Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 117, 16 August 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Laki maoli ke Aupunl Kuikawa i keia wa, ekola hanau i ka la hookahi. Aole i maopopo iki ke kulkahl o ua anaina pule like ole o ka ekalesīa Bihopa ma Hawaii nei. E pau ana ka wlli ana o ka wllikooEwa i ka panina o keia maluoia, a e hana hou ia ana kona mau mea paahana. Ua pai ia e i5enson, Smith & Co. no ka haawi wale aku, he nupepa namu apa pepa kuloko no Honolulu nei. Kē kono mai nei keia nupepa iwakalua kolamu. “Ua pau na* nananana o ka waa o ke aupuni moi nui Hawail uei,” wahi a kekahi kanīkoo o Hawaii, no ka nioau ia ana aku no ke kulana o ke aupunī aliī, Ua hallhali mai ka moku peu “AIex: AIuNelll” mai Kanaimo mai la 1550 mau tona lanahu no ke Aupuni o Amerika Huipuīa, a e UooI$Ie ia mai ana iuka nei. Ma Kau, Hawaii, ua make emoole kekahi wahine Hawaii, o Mrs. Nika Gollaway, ma ka half-way house. Ua kaha ia ke kauka aua ike ia he piha ika opiuma ke kumu o kona make ana. Makai aenei o Apua, he nui loa ka hohono oia wahi me na e-a ino, e plpika ai na puka-ihu ke hele aku malaila, he mea pono i ka agena o ka PapaOla e hana aku i na kumu e pau ai i kela īno.

.Mawaena ona ohua kapeaa aka mokuahi Waila i lawe aku al no Kahului ike ahiahl Poalua nei, o Mrs. H, a. P, Carter, Mrs. J. H. Wodehouse, Mrs. Von Tempsky a me na kaikamahine a Cornwel!. Ua hoohikihiki aku ka moku pea “H. P. Bithet n ika la 15 o Auffate nei no ke awa oKapalakiko mai Honolulu aku nei, i na kopaa he 21,213 mau eke, ke kumukuai i koho ia ma kahi oke $90,228.02. Ua haule ia kekahi o na kunaka hana o ka Waialeale mailuna mal o ke alahuki moku i ka auina la Poalua nei, a ua hai kekahi iwi aoao. Eia keia kino uhane popilikia ke lapaau ia nei maloko oka Halemai Moiwahlne. Ke aa mai nei kekahi haole e pili no ka hoihoi ia ae o ka Moiwahiae ma ba noho alīi, he umi tausanī dala, wahi a ba Lei Momī, na ka poe pili waiwai ia hana uole nu makou. 0ke aupuni eia ia makou no ka poe no e hoau hele mai ia hana, hoao nui aka i ahu iho ka hoka i kapakal. He nui na lono lauahea e pahola nei ma keia kulanakauhaie, ua pau i ke kipaku loa ia na kiure kanaka, aka i ka huli ana aku i ka oiaio, ua olelo ia mai, mamuli o kekahi mau apakee i ike ia, ua hoopau ka Loio Kuhina i ka lawe hou ana mai i na hihia hewa i koe a ke aupuni imua o kela papa kiure. Mailoko mai o kekahi nupepa lapana, i kope la iloko o kekahi nupepa namu kuloko, i ike ia iho ai, e holo mal ana no Hawaii nei, ina aole ma ka panina o Sepatemaba aeneī, a i ole ia ma ka hoomaka ana o Okatoba, ka huakai helu iwakalua kumamalima o na limahana lapana, no lakou ka nui he 1750, oiahe 1400 mau īapana kane a he 360 mau wahine. Ua noi ia mai makou e Rev. D. K. Meheula, ke Kakauolelo o ka Ahahui Euanello Mokupuni o Hawail, e hoolaha aku ma ke akea, e noho ana ka halawai hapalua makahiki o keia aha maluna ae maloko o ka luakini o Kohala Akau, ke hiki -aku ika la 2 o Sepatemaba aenei. A nolaila, ke kono ia nei na kahu ekalesia, ua elele a me na lala mau e makaala ae ma ka wa i lioolaha ia. Ua kuai kudala ia ma Honolulu nei i ka Poalua uei, ka mv>ku kuua Liholiho i ili ai ma ke awa o Makuweli i kela pule mua aku nei, a ua lilo ia Mr. Jofau Ena, no ka $225, Ua haalele iho kekahi ona kapena o ka Hui Mokuahi PIU Aina ia Honolulu nei maluna o ka Iwalani i ke uhiahi okala 15 iho nei, aua hala aku la i Makuweli e nana ika mea poao e hana ai no ka hoolana ana a me ke kapili hou ana e lilo ai I moku holoholo.