Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 135, 18 September 1893 — KIPU WELIWELI MA EWA. [ARTICLE]

KIPU WELIWELI MA EWA.

Maie M Elmi fc oia!

JBLe JLino Ola Maikai a me īea Lepera. 0 I ke kakahiakanui o ka Poalima, la 1 h o Sepatemaba nei, ua telepone mai ka Hope Makai Nui Bīla *Wond, mai Manaaa, Ewa mai, eia hepepehi kanaka ma Waīa\va, a ua hoomakaukau kaua ka lawehala iaīa iho iloko o kona hale me ka manao e kae mai, nolaila e hoouna maī i poe kokaa e pono ai e hopu iaia. O ka hoouna ia aku no ia o na makai elima, me Kapena Paka a me ka Hope Hamuku Ealaunu, me na pu raife!a maluna o ke kaaahi a hiki ma Waiawa i ka hora umi. 0 kekahi lepera o Aikualani kona īnoa no Ewa no, ua kipu oia mamua i kekahi makaī a ku kona wawae, a make hoi kona hoki. O ka holo no iaoua lepera neiapee ma.kuahiwī, laua pu me Manuela. He mau makahiki ko laua noho ana malaila. Ma ka po Poaha, iho mai o Aikualani i ka hale kahi i noho aī kana wahīne oia o Niau a me na keiki ekolu. Hoopaapoa oia me kana wahine a kipu iaia. Mako loa ka wahīne mamua o ka wanaao. Lohe ka makuakane o ka wahlne i make, o Kaahanui ka inoa, a heīe 1 ka hale kipu mai la o Aikualani iaKaahanui, aole nae i ku, ahololoa oia e hai aku ia Bīla Wond. 1 ka hoea ana aku o na makai, ua hoopuni lakou i ka hale a peahi i na keiki elua ma ka lanai e hele mai i 0 lakou. O ka hlapo, ua hele mna 1 kahi e. Hoole loa o Aikualani aole e puka mai, e make mua kekahi poe makai iaia alaila make ia. Mahope, hoomaka na makai e kipu i ka hale. Aohe ona ki mai me kona pu, noīaīla, manao lakou ua make. Hookokoke aku la o Baraunu laua o Paka i ka hale. Lohe laua I ka nakeke maloko a holokiki mahope o na laau. 0 ke klpu mai no ia o ka lepera ia lauu, a pakele mahunehune. Kipu aku no hoi na makai ma kahi i kipu ia mai ai. Aole kipu hou ka lepera, a o kona make no paha ia. la manawa, hele aku o Baraunu a telepona i mau koa me na pu hou, I ole e eha kekahī makai i ka hoojkokokean:u Hoouna ia na koa he ; 20 a rne ka pukuniahi hoolele poka Ipahu, ma ke kaaahi. Mamua nae j o ko lakou hiki ana i Manana, ua ! noke na makai i ke kipu a ua make ; loa o Aikualani no ke ku ana i ka i poka ma ka puniu. ! Ua kahakaha o Aikualani me ke I poho kakau ma ka paia o ka hale, I penei: ! ct Ua make o Nlau [w] mamuh o : ko Keonaona [k] a me Nian [w]

—^—————— powa i keia po. A hiki i keia wanaao a pakele oia.” Aloha oukou, James A. Kekua. Ewa, lulai 9, 1854. Ua ki au i ka poaoi no ko laaa manao Ino; kokaa ia e Kaona ame Kauhaikane [w]. Aole au e hanalno ina aole e powa laua ia’u, ua uhaki ī kuu pa. Ua hele kekahi mea kakau nupepa o ke Kuokoa ma Waiawa i ka Poaono nei. Aia no ka hale ma kahawai mauka o ke aianui aupuni. Ua paapu loa na paia i na pukapuka poka. Ua akaa la na ili o na laau-pa mawaho i na poka o Aikualanī; ua like me ke kahua-kaua. E moe aua na kapapau elua ma ka papahele, ua uhīla i na kihei kukaenalo, aole nae ī hoomaemae ia. . He nui na kanaka oka hale, e uwe ana kekahi poe. 0na keīki makua ole kekahi malaila, he mau keiki ano maikai ioano, ekuluanana I waimaka o ka makahiapo, he 13 | paha ona mau makahiki. Aole i pau 1 ka huli īa e ke kiure koronero na kumu o ko Aīkualani , kipu ana i kana wahine. Ho lili paha i kona moe kolohe, a i ole ia, no kona manao ua ohumu pu o Nīau me kekahi poe e hopu laia a hoouna aku i Molokai. He hana no keia e weliweli ai na naau o ka poe e lohe • ana. He nui no hoi ko makou ehaeha a me ka menemene no keīa ■ mau keikī maikal i hoonele ia Ika makua ole, E aho no i na ma’i ' Iepera a pau e hookuu oluolu mai 1 ko lakou mau kīno omaimai e lawe ia ma Kalawao, a malaīla e malama īa al me ka maikal oluolu launa ole, e nele ole ai i ka ai a me ka īa O ko Aikualani mau lima a me na wawae, aa heie a muumuuloaī ka mai Iepera. He nui kona naaupo i ka noho ana ma kuahiwi me ka . pololl ame ka inea. Ua hoonaauao > la o Aikualani aua noho kumukula ■ mamua.