The Liberal, Volume I, Number 53, 15 March 1893 — MOOLELO I HOOPOKOLEIA O NA POE KAULANA O NA AU A PAU. [ARTICLE]

MOOLELO I HOOPOKOLEIA O NA POE KAULANA O NA AU A PAU.

i | ■ _ ! ' MAHELE XXV. Oki ae la no hoi o Massaniello he poo mai kekalii kii niai i o ke Duke o Maddaloni a ii}a- ! kia aku la ilnua o ka ihe. 0 | Vitale he kakauolelo nana, ua ! hoouna mai la oia he elele i ka ! Hope Moi. e olelo ana, e ohi | aku ana oia he mau miliona ducatrt. ina ka mana o ka pu mai ka poe waiwai mai; ua hoopaaia Iho la o Vitale ma kekahi hale kakela, a i kekahi kakahiaka ae, ua powala jho la riia e ka poe aloha a!ii. Mn ka Poaliu ae la 10. oia ka la nui no 8 Mana tlel Carmino; pii ae la o iluna o ka awai a haiolelo ikaika loa mai la mailuua niai o ka awai, a l'ilo ae la na hana haipule i mea 'ole. 4i Ua hoea mai ko'u la e make ai, M wahi ana; ia wa ua haeliae ae Ia oia i koua aahu a hoikeike mai la i konu kino ūa hele a wiwi i ka ai ole a ua luhi., Mahope iho o kekahi olelo ah£u a helieua. ua kailiia kana [īiiea kaua • a hopu koke ia aku p oia a ua hoopaaia iloko o kl halepaahao. Aka, ua alaae la ka lehulehu a kouio aku 1a e powa, aka, ua haliu mai la o Massanipllo e paio, a ua kiia oia me elima pu panapana aka po« powa a make loa iho la oia. Okiia ae la ke poo a lawe hele ia ma ke alanui, a o ke kmo u» kauo hele ia i o a iauoi a Mki i ke kanu ia ana aiawalio aku o ke kulanakauhale. I kekahi la ae. hele aku la kekahi poe kiekie a huai ae la i koua kino a hoomaemaeia ae la, a lawe pu ae la i ke poo. Aka, ua ]H>ina koke ka poe o Napela i na huhu hikiwawe o ua la i hala ae, i hoomahao hou ae la o ko lakou ulakai u ka iauakiia o na ia i hala ae. aku la koua mau lauoho i ka iuikna. » ka ieLulein) n »>»• laniaiH he mea hoomauao. a m puie akn la kahi iaia he hoola «o lakou. Ua hoolewuia ia kona kino i ukaliia e ewalu ukali o ka Hope Moi a | uie tia kahuiiapuN- a pau o ke , kulanakauhale. ! H<AHE!,R \\VI ! Mauo' ko kauhek' hu- ; uua kaul&ua, na hanau ia oia ma Veuice f mai kalii ohaua kaukaualii mai Dahualia, i ka makahiki 0 koaa iuakuakaii.it. 1 o Xk*cok» Poii' a UiC di kukahui o Malieo

Polo. h» niatī kmnaka loa laua \ ke ks!e|>a. ap o ko Marco Pololiamu ua kaahple mtsa bo ]&a ma kekahi huakai fc gT °|p ma na ku!a«»ka~tiliale o Ca§$tanstniople, S<)l«?uya, au jj| nmliwai o Euxitie me ma ka nnilhvai k7sl j>itala o Barkai, ka liouie Mot Keptchak, Mai keia wap aku, uh kaahele iiku 1& ma ka aoao akau o ke 5Ē Kasapiana a hoea loa i a ma keia walii, ua uoho Im». a hala ekobi makahiki malS, e ao ana i ka olele me ke kalepa pu aua. ' Aka, ika makahiki |e poe elele mai ke Khan mafo Per>o-Mogal e hele aua i lā|lia, ka Moi Khan noi Mongoli. ua kaalo ae la lak|Q ma Bokhara. a ua hele pu 3u la me na hoahanau Polo ah»i i Kemenfu. ka home hoi oie kau mehana o ke KhagSi, (Emepeni). T T a hookipa ia lakou e ke Khan, aua pm keia Ēmepera Kahana i ka uj|i a nieniele ia Polo ma uo fia kanaka o Europa a me ke &no o ka hooponopouo aupuni o Europa. Iko laua huli hj| aua no Euiopa, ua hookohu b> niai la iaua e keia Moi osfo Asia i mau elele i ka Pope lloma, e nonoi ana o hooA. aku i 100 kumuao Europaui poe akamai hoi i na ike kamai a me na ike e ae uo ie ao aua i na Mongoli. I ka 1269 hoea aku la uo Venice, aka, i ko laua |rijhaua ana i ka laua misid"l4i hilinai ip. mai ai ia hiki ole. Nolaila, i ka ua.huli hoi hou aku la laua no Asia, a ma keialiuakai, o Polo opio pu kekahi, a Sm§ aku la lakou i ke aloālii (LJ& Kuhlia Khan i ka 1275., hoea aua ua apo mai la me ka puuiehana uui i oC$P}: kela maiuua. I keia waj|ā komo e no ka ia o Maieo Polo opio, no kori aapo loa ma ka olelo Mongojp me na maa olaila. _ 0 ko Marco kulana keammana a Uiehie alii& naauao, ua apo koke mai fO| Khan a hookohu mai la iafa 1 elele alii uoua imua o alii a pau o Asia. A Marco ma keia mau aloalii o ka mea mua iaia o ka hooma<p popo ;loa i ke ano a ui£ na maa o keld me keia lahui, a i kn«a hoi ana mai, ua kak&u ois^S^ r hoike piha a hoea i ua mea jjlii loa ua ka Emep^ra t Khan uui o ua MougolL , ; j} keia hoike, oia ka huea ana i ka hopena o kaigkeneturia nana i hoomaiaig|lama ko Ēuropa poe no Waena ame Asia Hikina. . oko Marco Polo hookalg mua mai ke Khau i ke o Annam a ine Tonquiu Lj|i 1277, a iaia malaila, ua mea hou o na .naea ana i h§§ maopopo ai, ua loaa keia ]3Ji kona liele kino ana e hui me na kanaka, a mai kokahi hnf!y mai olaila uo Tibet, YunuajB liengal. Mien (or Pegu)* & ka aoao hema o Kina. Mahope mari ua hookohu ia oia e lawe ma ke kokua a me hoomakp,okau anai ka ho|g uuhA&lo iip ke aloalii ok» ohaua »li> o kh Ms}e. uiai o keia, ua hookohuia oiai kiaaina no Vangtchov\vilo]i o ka okaua aiua o Kiaug-Si, aa» A»*a Hikina, a heekolu <u$ makahiki Lua keia Maho(«e mai ua alakai aka he pualikoa no ke kaua aaai ke aupuni p ego . MaW iho o keia; ua liookoku laSl nlii i Tttmpa» o Ooehin Kina. ,' " Ma kuiaiu ,jJuttu£ i iuhs ai iaui he JtT ma oihaiia a ke Klian. o uii a ua kaahi'le aku jmi hoi ,'g|£ i iw Moi o U

a t?a aku 'no' hoi ma! na aupuni Moi oKir,a $ he nian waln ho; a*-.he Enropā i heM I kona a lohe mamnn, aua ivtīi iio hoi na mea hou i loaa iaia ?na kekahi mau aupuni uioiHo Hke me ka aīna h.oi ana i kapa alv« 'ai o s!ipangn. ;» oia k;i niea mua loa nana i ike tm;:i !oa keia aina. Mahr-ix- \\u> o keia ua uka'i aku «-.ia i keka.hi •> ua Kamaliī o r.a Mongoli n o ke' aloalii oTere-ia. tka 1291. ua kaaliele !ike aku lā na Polo eknlu iloko Kina, a mailaila niai ua hoi mai lakou ma ke kai o Kina. a, me ka hioana o īnia, hoea loa aku Ia i Teherana. u malaila lakou i noho ai no kekahi manuwa. Ma keia wahi, lohe mai la lakou ua make ke Khan n na Mongoli, nolaiia ua hoi loa aku la lakou no V«.>nice. a i ka hoea hou i ka aina hanan. me kaluuluu nui i ka waiwai a me na mea makaniae e ae. ka hua o ka oihana kalepa. 0 Mar< o ia makahiki inai. 'ua hookomo aku la <>ia i kona moku ponoi iloko o na mokukaua o Venezia malalo o Don<lolo ma ke kaua nioana o Curzola. aka. ua auhee na Venezia i na <ien«»>o malalo >>" Doria. a o M.ian kekahi iwaena o na i>io a ua hoopaā ia ; oia ma kekahi lua pouli.o Oeuoa. ■