Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 184, 12 December 1893 — KA HIHIA O WUNDENBERG. [ARTICLE]

KA HIHIA O WUNDENBERG.

1*A U KONA JSOaO OIHANA KAKA UOLEL O ANA. Olelo Hooliolo a ka Alia EieMe. 'Penei ka wehewehe ana o ka Aha Hookolokolo Kiekie no ka hihia o F. W. Wunelenberg no kona kue ana i ke Anpuni Kuikawa. Ua hoopokole iki ia na olelo, Mamuli o ka Pauku 59 o ke Kanawai e hooponopono hou ana i ka oihana hookolokolo, i: e hiki ai ke hoopauia na kakauolelo a pau no ka hana hemahema a hewa e ae paha, e na lunakanawai o ka Aha Kiekie. Ua maopopo aole e pono e kipaku wale ma ka lealea o na lunakanawai, aka, e hoopau ia mahope o ka hoike maopopoia ana o ka hihia a me kona ninau ana i na hoike kue iaia, a me ke pale aku. Nolaila, aole like ke kulana oihana o nakakauolelo ma ka Oihana Hookolokolo me na mea ma na oihana e ae, he hiki lakou ke hoopau wale ia mamuli o ka makemake o na mea nona ka mana hookohu. Ua huli ia keia hihia ma ke ano holookoa. Aole no i paa'makou e lawelawe me ke ano eehia a me ke koikoi o ka hookolokolo karaima; aka, ua malama nae makoui ka hana mamuli o na rula 0 na aha hookolokolo. 0 na’hewa i hoikeia mai e ka loio aupuni, oia na olelo a keia mea hoopii ia i kamailio aku ai i kekahi poe i hoakakaia , na inoa, malaila i hoikeia ai kona kue a me ka inaina i ke Aupuni Kuikawa;'oia mau olelo he mea e lilo ai keia aupuni a me- kona poe luna nui i ka hoowahawaha ia. 0 kekahi o na kumu hoopii, oia no kekahi t olelo hoakaka ana i haawi ai ia J. H. Blount, Komisina Amerika, i hoikeia ; mai he lokomo, he wahahee a : me ka hoolalau. Ua pane mai ka mea pale me ka hoole loa. Ua haiia [mai na huaolelo a pau ana i olelo ai ia Blount. Aole nae i loaa kekahi hoike nana e hooiaio. Ua nmau ia aku ka mea hihia no kana olelo ia Blount, ua hoole mai oia aole e hoike mai ikekahimea e hoohihia ai iaia iho. Ua ninau ia na hoike no na olelo e ae i hihia ai, a uaninau hoohuahualau ia. Aohe ona makemake e hai mai i na mea a pau i hoike ia mai Ma ko makou nana ana, ua maopopo ke kumu o kona hoololi ana, oia no kona hookeekee no ka loaa ole o ka oihana 1 1 na mea a pau i hoike ia mai.! Ma ko makou noonoo akahele j ana, ua maopopo kē ikaika oia i i ke kokua i ke Aupuni Kui- j! kawa no kekahi wa pokole, i j alaila ua hoololi i kona ano, a ! : ma kekahi mau manawa ua 1 ] hoahewa aku i ke Aupuni Kui-! j kawa a me ka poe luna nui me i

na huaolelo awaawa ame ka inaina. Ma ko makou nana ana, ua maopopo ke kumu o kona hoololi manao ana, oia no kona hookeke no ka loaa ole o ka oihana Ilamuku iaia, ka mea ana i upu ai e haawiia nona. Oka poe a pau e lawelawe ana malalo o ke aupuni, ua pono e kokua aku me ka noho aloha aku. He mea hewa no ka poe mea oihana koikoi malalo oke aupuni ke kamailio ma ke auo hoohalahala aku iaia a me ka hoonawaliwali i kona mana. Aole keia he ninau paio no na hana kalaiaina, he mea keia e pili ana i ke kahua o ke aupuni. 0 keia mea pale ua hoopaa ia e noho ma ke ano hoomaikai ame ka mahalo i keia aupuni, no ka mea, ua hoomau ma kona oihana malalo oke aupuni. Pela ka pono o ka poe a pau e lawelawe ana malalo o ko hai hana, e hoomaikai aku, aole e hoino, Aka oia nei, ua hoohiki paa ‘ : e kokua a e malama alohaioi ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina.” Mamuli o ka mea i loaa mai ma keia huli ana, ke kauoha aku nei makou e kapae ia aku ka mea hihia mai kona oihana aku he Hope Kakauolelo o ka Oihana Hookolokolo ame ke Kakauolelo oka Ahahookolokolo Kaapuni Akahi, a ke hooko ia nei pela. ) A. F. Judd, Kakauiuoaia > R.W. Bickerton, ) W. F. Freai-. : —>■ .■ - -