Hawaii Holomua, Volume III, Number 170, 2 March 1893 — KU KAUWAHI A PAPIO. [ARTICLE]

KU KAUWAHI A PAPIO.

UWE KA NAONAOIKA 011. [II li KEIHIKIŪLELE 0 HELEKE, (Koena niai ka Poakahi niai) *’He mea maopopo ua makemake 10 no keia poe haole i kekahi mea i loaa ole i ko kak«>u knmukanawai ka mana e haawi. Ua makemake lakou i ka hoohui aina, aka. aole nae o lakou makemake i ka mea e ukali mai ana me ka maopopo, oia hoi—"ka hiiohui aina a hoololi umikumamalima" —i aupuni o ka lahui, ma o ka lahai a no ka lahui. Ke hoikeike mai nei lakou imua o ko kakou lahui i na helehelena maopopo o kekahi p«.>ai pakaha kue kanawai e komo aku aua iloko o kekahi aina. hookahuli ae la i ka Nohoalii o kona Aliiaimoku. lawe ae la i ke Aupuni iloko o-ko lakou lima ponoi a kukulu iho la i kv kahua limaikaika hoopilihua Upuwale maluua o ka lahuikanaka, me ka ae ole aku e loaa ia lakou he leo iloko o na kanawai e noho mana aku ana ma-

luna o lakou mi keia mua aku; alaiia. noi mii la j kekahi Aupuni Repuba!ika e like me ko kakou e lawe mai i ka lakou mau hana ino lapuwale n hoohui mai i mahele no ko kakou aupuui. “E hiki anei i na kuemaka elee»e a powa ino ke hooi aku i Kana mau haua mamua o keia? Oka mea a keia poe i makema&e maoii ai ua oi aku ka maopopo ia kakou mamua o ka mea hiki ia lakou ke aa e hoike mai ia kakou. l'a makemake lakou e like me ka makou i olelo mua ae nei, i kekahi mea a lakou i hoomaka mai ia e hana me ka powa lima ikaika malalo o kekahi mau uhiuhi hiohiona kanawai; oia hoi ka mana aupuni iloko o ka p»oholima o kekahi poe kakaikahi—he aupuni hana ino. hookaumaha a i hiiin&i oie ia, a anie ioa no kekahi kurau e ae. koe wale iho no ka hookaumaha kuapaa i na kanaka maoli—ka poe o ka I’aemoku Hawaii e noho ana iloko o j ka ilihune—i kumu e hoowaiwai ai a e hookaulana a hoohanohano ia lakou iho! “Ke manao nei keia poe e hooko ia keia makemake o lakou mamuli 0 ke omo ia ana mai o kela Paemokuekokakou aupuni ma ke ano j Aupuni Panalaau. a na kekaiii poe ! Komiaina a lakou j>onoi no i koho j piiikino ai e laweiawe i ka hana. A mahope iho o ke ko ana o ia mea, aiaila. na lakou iho no e hana aku 1ke koena! £ iiana a e imii mau kanawai e loaa ai na pomaikai ia lakou iho; a oiai he mamao ioa iakou no ka hiki ke hoomaopopo nui ia a manao nui ia paha e - ‘ke koena o ko ke ao nei poe kanaka,” a me ka ae ia e hana e like me ko lakou makemake eko kakon Ahaoleio i hanohano (!) alnha aina (!) a e lohe ole la ai na leo kaniuhu o ka naauaua a ka lakou poe i hookaumaha a hoopilihua aku ai, me ko lakou lawa mau me ke dala no ke kuai a kipi aku i ka poe haua kanawai, a me ka mumule a hoopilimeaai aku paha o na nupepa mahope o lakou, no ka hooko a hooholo ana i ka lakou mau kau kanawai kapakahi a pono ole a pau i makewake ai, ame na pualikoa e haiamu mau ana ma ke alo e hiki ai ke kahea koke aku—Ve hoakoakoa ae a hoomaopopo iho i keia mau mea a pau—nani ka ahaaina nui a keia poe! Ahe kamahaolua ole hoi na haawina o ka hauoli mawaena o lakou wale iho no! “O ka iakou mau hihio moeuhane paha ia; aka, o ka hiki ia lakou ke hookomo aku i ko kakou aupuni iloko o ka iakou kumuhana i upu ai a me ka ole—e like me ka oiaio he Akua pono ko ka Lani, alaila, aia iloko o ka manawa e kokoke mai nei, e halawai ana keia poeme na luuiuu a me na kaumaha, o iakou a me ka poe menemene ole a pau i kokua ia lakou e pau pu ana! A e hoomaopopo i na huaoielo —“E hora aku ana i kahi ola luuluu