Hawaii Holomua, Volume III, Number 18, 29 April 1893 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA ROMA.

E ka Hawaii Holomi a, ka Uwila malamalama i na Paemoku o Hawaii; -AIoAa oe: — Aia ma kou mau helu o Maraki 25 a me Aperila 8 me 15, i ike ai au i na manao pane a kuu makamaka maikai a hoaloha Mr. R P. ■ Honolii, no ka’u mau manao pane iaia i puka ai ma kou mau helu o Dek- 31. 1892, lan. 7, 14. 21; Feb. 4, 11, me 18 o keia makahiki e nee nei. Ma keia pane ana, e aeia mai au e hoakaka aku i kekahi mau mahele manao a’u i ike ai maloko o na pane a Mr. Honolii i puka mai ai, ma ke ano he mau manao ia no , ka pono o ko’u aoao, ma keia paio : ana. Ka Ninau Kino Ua. Ma ka Hawaii Holomua u Dek. 17. 1892. ninau o Mr. Honolii. penei: ‘‘Ma ke kino i’a (fish) anei ia (oia hoi o Ekalesia Pope) i noho I ai a hoea ai mai ke kai mai?” Ma ka Hawaii Holomua o lan. 7,1893. j ua hoakaka au i ko’u manao no keia ninau a ua makamaka nei, me ko’u hoike pu aku i ka manao o Epikopo Walmesley o ka Ekaleeia Roma. no keia kai i hoikeia ma ka ! mokuna 13 o Hoikeana, oia hoi, , i “na hiohiona kupikipikio a uluaoa , ! o ke kaua a me na oni ana o ke ao i nei,” a o ke Aupuni Pegana Roma i oia kai hoea mai loko mai o keia i kai. Kauoha au i ua makamaka i nei e hoopili i ka ninau kino i’a i (fish) ana i ninau mai ai ia’u, i kela manao o ia Epikopo o lakou e ! pili ana i ke Aupuni Pegana Ro I ma, ina paha ma ke ano kino i’a j ua aupuni la i noho ai a hoea mai ai mailoko mai o ke kai a ua Epikopo Kalolika Koma nei. ua pane | mai nei ua makamaka la ma kona I manao i pnka ai raa fca Hawaii j Holomua o Mar. 25. 1893, penei: | “O ka ninau kino i'a a u i ninau ai, aoie no i pololei.” Kuikahi ko’u manao me ko ua makamaka la, ma ka olelo ana, “aole * * i pau loa na olelo c Hoikeana he oleio wanana wale no. aka. he olelo maoli no kekahi.” Pololei keia manao. Aka, aole ia he mea e hiki ai ke oleloia o ke kai i hoikeia ma ka mokuna 13 o Hoikeana 1 ikeia ai ka holoholona e hoea mai ana mai laila mai me na poo ehiku a me na pepeiaohao he 10 e loane, oiai oia ma ka mokupuni o Patemosa, he lai maoli ia. e manao ai oe, e ka makamaka, ua aponoia kou ninau i ka ninau kino i’a. O ka mea muopopo, he kai wanana ka mea i oleloia ma ia mokuna a he holoholona wanana no ! hoi ka mea i oleloia malaila. A heaha la ia kai wanana; a owai la kela holoholona wanana, nona na poo 7 me 10 pepeiaohao, ua hoike mua au i ko’u manao ma ia mau mahele ma ka’u pane ia Mr. Keohokalole. A oia no hoi kau alanele i hoakaka mai nei e Mr. Honohi. ma kau pane o Aperila 8 nei. Ma ia wehewehe a hoakaka au. aole loa i ikeia kou hoao ana e ho- | oia he kai maoli ua kai la i hoikeia ma ka pauku 1 o ua mokuna 13 la o Hoikeana i kulike ai me kou olelo ann, “ina no e manaoia he kai maoli, aole no i paewa loa mawaho ae o ka mea i manaoia oia ka polo- | lei.” Noiaila, ua akaka loa ke ku ana o ka niuau kino i’a a me na hoao ana e kakoo ae i kela manao koho kanalua ou, “ina no e manao ia he kai maoli” ua kai la. maluna o ke one. 2—Ka Inoa Papai Ekklesia. No keia inoa Papai Ekklesias, “Na Pope o ka Ekalesia” ke ano, ua hooia mai oe, e kuu makamaka. ma kau pane o ka la 8 o Apen’la | nei, “he olelo Helene io no” ia. Ma keia pane an, ua kulike ole ia me 1 kou manao i puka ai ma ka Holo- j mua o Dek, 14. 1892. kahi au i olelo ai o Pappas Ekklesia “ka olelo Helene pololei * * *” me he I mea la e hoole ana oe ia Papai | Ekklesias a’u i hoike ai ma kuu pane ia Mr. Keohokalole. aole ia h« olelo Helene pololei, aka, be olelo Helene ia “i hoakamai ia, huna iho, a hookui” ia mai hoi e like rae ka Faber. Eia nae, ma keia pane hou mai nei au, e like me ia a’o i kuhikuhi ae nei, ke olelo moakaka mai nei oe penei: “O Papai Ekkleaiaa au i wehewehe moakaka mai nei, oa polole» io no, he olelo Helene k> no.” Nolaila, i koo bo>

oid ana niai. ua hooia ou mai | oe i.a pololei k» u h e I u n a 666 i hoonohonoho ai ina I’apai Ekkleeiaa, a ou tio hoi ka’u i hoakaka pololei ai uta ka’u pane ia Mr. Keohokaiole, ka mea au i olelo mai ai ma kou manao pane ma ka Holomua. lVk. 24. 1892, mahope i iho o kau hoakaka ana mai i kau i olelo Helene, oia o Pappa» Ekk!esia ! i piha i na huahelu he . .3, ma ke ! ano kue i ka’u olelo Helene nona na huahelu 666, ua lilo ia i mea j nou e kanalua ai. a nolaila, hoole , loa oe aole i pili kela holoholona wanana, nona ka inoa wanana i piha i na huahelu 666 ma ka hoonohonoho huahelu ma ka olelo Heleue a’u i hoike ai ma ka’u pane ia Mr. Keohokalole, » ka Ekaleaia Kalolika Koma. In- oe i hoole loa mai nei. aole o Papai he olelo Helene pololei. me kou kuhikuhi a hoakaka mai i na kumu 0 ka lilo ana o ua mau huaolelo la i . olelo Helene {Kilolei ole, ina paha ua loaa he inea e kanalua ai; aka. ua ae mai nei oe, he olelo Helene po- ! lolei no ia. e like me ko u ana i ka , pololei o kau olelo Heiene i hoike 1 mai ai. nolaila. ke ku nei ka'u ho- i ī o:a ana ma ka’u pane ia Mr. Kei>5 hokalole no ka pono ke nanaia kela holoholona wanana o ka mok 13 o Hoikeana (oia hoi ka holoholona mua) iloko o Panai- Ekklesias (Na Pope o ka Ekalesia) me ka hoopili pu ana i na mea i ikeia ma ua EkaJesia la me na noea i hoikeia niai ( ma ke ano oleio wanana, mai ka pauku 1 a 10 o ua mok. 13 la o Hoikeana. E hapai hou ana au i ke kamailio ana malalo o keia mahele manao ma ko’u mau manao hoakaka, i no na manao e ae o kuu maka- ; maka. o —Ka Pee ana o ka Ekalesia. O ka helu eknln keia o na ma- j hele manao a’u i makemake ai e hoakaka mamua o ko'u kikoo ana ! aku i nii manao e ae. Ua olelo au ma ka’u pane ia Mr. Keohokalole ua “pte” ka Ekalesia iloko o na la be 1260, oia hoi, he 1260 makahiki ia. A ma ka Mr. Honolii pane o ka la S o keia malama o Aperila nei, olelo mai : oia: “Aole hoi i pee (ka Ekale- ! sia) i na makahiki 1260,” no ka mea, aole i kanoha o Iesu ]>ela.” Aka, ma kana pane o ka la 15 o Aperila nei„Hawaii Holomua aoao ' —kolainu —i olelo hou mai oia. penei: “Ua pee io no ka Ekaleaia, oia ka wa ikaika o ka luku a ine ! na hana hoomainoino a ka poe pe- | gana no ka manawa pokole * * * * ua like no me 3 makahiki a 1 me ka hapa, aole 260 makahiki ” I Ma keia manao hope, ua kulike ia rae ka’u i olelo ai ua “pee” no ka ; Ekalesia, a ua kue hoi keia manao ; hope o ua makamaka nei i kona manao mua no ka “pee” ole ana o | ka Ekaleaia, e like me ia i ikeia I raa kana pane o ka la 8 o Aperila. I Eio ko’u manao, he mea maopopo ; ua pee 10 no ka Ekalesia o Iesu KaI risto, e like me ka’u i nlelo mua . . ai, a i hooia ia mai nei no hoi e Mr. Honolii; aka, o ka manawa o keia pee ana o ia ka like ole. Olelo au he 1260 makaluki >a; olelo hoi j o Mr. Honolii, he 1260 la wale no ia, oia hoi, he 31 makahiki; nola- : ila, aia ma ka manawa ka like ole mawaena n’u a me kuu hoa. 0 ka kuu hoa hoole ana no ka pee ole ana o ka Eaalesia ma kona manao pane o ka la 8 o Aperila nei, he | kuhihewaia, o ka pololei oia kona manao o ka la 15. E hooiaio aku ana au ma keia mua aku i ka’u manawa o ka pee ana o ka Ekaiesia iloko o na makahiki he 1260, a i pela pu hoi me ka h >ea ana mai o I ka Ekaleaia o leau Karisto no na i Poe //oano o na La I/ope nei ma : ka piha ana > ia mau makahlki he ! 1260. | Petero ka Pope—K» Mooknaohan Poi»e. 1 Ma keia wahi. e l;.we au i na hoakaka an.i no ke <ahi mau manaoo kuu hoa, e p.<i ana no konn hooiaio ana. he P«>pe no mawiu aku o ke kenetnria 5 a 6. a o ka makamua o ua Po|>e, w.»hi ana. oia « Peter«, a mai ia Petero a ia Leone XIII e noho nei, he 258 ka *nui o na Knmukauoha. ke huipuia na Kumukauoha kokna. M« ka hooi iaio aun a aa ho-i nei o’u i ka ma- ! nao he Pope no mnmua aku o ke kenetoria 5 rr 6 hui, ua kikoo mua oia ia Petero, e like no nie ka mea maa mau i ua poe paio pilihooma na ma ka Ekaleei» K *ma. no ia mea he Pope. a kukula ma: la i na pauku 15. 16 a me 17 o lo*ue mokuna 21, i koo no keia *nauao, a pela pu hoi me Ireneo, Ttret<jri ano, Epipania. Euaehio ape(a aku. Ke olelo nei au. aole loa i hoolilo o leau ia Petero i Pope a i Papa, oia hoi i Makua, maluna o ka Ekaleaia ana pouoi i kukulu ai

i rr.a lerusaleraa. Ua kuhih wa | rn 1 0 | kuu hoa ika manao ana o :v\ 1 ' o na p;iuku 15. 16 a nw 1 > ■> I >nn<; 1 1 ui>'k. 21. oia na men i hoik-* mai j |, :ka hooiilo ia ana o Petero i l’ope, \ | Papa, oia hoi o Makua Aole io» i i makemake raa ke an» n»hnna | ’< \ Ekaleaia. e lilo kekahi o kana i lUa | | j haumana. i Makua, i Pope a i ; ;pa maluna ona haumana eae » I malmia hoi o kona Ekaleaia. ' ina hoi e manaoia o ka lilo ana o i Petero i mea hanai i na keiki-l.ipa a me na hipa a Iesu, e like me r.a lolelo ma loane 21:15,16,17, oia ka ■ hf>olilo ia ana i Pope; alaila, o na {x>e a pau i lilo i p*»e kahu e hanai ana ika Ekaiesia oke Akua. ua Ulo lakou i poe Pope. Aole i pau.