFERA. Ka Pmiwai Waipahe. :nona; Ka Umauma i Lalapa ia e ke £hi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaiii Puuwai Hoi. •MOKUNA II. KA LUAŪI MAKUAHINE 1 ANOE KA NOONOO. Ua ku malie iho ka opio hahai holoholona ma ke kae o ka muliwai me ke kaulona ana a koua mau onohi maka maluna 0 ka waapa nana e lawe ana i ka ui oi kelakela a kona maka 1 ike mua ioa ai, a hiki wale i ka nalowale ana mai ka ike ana akn a kona mau maka. la wa, ua liuliu ae la ka opio me ke kahea ana ae i kana mau ilio, a niau hele aku la oia me kona mau kapuai mama ma kekahi wahi alanui e moe ana maloko aku o ka hihipea o na ulalaau loloa o ka nah ele. laia uae e hele ana, ua hoopiha ia kona puuwai me kekahi noonoo anoe, a e hahai mau ana hoi na helehelena o kela ui nohea ma na mehen o kona mau hoomauao ana. lloko o keia mau noonoo a kona puuwai, a iaia hoi e hoomau aua raa kona alahele mehameha e maIoko o na ululaau loloa, aia hoi, ua hoohikilele ia ka mauao o ka opio i ka nuuulu ana ae a kaua mau ilio.. Nolaila, iloko o ka imo maka aua, ua makaukau ka pu raifala a ka opio, a me ka eleu lua ole, aia hoi kona mau onohi maka e halo ana ma o a inaanei. He mau kaina wawae pokole, aia hoi, ua ike aku la oia e ku aua mamua ponoi o kahi ana e hele aku nei, ma kahi paha o elua haneri iwilei, he dia nui momona. Hapai malie ae la oia i kana pu, a- he nei nakolo ka i wawalo ae iloko o kela ululaau mehameha, aia hoi, ua ku aku la ke dia, a waiho a make ana iluna o ka ili o ka honua. He wa pokole hoi, aia ka pahi a ka opio hahai holoholona ke mahelehele palamimo la ma- na io palupalu ouo o ka holoholona punahele i ua mamo oia aina.

Ua lawe ae la ola ma kahi kupono no ka hoolawa ana i kona hale, a mahope hoi o ka hanai ana i kana mau ilio a lawa, ua hoomau aku laoia no kona home noho wao. I ka hala ana laia he hookahi mile me ka hapa, ua hoea aku la ka opio ma kekahi wahi ponaha malaelae maikai iwaena o kela ulunahele mehameha, a iwaena konu hoi o ua wahi ponaha Ta e ku ana he wahi hale maikai. Ua hoopuni ia hoi ka hale me kekahi wahi pa maikai, a maloko o ka pa, e ulu aaa he lehulehu wale o na pua aala o kela a me keia ano. Ua mahiai ia hoi me ka maiau, a e hoike mai aua, he lima no kekahi wahine puuwai maemae ka mea naua e lawelawe ana i kela mau pua aala lua ole a ke Akua i haawi mai ai me kona lokomaikai palena ole. Aia ma ke kua o ua wahi hale la, e kahe ana he wahi kahawai uuku me kona wai aliali kohu hau. He inea oiaio, he luakaha io no kela i piha me na hiohiona o ke aloha, a me ka pumehana. 0 loko o ua wahi hale Ta, ua malama ia me ka maiau. He maemae lua ole ka paia a me na wahi a pau o loko o ua wahi hale la. Uahoohihi ia . hoi na lau uliuli o ke kuahiwi, a me na pua ma na paia a puai o ka hale, a ke honi aku i ke ea o loko he keu a ka moani huihui. ' Ua ka alo loa ae la ka opio ma ke kua o ka hale, a hele pololei aku la oia a komo iloko o kekahi wahi pupupu hale uuku mahope aku o kahi hale noho, a mahope hoi o kona waiho aua aku i kana ukana iloko o ua wahi hale uuku la, ua huli mai la oia a komo aku la ma ka ipuka o ka hale noho, a ia wa, ua pane aku la oia me ka leo oluolu, a ku i ke aloha ke lohe aku: “Ua hoi mai nei au e kuu makuahine aloha, a ua hoihoi pu mai nei au he mau.io dia maikai e kuu aloha.” “Ae, e kuu 01ando maikai, ua hoi iomaila ka oe. ~ E hoonani ia ke Akua no koua hoolohe mai i ka’u pule. Aka, mai hopohopo oe no' u i keia la. oiai aohe au e makemake ana i ka ia i keia la e kuu keiki aloha. E nana mai oe, mai ko hele 'ana, ua hoohala iho nei au i ko’u mauawa i ka hoowehiwehi ana i ko kaua wahi home aloha me keia mau pua aala, a ka lokomaikai palena ole a ke Akua i haawi mai ai. E kuu keiki aloha, o ka pua wale no paha ka mea maemae hookahi. E nana oe i ko’u hele aua a ako mai i keiamau pua maemae nui wale mai ka

poli mai o ko lakou makuahine, a lawe mai hoi a hookuu maluna o keia mau paia, he oia mau no lakou maemae, a me ka hemolele o ko lakou naau, oiai e kulou mai no lakou me ka minoaka mai ia’u. Eia nae, he mea mae wale ka pua, wahi a ka makuahine.’' “E kuu makuahine, aole anei owau kekahi mea i like me na pua ke aloha ia oe?” I ninau aku ai ke keiki me ka naau ehaeha no ke ano olalau ,o kona luaui makuahine. “Ae, ae, o oe io no ka mea oi loa ae o ke aloha ia’u, aka o oe no ke keiki a kou makuakane, ao ua makuakane la ou, oia no ka’u kane. Auwe, pehea la oia i haalele mai ai ia’u? Ua aloha au iaia e kuu 01ando, me ka ikaika a pau o ko’u puuwai, eia nae, ua haalele mai no nae oia ia’u. I kona oili ana aku mailoko aku o ko maua hale, ua hoohiki mai no oia ia’u e hoi hou mai ana no oia; aka, ua hala ae nei he mau makahiki lehulehu - wale, eia nae, aole oia i hoi mai. Uoiaila, e kuu keiki aloha, aole loa oe e haalele iki mai ana ia’u e-a?” Wahi aka makuahine. “Aole loa au e haalele iki ana ia oe,” wahi ake keiki i puana ae ai me ka puili ana aku ike kino pilalahi o kona makuahine. Ua puili pu mai la ka makuahine aloha i kana keiki, a mahope o ka haawi ana he mau honi aloha ma ka papalina nohea o kana keiki, ua pane mai la oia: Aoī,e i pau. -■i6» ■ > Ua waiho ia ae imua o ka Aha Hookolokolo Kiekīe ma Augate 10, ka hoike makahiki a na kahu waiwai o ka Home Lunalilo, e hoike ana i ka nui o na dala e hooppukapuka la neī, na loaa a me na hoolilo. Na loaa no ka makahlki i pau, penei: a loaa mai, he $36,316.53j na hoolilo, he $29,014;. koena dala, he $7,302.41. Oka nui ona dala I . haawi ia aku no ka hoopukapuka, he $185,590.67. Ke makemake nei o Mr. Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawi aku i kapomaīkai i ko makou poe makamaka heluhelu 1 kona Ike i na mea e pili sma i na ma’i ann* Penēi kana olelo: “Ma ke kau kopulaa i hala iho nei, ua loaa iho la au i ka ma’I anu a ua ano kuonpono loa ka ma’i ma kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma’i hookāhi me ka hoonawaliwall ana īa’uahala wale kekau makalii, ai ka haalele ' ana mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomaiio ana ia’u a y a hoi i manao iho ai aole loala au e ola iki ana. He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me fca holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aole i pau he hookahi omole, ua haalele koke mai la ke kunu ia’u, a aole loa hoiauihoopllikia hou ia mai e ke kunu me ke ana, Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nui nei lakou.” He 50 keneta o ka omole e kuai iama kahi o Bessos SiirrH &Co M Agena ma na Pae Aina Hawaiī, 2435—4t.