The Liberal, Volume I, Number 39, 25 January 1893 — MOOLELO I HOOPOKOLEIA O NA POE KAULANA O NA AU A PAU. [ARTICLE]

MOOLELO I HOOPOKOLEIA O NA POE KAULANA O NA AU A PAU.

* ' MAIiKLE XXII. Aka, Uft kuu mal la k» Aeiimamia gepania i kona akaruiu t h mal hulo(K>uo u |wūiH> m> auuioku o Kucr iuui, iua uuU: y Nelukoina i haak'l.' koko \ ka lulnn ;» butl »vku e Uf k kaua, aka ma ka tiookult atm I ke kft«i>hn a kona A«Umarrtl*, ua ku hooknbt aka kona moku •' t polUll k« akaioa! kU kaua o k< i k*. ■ iki o 6epanlB iaia. O k*i* kaua wlwo ole u»a 10r..i auav> I houj>ahuH ka iiul'iuiu.i «,• ?nr!r!,' ft mo konft j>iifo hookuf)jl anji i nn raoku mana o ka onenjf ik|» kekahl eoanawa a hoea rua! kon i mm koku», pe)a !ho !a ! loaa al he, ianakHa I na Polekaue, a auaee Aku, ia ke auaioku mana o $ē;)arila 1 ke mUI © &*ian!, ; (fa pM plomai la Nelekon* poni»| hi* mau mokukAd« hookala* ka|«jft o kona wahf 'Ikl! Ko k«ia uaw C kf n*amftf m- k* wlw« mnf 1» o ke ke» hma BatU * k« mm ««» Adiauuai»~o kooa akammi kw a me k» lamikll* ml | **»« tafa maawl malafo no liol 4 kfe»rf hookn f»lv 4tia ! aa kauoha h »* wnisrua ta>e» adts*adfti

ae a ua ahi pu ia e ka nani o ka lanakila i loaa i na aumoku o Enelani mamuli ona. No kekahi mau malama mahope mai au paa loa kona manawa ma ke kaua ana aku ia Sepania a me kona mau pansiasu, a ua lilo aka hookahi ona lima ma ke kaua o Santa Cruz, he wahi keia i kaulana i na lanakila a Biake. I keia wa, ua hiki mai ka manawa kupono e hoohana aku ai i kona akamai me kona ike me ka keakea ole ia, oiai, he oia i keia manawa. I Mei, 1798, ua hoouna ia aku kona aumoku e ka Haku o St. Vincent (Jervis) e holo aku no ke Kaiwaenahonua e keakea i ke aumoku kaua Farani malalo o ke alakai a Napoliona Bonepate no ka au aku no Aigupita a e hooweliweli aku ia ioia. Aka, oiai ko Nelekona aumoku ma ka moana, ua loaa i ka ino a ua ano poino, peia i holo maalahi aku ai ke aumoku o Bonapate mai Toulon aku a pue aku ia i Alexanderia i Iulai 1, oiai ka Adimarala Nelekona ua hoea loa no Aboukir ma ka la 25 o Iune, a palemo ae la keia iaia. O keia hoio imi a Nelekona a hoea i Crete Sicilia a hoea hou i Helene akahi no oia a lohe i ka pae ana aku o na koa o Napoliona no Aigupita. Nolaila, ua haalele koke iho la o Nelekona i keia wahi no Aigupita, a ma ka la 1 o Augate, ua halawai koke aku ia oia me ke aumoku kaua o Farani. Ia wa, ua hoolala koke iho la oia i ka mea e hana ai me ke akamai nui, ka mea i manao ia aohe hiki, ua hiki wale no iaia. O ke aumoku kaua Farani, aia lakou imua pono o ke awa o Aboukir, o na moku o hope mai ua kakoo ia e na atari pukuniahi o ka aina, a o ka mana o keia aumoku Farani, aia maluna loa aku o ko na Beritania. O kahi e ku nei o ke aumoku Farani malalo o ka Adimarala Farani Brueys a me na aekai he papau loa , a ua manao ka Adimarala Brueys aole hiki i kekahi moku ke komo ae malaila. Aka, ua ike koke o Nelekona ma kona ano paliada mai na la opio loa, ua hiki no ke komo ka moku ma ia kowa ke pailata maikai me ke akamai. Nolaila, hoolala iho la oia i na moku e komo malaila a mahope aku nei ka nui o na moku. I ka hoea ana mai o ka po, ua makaukau oia; a o na moku i hoolala ia eia no ke komo iloko ua holopono a hookahi wale no moku i hiki ole, a mamua o ka hala ana aku hookahi hora, ua puni pono ae ia na aoao elua o na aumoku Farani i kona mau moku kaua. I keia hora, ua maopopo ina ia Nelekona nona ka lanakila, aka, ua paio mai ia na Farani me ka wiwo ole, aka, o ko lakou kiko waena me hope, aia mawaena o na ahi elua a Nelekona, a ua nahaha Iliili a o na moku o mua ua hiki ole ke hoohanaia. O ka moku Adimarala o Brueys o ka "Orient," pahu ue ia oia i ke aumoe elike me kekahi luapele a i ke ao ana ma ka la 2 ua lilo ka kila piha apau ia Nelekona. O na mokukaua he 13 o Farani he lua wale no i pakele aku ma ka holo ana. He mea oialo, ua like no ka heluna o na aumoku Beritania me ko na Farani, aka, he mau moku liilii a hapa ka ikaika. Aka, i ko Nelekona wahi moku iki ka "Vanguard" ua opa pu ia ka hoolaiakupuna "Orient" mamuli o ka nui akamai a wiwo ole o Nelekona. O keia lanakila nui o Nelekona ma Aboukia, me he la oia ka oi o kana mau lanakila ano kamahao, a he mea ano hou hoi iloko i ka moolelo kaua moana o Beritania Ua hoomaka ka nui o ka mana o na aumokukaua o Beritania imua o na aumokukaua e ae ma ka la 1 o Iune, 1794, a ua poino hoi ko Farani i na kaua hookahuli aupuni nui. Aka, aole no i maopopo loa i ko ke no nei, ala wale no a i kela wa o ke kaua kaulana loa o ka muliwai Nile a Nelekonam akahi no a hoomaopopopola o na aumoku kaua o Finelani ma ka papa ekahi, a hohola koke aku ia kona wellia e ke ao holookoa. O keia kaulana hiki wawe loa i loaa i na aumokukaua o Finelani mamuli wale no ia o na nana wiwo ole a kamahao a Nelekona, a kona inoa hookahi wale no ua kau ka weli i na aumokukaua a pau o ke no holookoa. Mai keia wa aku no hoi ua komo hou aku he uhane o ke koa i na aumokukukana o Beritania, a o na hana wiwo ole na hooua opio o ka ..... kaua moana, he mea hoi i

nane ole ia e Hawkes me Ansons! ko laua au. He mea kaumaha no hoi i ka loli ana ae mai keia alaula o ka lanakila a i ke ala elele o ko Noelekona ola ana. Na ka lanakila Nelekona ma ka nuku o ka muliwai Nile i hoala hou mai ka mamo o ko Europa e ala like mai ma ke kue ana aku ia Farani, i weli nui ia. Oiai, i keia wa aia o Napoliona ma Aigupita, a aohe ahailono, ua oki puia e Nelekona ma ke kai.