Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 157, 25 October 1893 — HE MOOLELO Hooma Puuwai :no: [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooma Puuwai :no:

OIAHPO WA&MA Ka Opio Noho Waonaheie KA HIAPAIOLE O kA PU RAIFERA. Ka Puu'wai Waipahe. :nona: Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai. la wa, puili aku la ke keiki i kona makuahine, a mahope o na huaolelo hoolana manao i waiho ia aku e ia i konamama ua honi aku la oia iaia a haalele aku la me na waimaka e kahe makawalu ana ma kona mau papalina i ka ua mea o aloha kupouli iloko o kona puuwai. Mamua nae o kona haalele ana aku ia loko o kona wahi hale, ua hele mua aku la oia e halawai me kona wahi kahu wahine paele. “E kuu makua hanai a’u i aie nui ai,” wahi a 01ando i pane akuai, “ke nonoi aku nei au ia oe e ae mai oe, oiai e hele ana au i kai o ke kulanakauhale, a malia paha aole au e hoea koke mai ana, a ke makemake nei au e malanaa loa oe i kuū' makuahiue elike me no me kau i hana mau ai, a e haawi oe i na manaolana a pau laia no ko’u hoi koke mai. I na wa a pau ana e ninau ai no’u, e hai aku oe e hoi koke ' mai ana no au, a e hoohoihoi mau oe i kou mau helehelena imua ona i na wa a pau, a mai paupauaho oe.” “E hoi koke io mai aua no oe e kuu 01ando?” i ninau mai ai ka luahiue paele me ka haikea ana ae o kona mau helehelena. “Ae, mai hopohopo oe no’u. Aohe pilikia e hoea mai ana no’u, koe wale no malia paha aole e pau koke ka’u hana iloko o na la elua a ekolu paha. I mea hoi e pihoihoi ole ai ko’u makuahine oia au e nonoi

aku nei ia oe e hoolana man aku oe i kona manao.” Me ia mau olelo, ua huli ae la ka opio a komo hou aku la iloko o ke keena a kona makuahine e noho ana, a mahope o kona nonoi ana ae i na mana lani e kiai a malama mai i kona luaui makuahine, ua honi hou aku la oia iaia a oili aku la iwaho kahi a ke alii makai e kakali mai ana nona. I ko 01ando puka ana aku a ike aku la oia o ke alii makai wale no ke kakali mai ana iaia, aole hoi ka nui o na makai, ua hoohuoi iho la kona naau, a no i_a mea ua ninau koke aku la oia i kealii makai: “Auhea ka hoi ka nui o kou poe makai?” “Ua hoouūa e ia aku nei e a’u e hoi lakou, oiai ua maopopo ia’u aole oe o ke ano o ke kanakaa kapoe nana oe i hoopii mai i olelo mai ai. Ua i ae lakou me ka hoonuinui ana he kanaka limakoko oe, a he mea paakiki ka ke hopu ia oe me ke kahe ole o ke koko. Aka, i ko’u ikemaka ana iho neiia oe, a i ko’uloheana i kau mau hoakaka, ua mihi loa au i ko’u hoolohe ana i kela mau olelo hoopunipuni; a ke hai aku nei au ia oe, ina owan ka lunakanawai, alaila o ka’u olelo hooholo i keia wa ano, o ka hookuu laelae aku ia oe me ka hookaulua ole. E kala pu mai hoi oe ia’u, oiai ia oe i komo aku nei iloko o kou hale ua hele aku nei au e hoomakakiu ia oe mawaho o ka pukaaniani 0 ke keena o kou makuahine, a i kuu lohe ana a me kuu ike ana i na mea i kuka ia mawaena ou a me kou makuahine, a me na mamala haipule walohia 1 puana ia e oe imua o kela makuahine, ua hoopiha loa ia ko’u naau e ka hilahila palena ole. Nolaila, ke holoi nei au i ko’u mau lima mai na haumia o keia hana a’u hooko nei, a no ia mea ke nonoi aku nei au ia oe e kuu makamaka maikai e nana mai oe ia’u ma ke ano he hoa’loha aole hoi ma ke ano he luna aupuni. Ke lawe nei au ia oe me ka hilahila hiki ole ia’u ke hoomanawanui hou iho, Mahope iho o ko kaua hoea ana aku imua o ke poo o ka oihana, e wehewehe aku ana au iko’u mau manao a pau rne ka huna ole i kekahi mea, a ina oia e hookuu ole mai ana ia oe, alaila, aole e napoo keia

la e kau mai nei ma ke komohana e haalele ana au i keia oihana awahua, oiai akahi no au a ike io ika awahua maoli 0 keia oihana.” “Ke hoomaikai aku nei au ia oe no ka manao maikai i 1 loaa ia oe no’u nei, aka he mea pono ole paha ia oe ke haalele i kau hana a me kou pono no’u nei, oiai he • wahi opio ilihune wale iho no au r a aole loa e hiki ia’u ke panai aku i na kokna ana ma ko’n aoao ia oe.” “Ke hoike mai nei na kahoaka lani ia’u, aia ko’u waiwai a me ko’u pono a me ka pono o ka’u mau keiki ma ka hooko ana i ka aoao o ka hoopono, a nolaila mai hopohopo oe uo’u. oiai he wa no ma keia mua aku e noho pu auanei kaua iloko o ka oluolu a me ka hauoli, ano ia mea ke kumakaia nei au i ka’u oihana a me ka pono o ko’u ohana ma o ke kupaa ana mahope ou e kuu hoa’loha oiaio; nolaila e nana mai oe ia’u ma ke auo he kauwa hoolohe nau.” Oiai keia mau kuka ana aia no laua ke hele la ma ko laua alahele no ke kulanakauhale. I ka hoea ana o ka opio 01ando a me ke alii makai ma N . ka hale hookolokolo, ua komo * loa akn la laua maloko o ke keena o ka Ilamuku, aia wa ka opio i ike aku ai i na kanaka elua ana i ike ai ma ka luakupapau o ka ilikini, a o laua hoi na hoike ma ka aoao hoopii, a o ka mea nana ka hoopii oia no o Mr. Eoseweia Bakale, ka luna aupuni kiekie o ke kulanakauhale, la wa ua hoomaka koke na nieniele ana a ka luuakolonelo. Aoleipau.