The Liberal, Volume I, Number 42, 4 February 1893 — NA AUPUNI MANA MA KE KAUA MOANA E KU NEI. [ARTICLE]

NA AUPUNI MANA MA KE KAUA MOANA E KU NEI.

O BERITANIA NUI no ka oi o ke aupuni mana loa ma na mokukaua e ku nei imua o na aupuni e ae. Ma ke kaua moana, ua pii ae ka ikaika me ka mana o ko Enelani imua o na aupuni e ae i ke au o na aumokukaua o Farani me Sepania i hulia a lilo i ole. I ka makahiki 1873, i ka wa a Italia i hoao ai e kukulu i mau mokukaua hookalakupua oia o "Duilio" me "Dandolo," ua ala koke ae ia o Enelani e kukulu i moku nona o keia ano i haule ole oia mahope, a oia ka "Inflexible," nona ka loa he 320 kapuai, laula 75 kapuai, a o kona nui 11,880 tona, a o kona mana holo, ua like me 8,000 manalio; a o ka manoanoa o kona pale he 24 iniha, a he eha pukuniahi oluna o ka oneki o 60 tona. Aka mahope mai o ka 1880 ua kukulu hou ae la o Italia he mau mokukaua nunui loa, a o lakou na hookaiakupua o ka moana, oia no o "Lepanto," "Italia," "Umberto" a pela aku. O ka loa pakahi o ka "Lepanto" a me "Italia," he 400 kapuai a oi ka loa, he 72 kapuai ka laula; a he eha pukuniahi nunui loa, a he elua o ia mau pukuniahi he 150 tona pakahi nona ka loa pakahi he 48.50 kapuai, a o ke anawaena o hope loa o ka pukuniahi, he 9 kapuai a oi, a o ke kaumaha o ka puka he 2996 paona, a o ka nui o ka e hoo-

lele ai i keia poka no ke kaua, aia mawaena o 292 paona a iloea i ka 561 paona panda. A o ka "Umberto he mokukaua ia maluna ae o keia mau moku. Ma ka nui o ka mana kaua moana a ikaika o ua aupuhi kaua moana, penei ke ku ana; Beritania Nui, helu ekahi, Farani, helua elua, Italia, helu ekolu, Rusia, helu eha, Geremania, helu elima, Amerika Huipuia, helu eono, Tureke, helu ehiku, Anseturia, helu ewalu, Sepania, helu eiwa, Holani, helu umi, a pela aku. Ma ka nui o na mokukaua, o Beritania no ka oi, a o Farani aku no malalo. Ma ka nui o na moku hookalakupua, o Italia ka oi.