Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 119, 21 August 1893 — Untitled [ARTICLE]

MOKUNA XI f. EMAKAALA kakou, no ka inea, eia Iwaena o kakou nei kekahi kiu e kīlo ana i ka kakou mnu haua “Heaha ke ano o kau mau olelo?” Wahi a na Pa ! la me ka huwila koke ana ae a kona mau maka me ke ano piha huhu. f *Eia kela wahine Ema Kaleue ke kukakuka pu nei me kekahi makai kui i hoano e iaia iho, a ina oīa ke kiu a’u e manao wale nei, alaila, he oi oia a ka enemi ino loa no-kakou.” Pupuku ioo ano e ae la na maka o Pa, a hoopuka mai la oia: “Ua maopopo anei la oe, he pololei kau mea I koho wale ai?” “Pololei.” “Alalia, he man hana apuhl Ino loa keia a Ema Kalene i hoolaha aī, oial i hele mai nei au e halawai pu me ia no ka hoolauna ana aku ia’a me kekahikanaka nona ka inoa o Ruka, ke kanakaoi kelakela o keao nei ma ka hoohee dala apuka.” “Ea: pela 10 paha, aka, he keu nae a ko’u manao io.he kia kelaka* naka, !ī wahi a ua Badawela la. «E kuhi ana ka au ua maopopo loa ia oe he makai kiu kela,” wahi a ua Pa la. <( Ua koho wale no au, aka, he mea pono nae e akaiiele loa oe o paa oe lloko o ka umi.” {( Mai kamailio wale aku oe i kau maa mea i haī raai nei ia’u, aka, e hoomakakiu loa nae kaua, a ina he mea oīaio kela, alaila, he mea maalahi loa ka hooholo ai-a ana i kona pauku kino iloko o ka muliwai.” v/ahi a Pa. I ka wa, a Badawela i oīll aku ai ma ke keena mawaho no ka hui pu ana me Pa, ua hele hou ae la ka u'ahine nonaka īnoao EmaKalene, u hawmmwaha aka la I kona kokooiua: u Ha mea pono e haalele koke kaua i keia wahi, no ka mea, ua ike aka nei au, ua hoomaopopo loa ia oe f a aole e nele ko Pa loho aka i kela kanaka ino Badawela.” «Mai hopohopo oe no la mea, oīaij he manao koho wale no ko kela kanaka, aole loa, he kanaka ma keia ao e hiki ke ike pono ia T a iho.” wahī a ke kanaka mallhinī, a i ole, e ka mea.heluhela oHaleNiwela no ia ka kakou makai kiu opio hookalakupua. {< A, pehea auanei au ehanaaku ai?” ininaumai aī ua wahine J la, me ke ano maka’u, oiai, akahi no a hoike maī na hiohiona o ua wahīne la i ke ano hopohopo. “E hana oe e Uke me kau i hoolala mua ai. } ’ “Pehea hoī, ina e kuhi mai aoa o Pa ia’u he hoopunīpunī ka’u mau olelo iaia?” hoole aku oe, a e.paa ma ia ano me ka luli ole, oīai, ua ahona au e make mna mamua o ko’u hoiko ana i ka oīaio maoll o kou manao i kela poe-” wahi a ka makai kiu. {{ E. hoomanao oe, ke haawi neī kaua ia kaua iho iloko o ka make.” i*Mai maka’u oe—I kou alahele wale no 5a © pakele al o ke kapaa* a i na oe e hoike aku ana i kou pihoihoi, a i ole, mihi aku paha oe i keia poe, o kou luakupapau oiaio loa la, aole i ike keīa poe la mea he aloha.

Nolaila, ho aku imuaa lanakila.” wahi a ka makal kīu. He mea oiaio, ina i .hooholo ka wahine nona ka inoa o Ema Kalene i kana mea e hooholo ai, aole loa he mea nana e hoohuli iaia. Ua hoohala oīa i ka hapanui o kona mau la iwaena o ka poe hana karaima, a he nui wale o na hana oki puu a hookahe koko weliweli loa a kona mau maka i Ike ai. Haalele koke Iho la ia i ka aoao o ka makai kiu, a helo aku la ia me ke kali anai ka manawa kupono e haawi aku ai i ka hoailona i hoomaopopo mua ia ia Pa, no ka hooko pono ana i kana mea i hoolala mua ai. I kela wa hoi, mahope iho o ko Badawela haalele ana aku ia Pa, ua hele aku la ua Pa T ia, a ninau aku la I ka mea nona ka hale, ke kanaka hoi, a ka makai kiu i kipo mua aī, ihoike mua ia mamua ae nei: ct E Pape, ua lohe mai nei au he kiu kekahi maloke nei o ko hale? 7ī t( Maloko nei o kuu hale?” i pane mai ai ka mea hale, me kona hai-. kea ana ae. t4 Ae, j; wahi a Pa. “Heaha kana e manao nei e hana?” t( Ke hui pu nei oīa me kela wahine me Ema Kalene.’* “Owal, kela kanaka auei me ka papale kapu hulu pea? ,T “Ae, oia no.” MOKUNA’ XIII. I ka manawa a Ema Kalene i haalele aku ai ia Hale, ua hele la, ua Badawela la, a kokoke i kahi a Hale e ku ana, ua hoopukaaku la oia ī keia mau hnaolelo: “E akahele e Hale Niwela, kou wa kupono keia e hopu ai i kela kanaka ino ia Pd. J, {t I kamaliio mai la anei oe iau?” wahi a ka pane a ke kanaka kiu, me he la he mau huaolelo ano ole loa kela i.hoopuka ia mai, a aole no hoi he ano pihoihoi o kona nanaina. “Ae, ī kamaīlio aku la hoi au īa oe e ka makamaka, he akamai maoli io no oei ka hoopuhili ana i kahi poe, aka, ua ano hapakue ikī nae hoi kau paani ana ma kahi mau mea.” wahi hou a ua Badawela la. «Ea: mai kuhihewa oe he inea paani au nau e kenakanaka, nolaila, ina oo e hoomau ana i kau mau hana hoohenehene ia’a e puu ana ko lae ia’u.” wahi a ke kanaka me he la aohe ona hoomaopopo i na olelo a Badawela. «Aohe e hiki ia maa mea au e hoopanīpuni nei.” Mamua nae o ka pau poao loa ana o ia mau hopana olelo hope a ua Badawela 5 la, aia hoī, me ka hikiwawe loa ua ku-i maila ua kanaka J la ma ke kumu pepelao o Badawela, a waīho ki-koola ana ke kino o ua Badawela J la ilalo o ka papahele me ke kanl ana o ke-u. I ke ala hou ana ae o ua Badawela »ia mahope iki iho o ke ano pohala ana ae o kona poniuniu ua unuhi koke ae la ia i kana pu panapana aka mamua nae o ka hiki ana iaia ke kau pololei mai i kana pu i ka mea nana oia kui mai, mam.ua hoi 0 ka hīki ana iala ke hoomaopopo, aia hoi, ua pa-I ia ae J la ka pu mai kona lima ae a lele ana i kahl e, a aole hol oia i hoomaopopo a hiki wale i kona ala hou ana ae mai lalō ae o ka papahele, oiai, ua loaa hou mai la oia I ke pai mahanahana ma ke kumu pepeiao no i ku-i mua ia ai. Me ke ano pihoihol ole, ua lalau iho la ke kanaka nana ke pai mahanahana i ka pu a Bada\vela, a hoopuka ae J la i keia mau huaolelo me he 7 ia he hana paani wale no ka mea 1 hana īn: <<He oi loa ka pono e haawi ae au 1 keia ilio hao (pu) i ka mea nona leeīa hale, no ka mea, aole i kupono keia uno mea paahana i ke kauaka hehena o kou ano. 77 . Iloko no hoi oīa wa, ua holo mo mai Ia ka mea nona ka hale iloko o kahi o ka haunaele, a olelo koke mai la oia ia Badawela, īna I hoomau hou oia i kela mau hana alaila,

e kiola koke 5a no oia iwaho o ke alanai. , . . I kela wa, ua ano ku-x he ino ia ka manao o ua Badawela ’la, oiai, ua hoomaopopo iho la ia, ua kuhihewa io paha oīa no keia kanaka, aole io no paha ia he makai kiu, “Ua kuhi io au he kiu keia kanaka, aka ke hoomaopopo nel nae au ina he makai kiu io oia, aole loa ia e hakaka maoli mai me au e Uke me keia ano, oiai o ke ano o ke km aole loa e kall e like me keia no ka mea ina he kīu oia e hookaulua i ke puhi ana i kana ulilī- ,y wahi aua Badawela 'la. “He keu no paha 00 a ka hupo nul wale, aia 0 Pa ke noho mai la me ka nau 0 ke ku-i 1 kau maa hana.” wahi a ka mea hale.^ I hana wale no hoi au i mea 6 maopopo loa ai, ,, a hele pipika wale aku la no oia no ke keena inū rama. Oiai kela hakaka e hana la ana, ke ike nei hoi 0 Pa i na mea a P* 11 i hana ia, a mahope īho o ko Badawela nalo ana aku no ke keena ina rama, ua īke aku la ua Pa T la ika wahino i kapa ia o Ema Kulene, a hele koke aku la ia a uimiu aka la i ua wahine Ma: <k Ov» T ai kela kanaka kohu peku hoki kana puupuu?” “0 ka mea hoi kela au i hele mai nei 0 haluwai, oia hoi o Buka,” wuhi a ka wahine. “E akahele oe e ka wahīne, aa hawanawana ia ae nei, he mau hana apahi keiaau!” i kamailio akual ua wahine Ma me ke ano haahaa o kona leo. “He hoopuaipuni !a olelo.” i pane koke mai ai ka wahīue me ka hoopupuku ana iho a kona mau ku-e maka me he la, ua hoonaukiuki oia i keia mau olelo. “Aole no o’u hoomanao lo i kela mau olelo aka ke hai e aku nel nae au ia oe, ina he oisio kela mau olelo alaila, 0 kou wa wale no keia e pakele ai, a mihi mai hol hoi oe ia’a, aka i paakiki loa nae oe, a ike au he mau hana apuhi keīa au e ka wahine, alaila, e like me ka oīaio o ko’u inoa o Pa, pela ka oiaio e waiho ai o ko kino make maloko o kahi hoikeike poe make mamua o ka hoea hou ana maī 0 na knkuna o ka la ma ka hikina.” — AoU i pau* ,