Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 122, 24 August 1893 — Pau ke Kaua ma Samoa. [ARTICLE]

Pau ke Kaua ma Samoa.

Ma ka hoihoi ana o ua aupuni ekolu la Malietoa e noho alii hou ma Samoa, ua hemaieina loa ka lakou hana i ke iahoo ole aku iaia, i ole ai e ala ikaika mai ka poe kipi. Ua waihowale lakouia Mataafa, 3ce alii i hoopau ia, e hooulu wale i ke kipi e like me kona manao. Elua makahiki ko Mataata kue uui ana ia Malietoa a me koua hoole wale ana i na kauoha o ka aha hookoloiolo kiekie. lj a hoakoakoa no hoi oi i ka puali koa nui, A hala na makahiki elua, maopopo ia Malietoa, aole e iokua ana na aupuni ekolu iaia, o kona hoomakaukau no ia i na koa, a i na la mua o lulai, ua hoonka ia ke kaua me Mataafa ma Vailele, a auhee loa aku ]a kela. 0 ko Mataafa iolo no ia i Savaii, e hoala ai' i

ka poe kokua laia malaila, raa! ka la 7 o lulai. Kipaku koke' na alii o Savaii ia Mataafa, a 4 hoi koke aku kela ma Mauoua he mokapuni unku. Malaila 0 Iuataafa ma i hana ai i mau papu uuku. He palima na kanaka o Malietoa o kekaua ana mai iaia, a mai pau i ka lukuia e lakou, 0 ka hele mai no ia oka mokukaua Beritania “Katoomba" ame na mokukaua Geremania ‘ : Sperbe ,? a me “Bussard ,: ika la 17 o Inlai. Hele koke na Kanikela Amerika a me Beritania iuka, e kauoha ia Mataafa e hele koke maluua o ka moku kaua Beritania ame kona mau alii a pau, a i ole ia, e kaua koke aku no o Malieioa iaia, a e holele aku no hoi na mokukaua i na poka pahu. 0 ko Mataafa holo koke aku no ia i kai me ka hapanui o na alii ame ka hapauui ona pu. Ua olelo lakou, o na alii i koe ua ma ; i loa, aole hiki ke hele mai. Ika holo ana nae o Malietoa ma iuka, ua loaa kela mau alii, ua maikai ae ao na pu ua huua ia maloko oka nahelehele. He nui na wahine a me na keiki ma Manono. Mai pau lakou i ka luku ia ina aole o Mataafa ma i hele koke ikai. Mahope, ua - hoouna ia aku o Mataafa a me na alii he umi a hoonoho ia ma ka mokupuni mamao o Makaafa, malaila e noho ai a hooholo ia ka hana kupono e na aupuni ekolu. Mamua o ka haalele ana o Sperber ia Apia me ua poe alii la, he hana eehia kai hookoia maluna o ka moku. Ua hele mai na alii o kela apana keia apana nana i haawi inoa ia Mataafa, aua wawahi pakahi ia na niu maluua o kona poo, a kahe ka wai o ka niu, a pau ika hoolei ia aku kela mau inoa hoohanohano mai koua poo aku. Ua pau na hale ma Manono 1 ke puhi ia ibe ahi. 0 ka pau keia oke kaua. U maluhia hou ka pae moku o Samoa.