Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 120, 22 August 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

MOKUNA X. Aia ma Leiolono i Moanalua ka puka i olelo ia a me. ulu o Leiwalo, malaila o Maluae i iho aku ai i o Mamua la. Ua nui na piiikīa i halawai me ia ma kona alahele, aka, he mea ole wale no ia i ka mana o Makuukao, me he makani hele uluulu la, puehu llilii ka lehu okapaahi 0 ka po paa ole. A hoea keia I ka papaku olalo, o ka papaīaowa ia, o īho la oia I kona kookoo. a naha ae la a iho aku la a iho aku la a hiki hou i kekahi papaku, o ka papaiakahaoa ia, a naha hou ia papa, -a aia iialo i hoopaa īa ai ka uhane o kana keiki; he wa oi loa aku keia o ke ino mamua o ka po kuakini. Ma ka po kaakini ō Paeo i hoopaa ia aī, a he apuepue nae ka loaa ana ia Mokulehua, aka, o ko Maluae kii ana īa Kaalii iloko o ka ino loa, he mana loa, peia ke keaka ia. A loaa ia Maluae ka uhane o kaua keīki r noī aku la ola maī ka po pau ole a ku me ka olīoll, a ua hookomo ia hoi kauhane o ke keiki iloko o ka puniu. la Malaao i puoho ae ai mai kona waiho malule ana, Ike iho la oīa i na mea a kona ano kīno iani i kiī ai. A lapaau iho ia oia x,ke keiki me ke kuhikuhi a ke akua, a ola io ae la o Kaaiīi. 0 Kawelu kekahi wahine kuulana ma ka moolelo kaao o Hawaiī. I kona make ana, ua komo oi i ka po pau ole a ua kil kmo kanaka aku o Hiku i ka uhane oKawelu a loaa i o aianu la a hoihoi la maī, a uakīpolapulaia, me ka hoolulu ana i ka awapuhi, maiie, ka pala, a me na wehi e ae apau o ke kuahiwl; i oluolu paha ka uhane a hiki ke komo hou i ke kino, a ola hou io o Kawelu. He lehulehu wale o na moolelo Hawaii a me na kaao no na uhane a me na kino o ka poe ola, a ua hoomaiule īa kekahi 1 iho aku i ka po pau ole, no ka hoola ana i ka poe I make maoli; a pela no hoi me na uhane e hele auwana ana iloko o ke ao kuewa, i hoola ia ma ka hoowalewale ana I na uhane ma ka hooluiu ana 1 ka hale me na mea ala apau o ke kuahiwi, kahi i waiho ia J l ke kino make, a i ole, ma ka hoihoi ana mai a na aumakua. Ma ka moolelo Hawaii no Hamanalau, ka hanai a Hawea, ua hoola ia oīa © kona wahi pokli kaikunane Kaulanaikipokii. Ua heie auwana wale kona uhane iloko o ke ao kuewa a lilo i ano kino manu; a oiai, he kia manu ka hana waiea a koaa wahi muli pokii. I kekahl la, oiai kona wahi pokii e waīea ana i ke kia manu, ua hei iho la kona uhane i ke kipuka a ua wahi pokii kia manu nei ona, a kipolapula ia eia a ola hou. O Lonoapamano kekahi, a ho nui aka. O kekahi mea i olelo ia, o loko o ke kino make o ke kanaka, ua līke me kekahilua nui i piha i na mea hooweliweli. Ma- ka maka 1 ka kekahi poe, a malalo mai hoi o na wawae i ka kekahi poe ke kawo mai, e hookomo ia mai ai ka uhane

iloko o ke kmo e walho make ana; a ike komo ana a na kuli, hoī hou ka uhane iwaho, ano ka paa mai o na wawae i ke pani la, komo hoa no; a hiki ka uiume i ka puhaka, nana aku oia ia loko o ka opu, ua līke eae ka lua ahi; o loko o ka umauma he haoa a uwawa me he paii nui e hiolo.mai aaa, ahe nul aku na mea e weliwell ai ka uhane. Ma ia wahi, ua pupu loa i ka uhane ka hiki ana e komo hoa aku, ano ka īkiīki loa no ka nui oka mak'au, na hou hewa io ianei, ilaio, iluna, a no.ka paa ioa o na wawae i ke pani ia,,ua komo loa aku iloko o ka opu, a ika uinauma a komo līoko o ka lua uhano, ma na maka, ahe wahi maikai loa ia o kahi e luakaha ai oka uhane, oia ke ola hou ana. Aole he oīaio na mea i olelo ia no ke kii ia ana o na uhane a hoola hou ia maī, aka no na mea i olelo īa no ka pO Ku&kini, a he po pau ole a he lua ahi mau. loa kahi hoiehoopaa iaai ka poe hana ino, e ahona paha ia, a ina e hui ia keia ao me kela maū ao okolu, alaila, eha ao.. 1 Keia ao; 2 Keaokuewa; 3 Ke : ao 4 Ke ao o ka po paa ole. {Aoie i pau .)