Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXI, Number 14, 5 August 1936 — Hoolaha Akea No Ka La Koho Balota [ARTICLE]

Hoolaha Akea No Ka La Koho Balota

Ke lioolalia ia akii nei i kulike ai nrc na olel.o o ka Mokuna 2Til 0 ko Kanawai z lioopoiioi'ono liou ia o Ilawuii, 1935, no ka wae ana 1 na moho no na kiilana lil>e ole no ke Kalana o Hawaii, e nialama ia ma ka Poaono, la ekolu o Okatcba, A. D. 193G, ma na walii apau o ke Kalana o Ilawaii, mawaeiia o ka hora 7:00 A. M. a liiki i ka hora 5:00 P. M. ( O na Keena Aupuni Kalana no na Moho e wae ia aku ana e kela ame keia aoao kalaiaina, hia ua la Koho Rarota ei iloko oke Kalana, no ke kalana l ia penei: Kaiana o Hawaii Hookahi Kakauolelo Kalana Hookahi Makainui Kalaiia Hookahi Lunahooia Kalana Hookahi Puuku Kalana Hookahi Loio Kalana - Ehiku Lunakiai i hoike penei: . Ekolu (3) Lunakiai nia ka Mahele Koho Ekahi mai. Ekolu (3) Lunakiai ma ka Mahele KohO Ēlua mai, Hookahi moho holopuni. ma ke ano he Luiiahoomalu o ka papa o na Lunakaiai. O na mahele koho ame kahi e koho ai, penei no ia:

MAHELE EKAHl—Kalapana, O ka hapa o ka Apana o Puna ma ka hema o Keaau a ma ke komohana 0 ka palena komohana o Kehena a ma ka laina e hooloihiia ana ahiki 1 ke kihi komohana-hema o na Aina Hookuonoono o Kaohe, alaila ma ka palena komohana o na Aina Hookuonoono o Kaohe ame ka laina e moe loihi ana ahiki i ka palena hema o Keaau. Wahi koho, Halekula o Kalapana, MAHELE ELUA—Kauanihi, Kamaili, Kehena, Malama ame Opihikao. O ka hapa o ka Apana o Puna e apoia ana ma ke komohana e ka palena komohana o Kehena alaila e holo ana ahiki i ka welau ma ke kihi komohanahema o na Aina Hookuonoono o Kaohe, alaila ma ka laina pololei ahiki i ka hui ana o ke Alanui Pohoiki ame ka laina hema o ke Kehena o Pele 1840 alaila e holo ana ma ke Alanui Pohoiki ahiki i ke Alanui Maīama, alaiia me ke Alanui Malama ahiki i ka palena hema of Keahialaka, alaila ma ka palena i oleloia ahiki i ke kai. Wahi koho, Halekula o Opihikao. MAHELE EKOLU — Kapoho. O ka hapa o ka Apana of Puna ma ka hikina o ka Mahele Elua a ma ka hikina-hema o ka laina hema o ke Kehena Pele of 1840. Wahi koho, Ilal?hookolokolo o Kapoho. EHA—Na Aina Hookuoneiono o Pahoa ame Kaohe. A ke koena aku i koe o kela hapa o ka Apana o Puna ma ka hema o ka palena hem a . o Keaau. Wahi koho, Halekula o Pahoa,

MAHELE ELIMA — Olaa ame KurtiStown, O kela inahele o Keaau, apana o Puna e walho ana ma ka hikina o kokahi laina e holo ana 150 dekaie, e holo ana i ka akau a hiki i ka palena of Hilo Hema, a holo aku ma ka hema a hiki i ka palena o Waikahekahe Tki, oia laina hoi he 3000 kapuai m a ka hikina a e moe like ana me ke alanul kahlko o 14-mile nia na aina hookuonoono o "Olaa a malaila holo i ke kai. Wahi koho, Halehookolokolo o Olaa, MAHELE EONO —Na Aina Hookuonoono o Waiakea. A kela hapa o ka Apana o Hilo Hema, e apoia ana ma ka hskina e ke alahao o lea Hawaii Consolidated Railway r hoomaka ana mai ka palena mai o Puna e holo akau nna ma k? alahao ahiki i kekahi welau ē holo komohana aiia ka laina o ia wahi a e mpe like ana ahiki i ke Alanni Lanikaula ahiki i ka weiau ma ka hooloihiia ana ma ka hema o kr Aianui"Manono; alaila e hol> hemr ana ma ka hoolihiia ana ma ka hema o ke Alanui Manono ahlki i kekahi welau maloko o ke Alanu Ohea: alnlla e holo komohanahema ana ma k - Alunui Ohea ' oleloln nhiki me kokuhi welau mt kahi i hooloihiui tna ke koniohan: 0 ke Alanui Puainako: nlaī!rt w ke Komoliana ma ka hooloihl oleloin o ke Alanul Punumko ahlk 1 ka iwlena hlklnn o Knkunn ? aiaila Jna ka hemfl ka o Puna, Wahi kol\o. Halekula i Waīakea-Wiunia. MAHKLE KLHIKU N'u pa-hulo » Wniakea. Walakea-kai, ame ka hn J>!4 O Piopio, Mai ke kai n\M f uka li atia ī ke Alanui m:il ka thvrt\v Kuhlo mai e hiiomnu an«> ma ki

■ alanui i oleloia ma ka laina polo'lei kupono i ka hema ahiki i ka | lainā e moe like ana me ke kilii i hikina-akau o ka Mahele Eono; j alaila ma ka akau ma ka hooloihiia lana o ke Alanui Mānono ma .ka ! hema ahiki i ke Alanui Lanikaula; alaila ma ke komohana ma ke Alanui Lanikaula a hiki i ka palena komohana o na pa-hale o Waiakea Papa Helu 1; aiaila e holo ana ma ka palena komohana i oleloia o na pahale o Waiakea Papa Helu 1 ahiki i ka 'welau maloko ō ka Muliwai Wailoa; alaila e holo koiiiohana ana ma ka Muliwai Wailoa aku a ma ke Alawai o Waiolama ahiki i iee Alanui Piopio; alaila ma ka akau ma ke Alanui Piopio ahiki i ke Alanui Kamehameha a me ka p'a e hookaawale ana i na waiwai o Theo. H. Davie§ & Co., Ltd., ame C. E. Wright ahiki i ke kai. Wahi kohoHalekula o Waiakea-kai. MAHELE EWALU — Hilo ame Puueo. O kela hapa o ka Apana o Hilo Kema e hoomaka ana ma ka waha o ke Kahawai Pukihae, alaila e holo komohana ana ma ke kahawai ī oleloia ahiki i ke Alanui Wainaku, alaila ma ka hema ma ke Alanui Wainaku i oleloia ahiki i ka Uwapo Wailuku mauka, alaila ma !ke komohana ma ke Alahele Wai- ! !uku ahiki 5 ke Alanui Ululani. ala- ! ila ma ka hema ma ke Alanui Ulu- ' lani i oleloia ahiki i ke Alanui Waianuenue, alaila ma ke komohana me ke Aīanui Waianuenue i olelo- ! ia ahiki i ke Alanui Kapiolani, alaj ila mā ka hema ma ke Alanui Kapiolani i oleloia ahiki i ke Alanui Ponahawai, alaila me ka akau-hi-kina ma ke Alanui Ponahawai ame kona hooloihiia ana ahiki i ke kai. Wahi koho, Halekoa o Hilo.

I MAHELE ElWA—Pueopaku, Papaikou, Kalaoa, Onomea, na Aina Hookuonoono o Kulaimano. Ka 'hapa o ka apana o Hilo Hema mawaena o ka Mahele Iwakalua-ku-mamakahi ame Iwakalua kumamalua ma kekahi aoao ame ka palena ;hema o Makahanaloa ma k-aka.hi aoao. Wahi koho, Halekula o Papaikou. I MAHELE UMI — Pepeekeo, Hoi nomu ame Hakalau. Ke koena aku |-i oka Apana o Hilo Hema. Wahi i koho. Halekula o Honomu. ! MAHELE UMI-KUMAMAKAHI — Honohina, Kama e e, Waikaumalo ame Ninole. O ka hapa o ke Apana I o īkilo Akau ma ka hema o ke kowa 0 ke Awawa o Maulua makai ame jka palena hema o Maulua mauka Wahi koho, Hale Kiionioni o Honohina. I' MAHELE UMI - KUMAMALŪA— [ KapehU, Papaaloa, na Aina Hookuonoono o Kihalani, na Aina Hoo- • kuonoono o Manowaiopae, Laupa- | hoehoe ame Ookala. Ke koena aku 1 i koe o ka Apana o Hilo Akau, e komo pu ana na aina o Humuula. Wahi koho, Halehookolokolo o Manowaiopae. ; MAHELE UMI - KUMAMAKOLU —Keehia, Kukaiau, Kainehe ame Paauilo. O ka hupa o ka Apana o |Hamakua ma ka hikina-hema o ka palena hikina loa o na Aina Hookuonoono o Kaapahu ame Kalopa | Mauka ame ka j>alena hema o Paauhau Luna, e komo pu ana na aina xpau o Kaohe. Wahi koho, Hale•eula o Paaullo. MAHELE UMĪ-KUMAMAHA — Aina Hookuonoono o Kalopa. O na aina apau o Kalo;>a I.una ime Lalo maloko ku Apana o Hamakua. Wahi koln\ Tīalt pulo KavOllka.

MAHELĒ UMI - KUMAMALiMA j Ila;ioka&, Ahualoa, Paauhuu. Oj ea hapa o ka Apana Hamakvia ; uawaena o ku Mahole Uaii-kuma-> naha am, 1 ka palenu hikma loa o | 4alauahae ame Kapoaula nme. oua hooloihua aiia ahlk» i Puu iaiiali. Wuhi kolio, Halehooko'.o-' ;oio o lioiioUa.i. MAllhlLE UMI-KUMAMAOKO luhuih.aele «iue Kai>;;U ra. O k<> ■ lapa o ka Apauu o Han;.ikua ma- ; ineM o ka Malule Umi-kumama-, ima aau' Ua la;r.a e holo ana n;.* , ,i palena hikmu-hema o ka piko } - ke Awawa o Waipio. WalM l«ii'kuia o Kukuilwk. j MAHLLE UMI-Kl MAMAlllKl' ; Yaipio amo WaimiUMi. O ke ko'-' la aku i koe o ku Apana o Hama- j m. Wahi koho, Hwlekula o Wat- ; m | MAHli* I\UKVMAMAWAU* Xennfcnh.v Mai k<< kni mfti o m* mat ke alamii mnl k* Uwapo C\»hle w«l e hoomnu ui.i ma ka l.il kUp.Mi» i ka h, ma .ihlk» i rfc»hi lnlna r moe Hkf ana n\e ke

] kihi hikina-a!:au o ka Mahele Eono lame ke alahao o ka Hawaii Conisolidated Railwsry; alaila ma ke alahao i oleloia ahiki i ka palena 0 Puna, alaila ma ka palena mawaena o na Apana o Hilo ame Puna ahiki i ke kai. WahL koho, Halekula o Kiēāukaha. MAHELE UMI-KUMAMAIWA — ELa Apana Aina Kapiolani ame ka hapa o ka Aina Hookuonoono o Waiakea. O kela hatfa e apoia ana j ma ka liikina e ka Mthele Ehiku iame ka hapa o ka Mahele Eono t i' nia ka. hema e ka Mahele Eono, a ma ke komohana e ka palena o Waiakea ame Kukuau 1 ame ka i laina e holo hoomau ana ma kekahi welau maloko o ka palena i {oleloia e holo ke'a ana ma ka akau I loa rua na aina o Kukuau 1 me 2 | ahiki i kekahi welau maloko o ke Kahawai o Alenaio; o ua welau la 1 oleloia ma kahi p 1000 kapuai ma ka akau- komohana o Kahi Aiia iHuinakoiu o ke Aupuni "Kehena j Pele o 1881;" alaila e holo i akauj hikiiia loa ana ma ka laina pololei ahiki i ke Alanui -Kilauea ma ka pou 1-mile, aiaila ma ke ka'e akau 0 ka Lokoi'a Mohouli a hiki i ka welau kokoke loa maloko o ka Lokoi'a o Waiakea, alaila ma ka j akau loa ma ke, ka'e komohana o 1 ka Lokoi'a o Waiakea aine ka Muj liwai Wailoa ahiki i ka waha o ke ĪAlawai Waiolama, alaila ma ka hikina loa e moe ke'a ana i ka Mujliwai Wailoa ahiki i ka palena j komohana o ka Mahele Ehiku. i Walii koho, Halekula Kapiolani.

JVLAHELE IWAKALUA — |Piopio Vilia Franca, Kukuau ame Ponahawai:' E hoomaka ana ma kekahi \velau ma k« kai, a e holo ana ma ka hema ma ka pa e mahele ana i na waiwai o Theo. H. Davies & Co„ Ltd,, ame C. E. Wright e moe ke a i ana i ke Alanui Kamehameha a ma i ke Alanui Piopio ahiki i ka Uwapo I Waiolama, alaila ma ka hikina ma [ -ke Alawai Waiolama ahiki i ka Mu- ; iiwai Wailoa, a e apoia ana ma ka hema e ka Mahele Umikmnamaiwa, alaiia akau-hikina ma ke Kahawai Alenaio a hiki i kekahi welau ma ke Alanui Kapiolani i hooloihiia, aiaiia akau-komohana ahiki i ke I Aianui Ponahawai; aiaila akau-hi-I kina ma ke Aianui Ponahawai i oieloia ame kona hooloihiia; ana ahiki i ke kai. Wahi koho, IHaiekuia Oleio Pake, Alanui Kiiauea. MAHELE IWAKALtFA - KtTMAi MAKAHl—Kaumana, Piihonua, kekahi hapa o Wainaku ame ke koena !o ka Apana o Hilo Hema nia ka j hema o ka muliwai o Pohakunanaka, ame fca palena o Alae ame Paukaa. Wahl Koho, Halekula o ke Ku|l& Kiekie Opio o Hilo. I M AHELE IWAKALUA-KUMA-IMALUA— kekahi hapa o i Wainaku, ka apana aina o Halepuna ame Alae. Ka aina i apoia nia jka hema e ka mahele Iwaknluakumamakahi a ma ka akaū o ka awawa o Honolii ame ka i>alena i hema o Paukaa mauka. Wahi koho, i Haiekula o Haaheo. I MAiIELE IWAIKALUA-KUMA- | MAKOLU—Na apana aina hoomaha I o Olaa. Na apana aina o lOlauoa. Haie Ohia, na apana aina o Ikina i Moana, Gienwood, ame Mouhtain |View. Ka apana i apoia ma ke | komohana e ka apana o 'Kau, ma |ka akau e ka Mahele Eono, ma ka | nikma e ka Mahele Elima a ma ka | hema e ka Maiieie Ekahi. Wahi kot ho, Haiekula o Mounlaln View.

I APAMA LUNAMAKAAiMAJSA ELUA—HAPA O KA APAKA SE

EKAHI, Na Apaiia 0 ( Kohaia Aiiau, ieohaia Henu, Kona .Akau, Koi;a liomu ame Kau, Moka , ipuiii oine Kalaiiu o Hawaii. MAHELiI LKAHI NiuUl. Awa wa o Poiolu, Huluwa ame HaUuu 0 ka hapu o ka Ajxina o Kohala, Akau ka hikuu o ko kowi o! ke AwaAa o W&lnaia. na i>akna h:kiiitt o NuuuUiiki iUii,' LuimUoLH*., n» t>atcnia hewu «I A;uru» >k«u>. M«kap«la, Mu'.lL Walapuka lalaiia mae ke'a ma k* Awa* & o Poioiu a e iawe $m i ka «ina a;wu 10 Honokane VVahs koho HAUkuh [o Makapaia. 1 MAH&LK lOAIA ~ Ka\viau. lrk. Ainakea. H n.lpu, UhUUKOUA. Ha w j. Hoausa,*k«Ui, ruaehu- v hu O k-i jh«iw o k* o Kv)hftla Akau Uiia kv k«.KU<>h*U* k& Mu»l'.v*ic .Ekahi a ma ka akau o k.i lalnn e ;UV, nvM k k*W *M<\u »r!at n>a ka Uul o ' a I*!iv> }xikai ami' ka jvihr'a hi«»r» »'! K* e'nn r hoio as"sa ma ka sai?\a )•) S hiks » kfkahi mak* A<«^ r\au o k:i HnnaJNsirHlPkhiM ■

Kohala, alaila e ana ma ka laina pololei ma ke lii-kina*-akau loa ahiki i ka Auwai' o Kohala, alaila ma ke i;oniohaua loa ma ka auwai i oleioia ahiki i ka g.alena o ka Mahele Ekahi. Wahi Halekula o Honomakau. i MAHEVE ĒKOLU — Kaauhuhu, Puuhue, Puuonale, Pohakuloa.' Ke koena aku i koe o ka Apa/, na o Kohāla Akau, e komo pu ana kela hapa apāu o ke Ahupuaa o Kawaihae 1 maieko o ka Apana o Kohala Hema, ekolu mile mauka o ka laina ka.pak.ai. Wahi koho, Ha-1 lekula o Kaauhuhu. ! MAHELE EHA —«■ Waimea, Puu-1 kapu, Waikii. O ka hapa' o ka Apana o Kohala Hema ma-uka a i ole ma ke komohana o kekahi ia-1 ina ekolu mile mauka a e moe iike j ana me ka laina kapakai, a āole. e komo pu ana ka aina o Kawai-, hae 1. Wahi koho, Halehookolo-j kōlo o Waimea. i MAHELE EUMA —- Kawaihae ame Puako. Ke koena aku i koe p! ka Apana o Kohala Hema. Wahi koho, Halekula o Kawaihae. „ ''MAHELE EŌNO — Puuwaawaa ame Kiholo. O ka hapa o ka Apanā o Kona Akau ma ka hikina o ka palena komohana o Puuwaawaa a ma ka akau o ka palena hema o Puuwaawaa amo Puuanaliulu. Wahi koho, Halekula o Pu?nanahulu. j MAHELE EHIKU — Kohanaiki, j Kalaoa, Huehue, Honokohau. O ka hapa o ka Apana of Kona Akau ma ke o ka Ma&ele Eono i a ma ka akau o ka paiena hema o Honokohau 2 ame Honokohau 1 e mc<e ke'a ana ma.-Kaupulehu ahiki i ka hui ana o na palena hema ame komohana o Puuwaawaa. Wahi koho, Halekula of Kalaoa. MAHELE EWALU—Kailua, Kahului, Makalawena. O ka hapa o ka Apana = o Kona Akau ma ka hema o na Mahele Eono ame Ehiku a ma ka akau o ka palena o Holualoa ame ka laina e holo loihi aiia mai Laalaan aku ahiki in Naohuleelua. Wahi koho, Halehookolokolo o Kailua. MAHELE ETWA—Keauhou, Kahaluu, Kainaliu, Laalea, Kaawaloā*. O ke koena āku i koe o ka Apana o Kona Akau. Wahi koho, Halekua of Keauhou. .

MAHELE UMf — Napoopoo, Kahauloa, Kealakekua, Keei, Kaawaloa. O ka hapa, o ka Apana o Kona Hema, ma ka akau o ka īaina mai ke kai mai ma ka palena akau <i Honaunau. na pai-ena hikma. o Honaunau, Keakea. Kiilae. Kealia 1 ame ka palena akau o Kahuku. Wahi koho., Halekuia o Kahauloa. MAHELE UMI-KUMAMAKAHI —Honaunau, K<n>kea. Kiilae, Kealia, Hookena, Kaialiikl. O ka hapa 0 ka Apaha o Kona Hema mawa | ena o ka Mahele Umi ame ka pa ' lena hema o Honokua. Wahi koho, HalehoGkoloko'o o Hookena. j MAHELE UMI KUMAM.ILUA—! A'a~e, Pahoehoe, HonoK.ua, Opiliaie anie Olelemoana. O ka hapa o Kona Hema mawaena o ka Mahele Umikumamakahi aaie ka pakua ' t hema o Kaapuna. Wahi koho, Hale ! kula o Ala-e. 1 MAHELE UMI- KUMAMAKOLU | -Ho-puloa Papa, Alika, Kanua , mano, Kapua, MUolii, Ke koeua i «I k~H e Ka Apaaa o Kona Ho , ma Walu koho. Hal«kula o Muo IU. MAHIOA UMiKUMAMAHA ilahuku. Ni»*lchu. WiUohinu, Ka maoa, Honua|x> O ka hapa o ka Apana o lUu ma ke k<Knoluna : paiena liomoh»na-t»mā o Ka aiaiki ahiki i Puu o Kaihelen*. -iana nia ka i*ina poloiei a hlki o (Puuiki fUaUa ma «a lniaa pokaei | iiooioama ahiki i*ka welau 10 Kahuku w*hi koho. . koioieaio o Wiiohinu. I MAHFIJP CMI KUMAMAUM \ Kaaiatki lliiei Punaluu, Niuok O ka hai» o k* *y*m o Kau ini ka hikin* o ka mihfV uial kum*rr.*V.* -a n»a lw» komoh.ma-hema o ku UU-a ;,e hoomaki aaa ou PuuiU * < 1*^ 1 ana ma ktv na kemelmm* hem* <* MoauU amr ka hikH;a r» IHinaHiU Wahi koho. m« ke AU nui A\i|HnU r !x4o *t\* \ ke ***•■ * mamu* ka a'na 0 f oig £, r AW Tsl\ A|WĪW iS M\!:n.r VMI kummhaon^ r. a *U\* ?>oo* I u«N .« \VA>I K*-ps .» \u*?»\r Kr - >«v «- Kh «su ; \ l - >*

o «injfai«H 'oqo3i I Hoik<* Oialo No Keia, ke kau nei au i Ico*u pulima me ka hoopili pu i ka Sila o lee Kalāna o Hawaii. Hana ia ma Hilo, Ilawaii, nia "kfia la 1 o Aukake, A. D. 193G. XSg<l.) SAMUEL M. SPENCER, ■- Lunahoomalu o ke Papa Lunakiai. Ke hooiaio nei au o ke kuahauu maluna a» lio kope oiaio a pololei ia o ka palapāla kumu o k'a hoolalia Koho Barota o ke ltalaiia e malama ia ana ma ka la ekolu o Okatoba. A. D. 193«. i hoopuka ia e'ka Lunahoomalu auu' na L,mialeiai o ke Kalana o Hawaii. Hanaia ma Hilo. Hawaii, lu 1 O Aukake, 1936. (Sgd) ALFRED K. KUMALAE. Kakauolelo o ke Kalana o Hawaii. (KILA)