Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 137, 20 September 1893 — HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA

Ka Opio Noho Waonahele.

KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA. Ka Puuwai Waipahe. :kona: Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka lii Kaili Puuwai Hoi. MOKUNA. III HE HOALOHA KūPAIANAHA. Maloko o kekaM o na alahele kikeekee o ka mala-pua a malalo hoi o ka malu o ka hale aniani onionio hoonlu mea kann, e ku ana ka ui nohea waipahe o ua honae knpaoa la, Ada Winepala. Me he la, o kona hele ana mai no ia a ku ma ia wahi mai ka ako lala mea kann mai, oiai, aia ma kona lima akau he npa ako pua, a ma kona lima hema hoi he man lala mea kanu, a ma kona puhaka he poke-pna aala keokeo. Aole i liuliu kona ku ana iho ma ia wahi, aia hoi, na hookikilele ia oia i ka nakeke ana mai o kekahi mau lau laau a iloko hoi o ke sekona pokole, aia hoi, ua hoea.aku la imua o kona alo ka opio hahai--holoholona nana i hoopakele kona ola i na la pokole mamua ae. Mahope iho o ko laua haawi ana i ko laua aloha, ua pnapuai mai la ka ula ohelohelo ma na papalina o ka ui nohea. Ia wa, ua pane koke aku la ka opio 01ando, oiai, e ka mea helnhelu, o ka kakou hiwahiwa no keia mea -a nolaila, mai hoohewahewa iaia. “E kala mai oe la’u e ka lede maikai no keia hele mahaoi ana mai nei. Aka, oiai hoi e hoi ae ana au maluna o ko’u wahi waapa mai ke kulauakanhale mai, ua manao iho la an he mea maikai e hele mai au e ike ia oe e kuu makamaka maikai mamua hoi o ko’u kaalo ae mawaho o kou home me kahele ole mai e ike ia oe.” “He mea oiaio, ina oe i ka-

aloloaaenei mawaho o ko’a wahi nei me ka hele ole mai e ikeia’n, alaila, heahalaka’u l e maaao ai nou. Nolaila, eka opio maikai, aole a’u mea e kala aku ai ia oe, eia wale no, he oi aku ko’u hauoli no keia halawai hou aua o kaua,” wahi a Ada. . “0 ka mea mua a’u e ninau aku ia oe e kuu lede maikai, — pehea oe ma kou ola Mno mahope mai o kela haawina hooweliweli a kela poe kanaka ili ulaula?” “Aole o’u pilikia. I kuu hoi ana mai, hoike aku la au ina mea a pau imua o-ko’u mau makua, he keu o ko laua manao kaumaha no ko laua ike ole ana ia oe. He ake nui loa ] laua e ike ia oe a e papahi aku ; : ina hoomaikai a pau maluna ou.” i “Aole anei i lawa nahoo- < maikai i loaa ia’u mai ia oe ] mai?” Oiai, o kou kamailio : pu ona me a’u a me kou hoike i ana mai i na haawina oka 1 oluolu imua o’u ka mea i ku- ; pono ole e paa aku i ka hua o ; kou aahu. Holaila, ua lawa au 1 aoi wale aku ma ia mea he ] hoomaikai i pahola ia mai ia’u ] mai kou mau lehelehe mai,” ; wahi a ka opio. ] Aole i pane koke aku ka ui ī Ada, aka ua kulou iho la oia i no kekahi mau sekona, a i : kona e-a ana ae, ua pane mai : la oia: “E kuu hoalōha, kuu hoola : hoi iloko oka wa a’u i ike iho : ai he luahi au na ka make, : mai no oe a hoopuka hou i : kela olelo au. -Ua. maopopo i . kuu puuwai, aole oe i hanau ia mailoko mai o ka puhaka o ka ; 1 poe haahaa, aua like oe a like 1 me au, aoi aku no paha. Ua ] hakilo au i kou ano a rae kou ' puuwai, a ua maopopo ia’u ■ ka’u mea e kamailio aku nei,” * wahi a Ada. ‘ Aole i pane aku ka opio no * na mea a ka ui i wehewehe L mai ai, aka, ua hoike aku la ' oia e hoi ana oia no koua home J oiai aole e hiki iaia ke haalele L loihi i kekahi mea a kona naau ’ i aloha nni loa ai, a mahope iho ua paue hou aku la oia: L “E eae mai ia’u eka ui no1 hea e kamailio pokole iki aku 1 au i ko’u mau mamala olelo hope loa. 0ke ake nui o ko’u 5 naau e noho oe iloko oke ola 1 a me ka hauoli malalo ona eheu maluhia o kela makua kiekie loa a e ukali ia hoi kou } mau ia ena haawina oka po- * maikai.” 1 la wa, ua haawi aku la ka 1 opio i kona lima akau no ke aloha ana i ka ui nohea, aka ’ nae, aia he hiohiona o ke kaumaha maluna oka opio. Ua \ lalau aku la no nae ka ui no1 hea i ka lima o 01ando, ame 5 ka leo haalulu i piha me ka 1 eehia, ua pane aku la oia: “He oiaio anei, ma ke ano o \ kau olelo, o keia kou wa hope I " loa e halawai ai me a’u? Pehea hoi oe i hana ai pela? Ua J kuhi au e lilo aku ana kaua i 1 mau hoaloha pilipaa loa ana J ka make wale no e hookaawale. Eia ka e hoowahawaha ■ mai ana ka oe ia’u.”

Ua kaulona pololei aku la na onohi maka ooi oOlanio ma ka helehelena kuoo o ka ui, a liuliu, ua pane aku la oia me ka leo kuoo: “E ka lede maikai, aole loa au e uhae ae i kekahi aa koni 0 ke aloha hoaloha mai ko’u puuwai no na waiwai a pau o keia mau mokuaina. 0ka īke ana iho he hoaloha au nou a me kou mau makua, ua oi ae ko’u hanehano ma ia ano mamua o na inoa alii a pau o ke ao holookoa nei.” “Heaha la hoi kou kumu e hele hou ole mai ai e ike ia makou? E hoike mau mai i kou ano he hoaloha, a e ike mau aku hoī i na minoaka a kou uhane lokomaikai.” wahi a Ada. “E Ada maikai. Ua olelo mai oe na’u i hoopakele i kou ola, he oiaio no paha la, a ke hauoli nei ko’u puuwai no ia mea, aua mahalo hoi oe. Ua 1 mai nei oe, ua knhi oe e mau loa ana ko kaua noho hoaloha ana, a pela io no paha. Aka, aole loa e hiki ia’u ke hoopunihei hewa wale i ko’u uhane ponoi. Aole loahoi e hiki ia’u ke lawe mai i na hoohauoli ana no keia wa, a mahope aku paha lilo mai i nahesa nana e hoopoino mai i ko’u uhane a me ko’u kino. Oiai ke hoike mai nei ko’u puuwai i keia wa ano, ke hele aku nei ka launa hoaloha ana a lalapa aku paha me he ahi okooko la. E kamailio aku nae au me ka moakaka lea, alaila hiki pono paha ia oe ke hoomaopopo lea mai. Aole i ike ka puuwai o keia mea he kanaka i ka palena kupono mawaena o keia mea he hoaloha a me ka mea i oi ae i ko ka noho ana hoaloha. Holaila, he mea pono ia’u e hooko i ke ao a ko’u naau mamua o ko kaua hana ana paha i kekahi mea a ko kaua naau e hiki ole ai ke kala. Aka, no’u iho no nae ko’u hopohopo. Nolaila, e noho oe me ka maluhia malalo o kou mau makua. A ina i hoea mai ko’u akaku imua o kou mau hoomanao ana, e noonoo iho oe, aia mamuli o kona paulele i kou maemae a me kou ihiihi, ua hookaawale oia iaia iho. Nolaila hoi, ke pahola aku nei au i ko’u aloha hope loa ia oe, a na ke Akua e kiai a malama iaoe iloko o ka noho ana hauoli, a e lilo hoi ke ola ana i haawi mai ai nou i mea maemae a makaala imua o ko ke ao holookoa.”