Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 116, 15 August 1893 — KA EŪĒU WIWO OLE 0 NU IOKA A I OLE, 0 KA Makai Kiu Hale BTiwela> [ARTICLE]

KA EŪĒU WIWO OLE 0 NU IOKA A I OLE, 0 KA Makai Kiu Hale BTiwela>

MOKUNA XII. HE PO pouIi ua po la, he pp hoi 1 kupono ina hana karaima. Ua hoomau aku la ka wahine I hai ia ae la maluna e kukai olelo ana me ke kanaka auo kuhuiuku ma koua alahele a hiki wale i kona hoea ana mawaho o kekahi hale nona na ipukukui e kiola mai ana i ko lakou mau malamalama ma ke alanui poull. Mailoko mai oua hale la, e iohe īa aku no na leo pīha hauoli ame ke kani ana o na mea kaui ona mele lea o ka po a me ka haīulu ana hoi o na kapuai wawae me he la he lehulehu wale ona poe e hulahuia ana. Hele aku la ua wahine la, a wehe aku la i ka ipuka a komo aku la iloko o ua hale la. 1ke komo ana aku o ua wahīue la, ike aku la ia he lehulehu wale na kanaka e kuku ana ma ke alo iho o kahi Inu rama, a e walau ana hoi me na leo nuī kalakala. Hele loa aku la no ua wahine la a komo loa aku la iloko o kekahi keena mahope loa aku oke keena inu rama, a ike aku la oīa he nuī wale ona kanaka kulana haahaa a puni hana karaima e nonoho ana maloko o ua wahi la. I loa no I ua wahine malihini la a komo aku Iloko oua keena la, ua hookani koke ia ae la ka plla hookani no kekahi hulahula, aia wa hoi, ua naholo ae la kela a me kela oloko oua wahi la no ka imi ana i ko lakou mau hoa hulahula. Noho iho la ua wahine la maluna o kekahi noho e pili ana ma ka paia a nana aku la īa i na hana e hana ia maī ana e ua poe la. Aole hoi i Iluliu iho, aia hoi, ua hemo mai la ka puka, a komo mai la he kanaka a oia no hoi kc kanaka aua wahine la i kukai olelo ano e ai i na minute pokole i hala ae. Nana ae la ia mao a maanei me ke ano hopepe, a i kela wa hol, ua kahea koke aku ia kc kanaka kuaī

rama. <( E komo maī hoi paha. He lealea ko loko nei.” Pani aku la ke kanaku malihini i ka puka a hele !oa nku la ia a ku mamua o kahi inu rama, a kuuoha aku la i kīaha nona. Panee la mai la ke kiaha e ka mea hale, a ia wa, ua unuhi ae la ka malinim he hapaha guia, a waiho iho la ma be pakaukau ma ke alo o ka mea halela wa, ua imo aku ia kekahi maka ona 1 ka mea hale a leiia iho la oia i ka apana gula ana i waiho aku ai. Hoomaopopo koke iho la ke kanaka mea hale i ke ano oia mea a hooho ae la oia: <£ Ahe! n I ka wa mahope mai o ka loaa ana o keia mau dala nui i ka mea hale, ua auo e koke ae la koaa ano, aole hoi e līke me kona kulana mua ka pīha kamailio. Ua ike mai la no kekalu o na poe oki puu oloko o ua hale la i ke eke dala u ke kanaka malihini i wehe ae ai, aka, aole nae lakou i ike i na mea i hana ia mawaena o ke kanaka malihini a rae ka mea nona ka hale. Hoolalau wale iho la no ua knnaka malihini la no kekahi mau mīnute, a liulīu iki, ua hele loa aku la io a komo okoa aku la no iloko o ke keena mahope. Aole no hoi 1 liuliu, ua komo pu aku la oia iloko o kealuka o ka poe hulahula, u me ho la me ke auo hoomaopopo ole, olai kona hooki ana iho i ka hulahula ana, ua noho iho la ia ma ka noho e pili koke ana mc* ko ka

wahine malihini i komo mua aku ai, a nona hoi na helehelena i paa me ka nhlmaka. Iloko o ka wa kupono, ua hawa- - nawana aku la ua kanaka la Ika wahine: ££ Eia anei iloko nei ua kanaka ia?” B ££ Aole,” wahi a ka pane. ' “Ehoēa mai ana no anei oia?” ££ Ae.” * , -Ike kahea hou ia ana mal o kekahī holahula heu, ua ku ae la ua kanaka la a kpmo pu hou.aku la oia iloko- o na īealea o ka'hulahula a iaianoa eu ae mai konanohoae, ’ ua hei(3 -mai laiie kanaka e a noho iho la maluna oka nohoaua kana- | ka la I. haalele iho ai ma ka aoao hoi o ka wahine malihim. Me he la nae, ua hoano e keia kanaka iaia iho, oiai aohe he ano kupono īki o kona mau aahu laīa, ua oi aku ka alualu o uauwahi, a laiki ino loa hoi kau wahi. ££ Heaha hoi keia mea huna hou au e Emma?” wahi a ua kanaka la. Mamuli o keia ninau kika-ho ’a a ke kanaka, ua ano puiwa na hio- ' hiona oua wahine la, oiaī, i kona komo ana mai maloko o ua keena la a noho iho al oia, ua wehe oia i , kona uhi-maka, a me ba leo ano puiwa i pane aku ai ua wahine la, aka, me ke akamai nui nae: £ī Auwe! o oe no ka ia e Badawela? ’ He keu ka hoi a ko ? u kuhīhewa.” , ££ Ae, ow T au no keia, aka, e hai mua mai nae, heaha keia mea hou au e hana nei?” No ka mea, aole loa e hoea īki ana oe e ka iede maikai ma keia wahl ke ole he mea ’ ano nui au i manao ai. ,ī ££ Ina he liana ka’u, alaīla me a ? u ' no ia, ,? wahi aka wahine me ka leo kuoo. ££ Ea! He kamaaina au ia oe, a Ina i hoike ole mai oe ia ? u, e ike ana oe i ka owaka oka pahi ma ’ kou kani-a-i,” wahi aua kanaka la. ££ Ina he hoahana kela kanaka no ? u, alaila meau noia, aole me kekahi raea e aku, 5? wahi a ba wahine. Ua maopopo no iua wahīne la, aole kela he mau olelo palaualelo wale a ke kanaka, a no ia mea, ua apoapo iki ae la no kona houpo i Kela mau mamala olelo hope ake kanaka. ££ Aole anel oe e hai mai ana ia ? u owai la kela kanaka? 75 ‘ £ AoIe loa au e hai Iki aku ana ia oe. ?T

la wa, ua haalele iho la ua Badawela la i kona wahi e noho ana ma ka aoao o ka wahine, a hele aku la oia ma kekahi wnhi okoa, a mahope iki iho, ua hoolalau hele ae la ke kanaka malihīni ma o a maauei, a hiki wale i kona noho hou ana iho ma ka aoao o ua wahine la. laia uo a noho iho, ua hawanawana koke mal ia ka wahine. ££ E hoea mai ana he baIkoo. ?? ££ Heaha hoi keia?” i ninau aku ai ke kanaka. ££ Ua manao wale kela- kanaka o Badaweia he kīu oe, a ua i mai nei oia e hai ana oia i ka nui O'Iakou.” ££ Peheu la oīa i manao ai he- kiu au?” “He kanaka pakela kela o ka piha maalea, a ina e hoike la ae ana ka mea oiaiō, alaila, o kona wahL kupono loa ma kahi o keīa opio e paa mau wale nei, Walaka Parama,” wahi a ka wahine. I i He mea oiaio, ua hulahulu pu ke kanaka m'ālihīni. aka, uia no nae kona mau maka e halo mau ana ma- ( luna o ka wahine a me ke kanaka Badawela, oiai laua e kamailīo ana. x ka manawa hoi a ka \vahine, Emma i hahai aku ai ī ua kanaka f malihini la i na mea e pllī ana no kela kanaka Badawela, oīa ka mea kupooo maoli ma kahi o kela opio Walaka Parama, ua hikīlele koke ae la ua kanaka la, a namunamu ae la oia: j ££ 0 kela io no ka paha ke kepolo i palemo r.i mal kuu mau lima aku?” £t Ua pololel maoli kou kapa ana iaia he kepolo, oiai, oia ka mea e kapa wahahee nei he makuakane *

[ hanauna oia no ka mea nona kela kii au i hoomaopopo loa ai maloko o kela hale, kahi hoi o kaua i halawai - mua loa ai, īy wahi a Emma. ; «Ahe! a owai kona inoa?” «O Peni Badawela.” - {( Ua manao wale anei oe, oia k?. mea nana i powa malu ke ola o Mrs Ealauwina?” Aole o r u manao wale, aka, aa maopopo loa ia’u, oia no ka lapuwale nana i pakaha ke ola o kela le<le aoo.” “He hiki no anei ia oe ke loaa na hooiaio kupono no ia mea?” “Aole, ak», ua maopopo loa no nae ia 7 u oia no ka mea nana i hana 'kela hewa.” Minoaka iho la ua kanaka la, a hoopuka aku la i keia mau huaolelo. <( E hookuu aku no iaia'e paanī e like me kona lealea, aka mai hopohopo oe nona, a aole e liuliu e ike no i kekahi mau mea au e hauoli aL” Oiai ua wahine la e kamailio pu ana me kona kokoolua, sīa hoi, ua komo mai la he kanaka malihini hou. “Aīa o Pa,” wahi a ka wahīne i pane koke mal ai i kona hoa. “Owai ia mea o Pa?” “O ke.kanaka kela nana oe e alakai aku iloko o ka poai o ka make, a nana no hoi e hoopakele ia oe mai na lima puni koko o kela poe.” »He mea pono e hoolauna koke aku oe ia 7 u me ia mamua oka uluaoa ano ae oloko nei.” Hawanawana ao la ka wahine i kekahi mau huaolelo i kona Kokoolua, aku koke ae la ke kanaka a hele aku la ma kekuhi aoao oua keena la. Oīai hoi ua wahine la i hui ae ai a kamaili pu me Badawela, ua haalele iho la ke kanaka nona ka inoa o Pa i ke keena hulahula a oIII hou aku la oia noloko o kahi ina rama. Ao!e hoi i liuliu iho ua Pa la ma ia wahi, ua hele koke aku la o Badawela a ku ma kona aoao a hoopuka aku la i keia mau olelo me ka leo haaha: Aole i pau, —.——— >