Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 181, 6 December 1893 — Na Anoai o ke Kahua Ma'i epera. [ARTICLE]

Na Anoai o ke Kahua Ma'i epera.

Me. Lunahoopokopono; Aloha oe: Me oe mau au i na wa a pau, me na anoai maemae, oiaio o te kahua ma’i lepera nei. Ma ka la 20 o Novemaba, ua hiki kino mai la ka mea i mahalo ia ka lunakanawai D. Kalauokalani ma ka Halemai o Dr. Goto, me ka maemae o ka nanaina olu waipahe. A hoolauna ia mai la i kalii o na keiki a kauka Goto, oia no o Thos. K. Nalthaniela, ma ke ano rula keonimana, ua hui me ka oluolu a nana i hoikeike ina home o na opio e noho nei, ua hoomaikeike ia ma ka hale auau, malaila makou i akoakoa aku ai, me ka manao hauoli, a o kou mea kakau kekahi ma ia wahi. Ua puana mai la oia ina huaolelo wainohea imua o makou, a ua apo ia aku na olelo ā

ana me ka nani. Oia mau huaolelo. ana me ka noeau ke malama nei makou ia olelo, a mahope iho, ua ike ina keiki i ko lakou mau pauku kino, oia lakou e komo ana iloko o ke kapuwai, mahalo piha ka makua lunakanawai. Ma ia ike pono ana ia makou, ua nui kona mahalo ia Dr. Goto, alaila lilo iho la oia i hoike oiaio ma ka aoao oke kauka, mahalo nui. Ma ka la 2S, oia ka la kuokoa o Hawaii, ua kukulu ae o Mr. Kunui, kekahi keiki lalawai o ke Panalaau nei, he paina luau, no kona kakela hou e ku nei ma Ealawao, malaila ae na hoa a me na keiki a Dr. 6oto a me ke kaukapu no malaila. Malaila pu ae kekahi wahi keiki hana lealea o Palea kona inoa a ua hoolele ia mai ko kapuahi, nui kela. Ha lilo ae nei o Thos. K Eathaniel i luna leta no Kalawao nei, oiai ua apono ia mai e R. W. Meyer, ua pani oia ia William Clark. MAŪ LEAIEA HAWAII. Eia no ma Kalawao nei, ke ulu mai nei ia mau hana o ke au kahiko nui ka hele o na kane a me na wahine emakaikai i keia mau keiki hana lealea, a ua komo pu aku me kekahi o na’luna ekalesia, a ua noho enemi kekahi o na luna a hoahanau, no ka lilo ka o ka makua ma ia alanui o ke au kahiko. TJa lohe ia mai e noho ana kekahi aha luna. Eia ka’u ia oukou e hana me ke akahele; oiai, aole paha he kumu e emi ai ka hana ekalesia, ina he uhane hauoli i loaa ia makua, aole kakou i lokahi ma ka manaoio, “nolaila, e nihi ka hele mai hoopa.” Oia ka ka Haku iao mai ai, mai nana i ka pula iki iloko o ka maka o kou hoa kanaka, aia no he kaola nui iloko iho ou, pela no oia i olelo ai i ka wahine a loha, e hoino aku o loha i ke Akua, aka ua puka mai kana olelo pono oiaio, aole o ka maikai wale no kai loaa ia kaua, aka o ke iuo pu no kekahi. Pela iho la no paha keia, mai manao ino aku ia hoa kanaka, ua haki no. Ho ka uku hoi o na paahana o ka Papa Ola, ua hoemi ia mai la a pihipihi loa ka uku hana, a ke haalele nei kekahi poe, loaa iho la i ka namu a ke pukiki, “biti-nini,” oki loa io no. IJa loaa i ka poe i hana iho nei i mau kapu auau no lakou ka apono ia mai e ka Papa Ola ma ka la o kou mea kakau i kilohi ia ai e lualii Dr. 6oto, i ke kilohi ana i ka laau, ua pupuka. Loaa iho la ia wahi lalani mele. “Aohe kanana he ai maneo ea, He kaiikoi, he koiikoni ea.” J. D. K. Nalehūaoahina. Kalawao, Molokai, Kov. 30, 1893 ‘ _____