Hawaii Holomua, Volume I, Number 15, 21 February 1894 — Kela Kumuhana a Kalivilana. [ARTICLE]

Kela Kumuhana a Kalivilana.

O ka «nonoia ana o ka olelo hooholo a Lunahoomalu McCreary o ke Koinile o na Aina E iloko o ka Ahaolelo Lahui. e kakoo ana i ke kumuhana naue ole o ka manao kup;ua a Peresidena Kalivilana, oia ke kumuhana pookela loa o ka noeau a ine ka makee {H>no kaulike i hakoko ia e kekahi Mana Hooko o Amerika iloko o keia k< neturia umikumamawalu e hele nei. Aole keia he kumuhana e hilahila ai o Peresidena Kalivilana imua o kona mau onemi no kona kupaa ana me kona Aha Kuhina. e hana ia ke kaulike i kekahi aujmni hoa lolia e liko me ka Paeaina o Hawaii uei. i noho loihi ma na launa pili kalepa ana no ka hapalua keneturia o na makahiki i hala, inamua o ka loaa ana aku o kona mau euemi me ia haawina o ka hilahila e huna ai i ko lakou mau poo no ka hopena o ko lakou mau la. a e jH)ina ul ' ia ai hoi e ka aina , nona ka Lhui i hana ino ra a j I hapuku wale ia ko lakou mau j poa«' ?. »ne na kuleana malalo o 1 ka lima ikaika o ka powa. Maluna o keia kahua i kukulu iho ai ka Aoao Demokarata i ka lakuu oieio hooholo ma o kf » 1 • |»UuWal WiWO ole McCreary i kela la 7 poina olo o Feberuari, oiai na ouli o

ka aianawa e hoike mai ana iloko o ke kamahao e |>alapala ia ai ka hopena o Hawaii Aina a me kona lahuikanaka o kanaha tausani. ma ia la a me ia minule e halawai ai o Hawaii no kona hopena o ke ola a me ka make mau loa maluna o ka papahele o ka Hale Ahaolelo Lahui no kona noho aupuni aupuni kuokoa malalo o ka hookele ana a ka Nohoalii o ke ' koko ponoi, i ko Araerika wa e hoopuka mai ai i kena olelo hooholo uo kela ninau pili lahui pili lahui o Hawaii noi. L'ia na kahua a ka Aoao Demokarata i kukulu ai no ke kakeK) i keia kumuhana a KaImlana no ka ninau o Hawaii, malalo o na paio hahana ana a Lunahoomalu McCrearv iloko 0 ka Ahaolelo Lahui, peiiei: Heaha na kumuhana a KaImlana no ka ninau o Hawaii ? “ O ka hoihoi hou i ke Aupuni kumu o Hawaii, e like me ia i kukulu mua ia ai i kinohi i mamua o ka hookahuli aupuni kuleana ole o ke kue kanawai ! | a Kuhina Noho Amerika J. L. i Kivini.” Heaha na kumu a Kalivilana i kakoo ai i keia kumuhana o ka ninau o Hawaii ? “Xo ka mea, o kana kumuhana kalaiaina ia o ka hookele aupuni i ka Kepuhalika Nui o Amerika; a ua manaoio oia, he haua hanohano ole a me ke kuieana ole loa ko Amenka komo kino ana e hoohuikau iaia iho iloko o na hoojx>noixmo pili lahui ana o kekahi aina kuokna 1 loaa na pono kuikahi lahui mai kekahi mau mana aupuni e ae o ka honua nei. ’ I O ke kahua hoi a McCreary i kukulu iho ai i kona manao kalaiaina o ka puuwai wiwo ; ole no ka paio i ka ninau o Hawaii, ua waiho aku oia i kona manao no ke kakoo ana i kana olelo hooholo imua o ka Hale ' Ahaolelo, no ke alakai i ke Au-j->uni Amerika ma na ninau nui o ka la. no keia manawa a me ka wa e hiki mai ana ma keia hojx' aku, penei: “O ka ninau hoihoi aupuni kumu o Hawaii, oia wale no ! ka hana hanohano ma ko Amenka aoao. He mea makehewa ka hoooko ana i kekahi hana i ka hapal’oa like o ke alahele —he haj>a a he hapa, ke ole e heKiko piha ia kona kino ho!fc>okoa e like me ka ninau o Hawaii e ku nei iloko o keia laHe haawina keia e a’o ai ia Amenka, aole loa oia e komo hou iIfc>ko o ka huikau o na ho-jponoj;-jno p:!: aupuui l:uloko ana o kekahi mau aina e ae, e like me ke au hookele au-

puni Hepuhalika a Harisona me Kivini i akena la no ke komo kuleana ole ik>ko o Hawaii, a he kue inaopopo hoi i na kumuhana pili lahui i kukulu ia ai ke Aupuni Amerika —e haua i ke kaulike, a hooko i na hana o kona kuleana ponoi.”