Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 142, 28 September 1893 — HE MOOLELO Hooniua Puuwai :no: i [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooniua Puuwai :no: i

Ka Opio Noho Waonahele x

KA HIAPAIOLE O kA PU RA1FERA. Ea Puuwai Waipahe. :kona: Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui.Kaili Puuwai. ia wa, ua kukuli iho la ka opio ma ka aoao o ka Ilikini poino, a nana iho la ma na helehelena o ka Ilikini, a hoomaopopo iho la oia e ola ana no ka Ilikini, oiai e uunulu ana no oia me he puaa la. la wa, ua-hnli ae la ka Ilikini a nana ae la i ka opio, a me ka leo ehaeha na pane ae ia oia: £i E make ana ka Hikini! Ua make hoi i ka pn a ka opio a ka opio hahai holoholona lima eleu loa.” Unnhi koke ae la o 01ando i kekahi wahi omole mailoko ae 0 kona poli, a holokiki aku la oia ma ke kae o kekahi wahi kahawai e kahe ana ma kahi kokoke, a hoopiha iho la oia i kekahi wahi kiaha unku me ka wai huihui o ke kahawai a hoi koke mai la, a hoohainu iho la i ka Ilikini-me ke kiaha wa.i i _ paipu ia me ka waiona mailoko mai o kahi omole uukn. Mahope iho o ka inn ana o ka Ilikini i kela mea, ua ano akakun mai' la kona eha, a ua hiki pono iaia ke kamailio mai. “E lawe ana paha ka opio helehelena haikea i ko’u ili poo?” wahi a ka Ilikini i puana ae ai. “Aole, aole loa, oiai aole loa au i makemake e hoopoino i 1 ke ola o ke kanaka ili ulaula, aka, o oe nae ka i makemake e lawe i ko’n ola,” wahi a 01ando i pane aku ai me ka naka haalnlu ana ae o kona kino. “E huli iho oe iloko o kuu wahi eke ili, a wehe ae i na mea oloko,” wahi a ka ili ulaula i kamailio ae ai ia 01ando, me ke ano akakun maikai o kona helehelena, i ka maopopo ana paha iaia aole e oki ia ana kona ili poo. ‘ Ua hooko ia ia manao ona e

01ando a like me ke kauoha, a ua unuhi ae la oia he omole rama, a me elima dala ulaula Pelekane. “Na kekahi kanaka ih keokeo i haawi mai i kela man mea ia’n nei,” wahi aka Ilikini i pnana ae ai me ke kaulono ana o kona mau maka malnna o ka omole a me na apana dala gula. “Pehea, na ke kanaka i haam mai i kena man mea ia oe,” wahi a ka opio, me ke ano hikilele a me Jjona hoomanao koke ana ae i na olelo a Karona ke kanaka malihini ana i hookipa ai ma ia la no. “Ae, ua haawi mai kela ha-' ole ia’u makai o ke kulanakauhale,” wahi a ka Ilikini. ££ Owai ia mea, a owai kona inoa?” i ninau koke aku ai ka opio. t£ Aole e hiki ia’u ke hai aku i kona inoa, oiai aole an i ike. i kona inoa. Eia wale no kana i olelo mai ai ia’u, e lawe au i keia mau mea, a e hele mai e ki ia oe a make, aka na oi aku nae ka hikiwawe o ka opio mamua o’u.” -“Pehea kona auo, e hai mai ana oe ia’u? Ina oe e ike hon ana iaia, pehea oe e hiki ai ke hoomaopopo?” “Aole loa an e ike hou ana iaia, no ka mea e make ana an.” I ka Hikini i puana ae ai ia mau huaolelo, ua huila ae la kona man. maka, e hoike ana ua nui ka ehaeha i loaa i kona kino. Ua noke aku ka opio i ke koi aka, aole e hiki i ka Ilikini ke pane hon mai; a liuliu wale kona waiho ana, ua puana ae la oia: ££ E make ana an, a e popopo ana ko’u kino maluna o ka ilihonua, a e kaulai ia ana ko’u man iwi imua o na kukuna la.” ££ Aole loa oe e waiho ia ana pela. E kann ia ana 6e e a’u a e hnna ia ana kou kino me lea maikai. Ke hoomaopopo nei an ia oe,‘ oiai ua ike mna no au ia oe he Ilikini maikai, a ua maopopo no ia’u aole oe i hana i keia me ka manao mo, aka na hoowalewale ia oe e kekahi o na haole naau lili, nolaila, mai hopohopo oe no kou kanu ole ia.” “E oluolu oe e kann ia’u a hohonu ilalo, a e hoohaliu i ko’u alo ma kahi a ka la e napoo akm ai, kahi noho hoi o ka nhane nui, e kala mai ia’n, eia au ke hele nei.” la wa na naka haalulu ae la ke kino nui o ka Ilikini, a emi pu iho la kona poo • iluna o ka uha oka opio, a lele loa ae la kona aho. ££ Pela iho la ka e nalohia ai ka lahui ili nlaula,” wahi a 01ando i nalu iho ai, iaia e nauana pono ana maluna o ka heleheleno o ka mea make.

Mahope iho, na kauo akn la ka opio i ke kino make o ka Hikini a mamao iki aku iloko o kahi hihipea loa o na ulunahele. īawa, uahoi hou mai la oia ma kahi a kona pnolo e waiho ana, a me kana pu, a mahope o kona hoopiha hou ana i kana pu me ka pauda a me ka poka, ua hoomaka hou akn la oia e hoi no kauhale.me na kapuai mama. He nni na mea ano e i komo mai iloko o kona noonoo. Ua noonoo ae oia no Karona a me kana mau olelo iaia ma iā la no, a pela no hoi me kana mea i aloha nni ai, a na ia man noonoo i hoomama ae i kona mau noonoo pioo. Ua poeleele loa akahi no a hoea akn ka opio no kona wahi noho, a ike aku la oia i kona makuahine e noho mai ana no ma ke alo" o ko laua wahi hale e kakali ana no kona hoea mai. Hoomaopopo aku la oia aole i luulun loa ka manao o kona makuahine, oiai ua apo mai la oia i kana keiki me ka minoaka malie, a hookipa akn la iaia no loko 6 ka hale, kahi hoi a kona paina ahiahi e kakali mai ana me ka makaukan. He lehnlehn na wa a 01ando e ai ai me ke kan mau o kona man maka malnna o kela pahu oka nui, a no ia meā, ua hooholo iho la kona manao e kuekaa i kela pahu ma ia po, a e huli oia ina he wahi hnna io paha kekahi o loko o na pahn la. He mea oiaio ua hilinai oia i na olelo a Karona, a ina paha e loaa io ana iaia, alaila he mea paha ia nana e hoopan i kona pohihihi no ka mea e pili ana i kona man makua. - Ua mahele ia kahi hale iloko o eha mau keena, he ekoln ma ka papahele o lalo a he hookahi malnna ae, a o kahi keena'uuku ilnna, oia ko Olando wahi moe, a o kekahi wahi keena o lalo malaila o Marion, a o kahi keena ma ke kna o ka hāle, malaila kahi luahine aoo e moe ai. Ua hoi koke no o Moriana e hiamoe e like no me kona ano mau, a pela no hoi me kahi kanwa paele. Kolaila,, na kakali iho la o 01ando a hiamoe pono loa laua, ia wa oia i ala ae ai, a me na kapuai wawae palanehe, ua iho aku la oia a loko o ke keena paina kahi a na pahn la e ku ana. la wa, ua komo akn la oia iloko o ke keena moe o kona makuahine a lawe mai la i ke ki o ka pahn. Hele hou akn la oia a wehe ae la i ke pani o ka pahu, a me ka houpo kapalili, uahoomaka iho la oia e wehe malie ae i na mea a pau o ka pahu a hiki i ka waiho olohelohe ana o ka pahu. Ua hoomaka iho la oia e noii ma na wahi a pau oloko

o ua pahu la me ke ake e loaa iaia o kekahi "wahi hoailoua 6 hiki ai ke mauao ia aku he wahi huna paha kekahi, aole loa he loaa iaia o kekahi mea. Me ka nanaina kaumaha ka opio i hahao hou ai ina ukana oloko o ka pahu ? a laka hou iho la oia, a me ka hanu kaumaha oia iku ae ai a hoihoi aku la i ke ki ma kahi i loaa ai iaia. Puka hou mai la oia a lalau iho la i kona wahi kukui a hoi aku la no kona wahi keena me ka naau kaumaha..