Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 156, 24 October 1893 — NU HOU HA WAII. [ARTICLE]

NU HOU HA WAII.

He 1642 ka nui o ka lahuiipakui lxou ia mai i ka Poakahi nei. TJa hoonna aku ka hui heihei waapa Healani i ka hul waapa Matala lanakīla, he aa heihei waapa hou. Aole i pane ia mai. Ua pau i ka hoopai ia he 4 poe piliwaiwai sifa e ka lunakanawai apana Eohikana i ka Poakahi nei, ma ke kaipuu pakahi ana © pa $60 aL He anaina puhi ohe manawalea "ke haawi ia ana ma Tamaki Kuea i ka hora 7 a me hapa o keia po, e ka puali puhi ohe Hawaii malalo o ke kumu puhi ohe Berger. Ua pau i ka hoohiolo ia ka pa pohaku o ka ilina o Kawaiahao i kela mau la aku nei, a ua hooliloia aku i kekahipoe. Ke ku olohelohe nei ka ilina, aka me he mea la e pa pine ia aku ana a pnuī. I ke kakahiaka Poakahi nei, ua komo ae ke kanikela nni Amerika I ukaliia e ka Hope Kanikela Boyd, e ike i ka Peresidena a me ka Aha Kuhina maloko o ka Hale Mana Hooko. E hoi aku ana ka nupepa namu “Hoku” o keia kulanakauhale iloko 0 ka halepohaku o Makinano ma ka la 11 o Kovemaba aenea, a e hoomaka ana ke pai ia o ia nupepa maluna 0 kona mau lako pai palapala ponoī hou loa i loaa mai nei. 0 ka hooponopono wai o Elauaula 1 hoolaha ia ai e noho ana ke Komisina Wai A, Pali o Lahalna e hoolohe ma ka la 20 o Okatoba nei, aol€ i hooko ia no ka mea o ke Komiaina Wai, oia kekahi mea i pili i na pone wai o ka auwai e hooponopono is ana. Holaila, ua walho la mai ne: aa ke Kuhina Kalaiaina e koho : Komiaina Wai no ka manawa.

Ua loaa aku I ka luna kiai awa iluna o ka moka kialaa «W. G. Irwln” i ka Poakahi nei, he 20 mau tini opiuma ua huna ia ma kekahi wahi o ko ke kuke palena, TJa lawe . ia ka opluma 1 ka hale dute, a ua hoopuka ia ka palapala hopu no ke kuene noka hoopae^opiuma.

Eia ke hoakea ia nei ke komo ana aku o ke alanui Vineyard mai ka uapo aku o Peleula, a e hiki ana keia hoakea ana i ka 15 kapuai. E lilo aka ana na aina mauka a makai o keia alanui i mau aina waiwai nui, a pela aku ana me na aina mamua ponoi aku o kahi o ke alanui e moe aku ai. J( Btona, Oet. 20. —Nui ko makou pioo i ka wa a ka mokuahi «Waila” e hookomo mai ana i ke awa o Kapueokahi i kala 18 aku neī, e welo ana na hae a pau, o ka hae Amerika ma ke kia . mua. . Hooholo ae nei makou, ua hoolalo loa īa mai la na hooponopono aupuni a Hon. S. £. Dole a oa kukulu paa ia ke Aupunl Koikawa. E la kao ka .ona o ka. mahiko o Hana neia me ka luna nui hou ko luua o ka moku. He mau manaolana e i aku na mea hou a h&lawai aku kakou ma keia mua iho.” [Mai hopohopo no ka loaa ole o ke aupuni onipaa, e lele ole ai na hauoli no na kipikipi kuloko.] Ma ka Poakahi nei, ua haawi ae ka Puali A. o na koa o ke Aupuni Kuikawa, i aha lealea Europa maloko o ka Hale Paikau ma Ewa iho 0 ka halekoa kahiko. Ua hoowehi-. wehi ia no hol oloko o kahale me. na mea hoohiehie o na ahaaina e na llma maiau o ka poe maamaalea ma ia hana, Mawaena o na mea hoowehlwehi, na kahakahana Amerika a me Hawali lehulehu wale o na anp nnnul a liilli no hox. Ua nui ka poe 1 kukai ae i ka poloai i hoouna ia aku ia lakou. Ma ka hora 9 ka hoomaka ana o ka lealea a ua hoomaa ia akna hala. wale i na hora aumoe. Malailaaeke Kuhina Kalaiainaa me ka Lolo Kuhina, ke Kolonela Soper a me kona ukali, ka ukali o ka Peresidena a me kekahl mau aliikoa e ae. - . —