Hawaii Holomua, Volume III, Number 19, 6 May 1893 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA ROMA.

Hoomaoia. Maanei au e hooiaio ai i keia mau mahele manao a’u i hoike ae ia maluna. (1) Ma ke ano noho’na ekale--ia, aole loa i makemake o Iesu e liio kekahi o kana poe haumana i Pope. i Paj>a, oia hoi i Makua, maiuna o kekahi poe e ae. Ua niaoj>ojio keia ma ka Iesu oielo imua o k ina poe hiumana, penei- *‘Aole hoi e ho o-Makua aku oukou i-ke-kahi kanaka ma ka houua uei; 1 hookahi o oukou Makua, aia i ka , lam. ’ Mal iio 23:9 Ma ka unuliiaa Hawaii o keia Euanelioi unuhiia e kekaiii u na Kahuna Katolika Roma ma Hawaii nei, j>enei na olelo o keia pauku 9 o keia mokuna 2o o MaUiio ( Mnleo , inoa Katolika K >ma ma ke ano Hawaii); i I "A, ma ka honua nei, inai kapa aku oukou ia h i o ko oukou J/«iua; no ka mea, he hookahi no ko ouk<.u Makua e noho ana iloko o ka lani.” Ma ke Kauoha Hou Heiene, Helu 1209, ma ka Waihona Buke o ka Vatikana, penei ka hehelu ana ma ka Olelo Helene: "Kai }>atera ine Kalesete Aumon epi tes ges, eis gar estin ho pater /lumon, b o en tois ouranois.” Penei ka unuhi pili pololei loa ana • mai ka olelo Heleno a i ka olelo Hawaii, he huaolelo no ka huaolelo; “A he makua, aole oukou e kapa aku no oukou ma ka honua nei; hookahi no ka makua no oukou, oia iloko o ka lani.” Penei ka unohiua pil' pololei loa ana. j ma ka’u hoonohonoho ana: “Ma ka honua nei, mai kapa oukou i kahi kanaka i makua no oukou; hookahi o oukou makua, aia i ka lani.” Ma ka unuhina Hawaii Kaiolika Koma a’u i hoike ae nei, ua ikea ka loli ano e ana o ka nmnao mai ko ka olelo kumu mai.oia hoi. ma ke!a unuhina Hawaii Katolika Koma, me he mea la e aoono ana no o Iesu i ke kapa aua o . kana |>oe haumana i kekahi mea mawaena o lakou i Makua no lakou, a ua paoa hoi o Iesu i kana mau haumana aole e kaj>a i kahi mea mawaho aku o ko lakou poai ma in inoa Makua. 0 keia maoli ke ano ke uana iho i keia olelo: j "i\, ma ka honua nei, mai kapa’ku oukou ia hai o ko oukou Makua.” Aka, aole nae pela ka mea oiaio. o ka na haiflnana hoo-Makua, oia hoi noo-Pope aua i kahi kanaka, nia ka hmuia nei, ina paha mawaiio aku o ko lakou poai a mawaena iho paha o iakou, e like nie ka hana a ua haumana a ka Pope e hana ■ : nei i keia wa, e hoomaka ana mai ke keneturia 5 mai, oia ka Iesu i papa ai. Ma ko’u hoomaopnpo ana 0 Hoo-Pope kekahi inoa kujx>no o ka Ekalesia Poj>e, oiai, o ka EkaIesia a Iesu Karisto i kukulu ai ma lerusalema. he £kalesia kue hooPope ia, oia hoi, he Hoole-Pope. Ua papa maoli o Iesu i kana mau haumana aole e houlilo i kahi mea 1 Pope no lakou, oiai o ke Akua ko lakou Pope. Ua kuikahi pu keia maaao o lesu me k<» Geregorio ka Nui.kekahi o na Pope a oukou. ma kona manao i kakau aku ai ia Emepeni Mareri{ins, e like me ka’u i hoike ai ma ka’u pane ma ka Holomua o ka la 14 o lanuan aku nei, a i kue ole ia mai hoi ka oiaio o ia man olelo e Mr. Honolii. Akaka ae la ko Iesa Karisto ma ke aoo nohooa Ekaleeia mawaena o kana poe haomaoa no ia mea he noho llakoa, Pope a Papa ana hoi, alaila, e holi kakou a imi i ke kolaoa manao oiaio maoli ma kela mau pauku 15,16 a m« 17 o ka mokooa 31 o loane. M» keia mao pauku 3 i hoikeia ae )a, oa Ikeia o leeu ka mea nana na keiki-hlpa a me pa hipa. UooHlo nia la Petero i kanaka hanai i oa ma« keiki hipa la a me oa hipa. Ade loea ma keia hoonohoaoa a Ie»o hi Pe(en> i kaoaka hanaii

: kana pne keiki bipa a kan* raaa hīpa. i# kulana Pope e koiia l nei a e manaoioia nei e na Kaloiika Roma o keia wa. Aoie. Oke ano o keia hoonoho ana a I«au ia Petero e hanai i kana ohana hipa. ua hnonoho no oia ia Petero ma ke ano he kauwa hana. Aka, oieloia mai paha auanei. Aole anei oia kulana hanai hipa i ioaa ia Petero na leeu Karisto, oia ka mea e iilo ai o Petero i Makua. oia hoi, i Pope no na hipa a Iesu? Ke olelo nei au— Aoie oia ka mea e lilo ai o Peiono i Pope no na hipa a lesu. oiai he kanu-hanai wale no o Petero. a o Ie«u no ka ona nana na hipa. O Iesu ka Makua. ka Papa la. a o k& Pope hoi ia o na hipa, a o Petero ke kauwa hanai hipa e iawelawe ana malalo o lesu, ao ko Petero inoa kupono paha e kaheaia ai, ina e hoopiliia ku inoa Pope, Papa a Makua iaia, oia o Makua-hanai, Pope-hanai a Papa-hauai hoi; aka, 0 Iesu no ka Pope oiaio, ka Papa a Makua ona hipa. Asa. ia Petero wale no anei keia kulaua hanai hipa a lesu i haawi ai; aole anei ua kauohaia na hanmana a pau a le»u e hele aku “e hoohaumana aku 1 na lahuikanaka a pau,” [Mat. 27:19.]? Oia hoi he mana ko lakou eao aku i na kanaka a pau i ka Euauelio a lesu, e hanai ana ia lakou ika ai oke ola. Ina ua kupono o Petero e kapaia i Poj>e, no ko Iesu kauoha ana iaia e hanai i kana poe hipa, alaila, aole anei i kupuno e kapaia na haumana e ae, he poe Pope, oiai ua loaa like no ia lakou ia mana hanai keiki hipa a rae na hipa na Iesu? Eia ka Paulo i olelo mai ai ma ka pauku 28 o ka mokuna 20 o Oihana: "Nolaila, e ao oukou ia oukou iho, a me ka ohana a pau. maluna ona i hooliloia ai oukou e ka Uhane Hemolele i poe kahu. E hanai i kaekalesia o ke Akua, i ka mea aua i kuai ai i kona koko iho.” Ke ike nei kakou ma keia olelo a Paulo, ua hooliloia kekahi poe e ka Uhane Hemolele i poe kahu, no ka hanai ana i ka Ekaleeia o ke Akua, oia hoi na hipa-keiki me na hipa a ke Akua, e iike no hoi me ko lesu kanoha ana ia Petero e hauai i kana poe keiki-hipa a me kana poe hipa. he mea anei keia eliloai keia poe a Paulo e olelo nei, ma keia wahi, i poe Pope, e like me ko Mr. j Honolii manao ana no Petero he Poj>e ia, mumnli o kela mau olelo a Iesu ma na pauku 15, 16 a me 17 o ka mokuna 21 o loane, no ka ha- , nai i na keiki hipa a me na hipa a i Iesu? Aole i pau.