Hawaii Holomua, Volume I, Number 9, 13 February 1894 — Hoike a Balaunu. [ARTICLE]

Hoike a Balaunu.

Ma ka hoike piha a Komikina Ealaunu i waiho aku ai imua o ka Mana Hooko o ke aupuni Amerika, a i waiho loa ia aku hoi imua o ka Aha i Senate no ka lakou olelo hooholo maluna o ka ninau lahui o Hawaii nei, aia he mau jx>ka wela e iniki ia ai na j>aj>akole o na pou-hana o ke aupuni P. G., a oia ka ke Kuhina Hawaii Kakina o ka hooj>aajiaa nui wale i nema mai nei ma Wasiuetona, me na olelo makoae o ka hoojmnipuni ino loa e hoole ana i ka oiaio o ka hoike a Ealaunu i waiho aku nei imua o ka mana hooko o ka Peresidena. I mea e hoomaikeike aku ai i ko makou poe heluhelu i ke kii hoolele-aka o kela nika e kau ana maluna o ka jia, eia iho kekahi o na olelo hakuepa a ua Kuhina Hawaii wahakole la o ka P. G. penei: Mamua o ka lawe ana o ke Komisina Amerika Kiwini i ke kulana kuj>aa o ka la 17 o Ianuari hookahuli aupuni i hala, ua hiki loa i ka mana (lapu) o ka j>oai hoohuiaina, o (na pakaha a me hoohaunaele aina ke ka hookahuli i ke aupuni Moiwahine o Hawaii (ma o na uhane lajm la o ke eliaholo?) ke ole e haawi mai ka mana kaua moana o Amerika i kekahi kokua ma ia la no ka hooko aku i kela hopena. Ma keia olelo a Kakina, ; aole oia i aa e hoike ae i ka hoino ana no ka oiaio o kana mau olelo kue i na jx>e na la- j kou na olelo hoike i waiho aku • i imua o Palaunu, a e kakoo nei no hoi kekahi o ia mau j>oe i ! keia aupuni P. G. o ko lakou jxiai jxmoi iloko o na halawai J malu i malama ia me Kiwini, a me ko Kiwini haawi mua ana aku i kona “ae” i ka poai kipi hoohui aina, e ha «wi mai no \ oia i kekahi kokua mai ka ! i mokukaua Amenka mai e ku ana iloko o ke awa o Honolulu. Ua hooko ia kela kumuhana e Kivini ma kona “ae” ana e hoolele ia niai na koa o ka mokukaua Bosetona he “4 hora mamua ae o ka hookahua ia ana o ke Aupuni Pe-Gana, a ua hoouna jxilolei ia aku na koa raa kekahi knlana h.nmama e waiho pono mai ana imua o ko lakou alo, ke kahua aina e ku

ana o ka Haloalii a me ka Hale Aupuni. kahi hoi o ke kuleana ole ioa o k>> Amenka hiki ana ma ia wahi, aole he mau ola a me na waiwai Amerika e hoopuni ana ma ia kahua aina, a he ano kulana maoli o ka aihue a me ka powa ka hiki ana o kela mau mahele koa Amerika ma ia wahi. a lawe i ke kulana hoolulu no ke kaua i ka wa e loaa mai ai o kekahi kauoha no ka hooko aku. O kekahi o na mea akaaka loa i ka hana poholalo a Ki. vini, oia no ka makau wale.o ke Aliikoa nui o ka poe hookahuli aupuni no kona ae e lawe i ka noho poo ana no na koa o ka puali huikau o ka P. G., aka, i ka wa nae a Kivini i hoopaa mai ai i kona ”ae e kokua ana ia lakou i na wa a pau e hooko ia ai keia hopena i ke Aupuni Moi o Hawaii, akahi no oia a ae e lawe i kela kulana, a ua hai maopopo ae no oia i kela niau olelo i ka hiki ole i na poe hookahuli aupuni P. G. ke ku maluna o kona kahua aupuni i keia la, ina aole na koa Amcrika o ka mokukaua Bosetona i lele mai i uka nei o ka aina, aole loa he mana e loaa mai na eliaholo mai a pau o ka po no ka hooko ia o kda hopena o ka lakou mau moeuhane palaualelo a hiki i ka hulipu ana o keia honua i ka la hookolokolo nui mahope.