Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 40, 24 January 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HAUI.KPIO O WARSAW 0 kekahi lono hoohauoli mai i rta aoao a i ole i na aupuni huila ka! loaa mai i o kakou nel, oia no ka haulepio ana mai nei o ke kulanakauhale o Warsaw I jra mahele Ttaua Rukini. He kulanakauhale kela i IHopio aku i na Kelemania he elima makahiki i hala ae nei, mahope iho o ka haulepio ana o ke aupun! e Polani. - - ■■----. 1 ka lilopio ana maila o ua kulanakauhale ala i »a Ruklni, ua hookuu laelae hou ia aku la, a ua lilo ia hookuu laelae i*a ana aku la i mea no na makaainana o ua kulanakauhale la e hauoii loa ai, a ua malama iā kekahi hoomanao plha hauoli ana e na kanaka. ■ Ua haawi ia na ki pu aloha ana no keia_lanakila ana o na Rukini maluna o na Kelemania. Ua malama pu ia na aha hoolaulea e na makaainana, no ka mea akahi no mawehe i ae la ka haawe hookaumaha mai o lakou ae mahope o ka !ilo ana aku ina Kelemania. Aole nae hoi malaila wale no pau ka hana a na Kukini, aka, u-a hoonee aku la no i kona mau pualikoa nui hewahewa i hiki aku maluna o ka elua miliona no ka uhaiaholo ana aku mahope o ka enemi.

Mawaho ae o keia kulanakauhale wawaho ae o Warsaw, 1 lilopio mai a i Uookkuu laelae i<a aki?.

O keia kekahi o na hooili kaua nui loa i hoili ia *ai e na Rukini maluna o na Kelemania i keia kau o ka hooilo.

Ua hoike ae- o Kuhina Stalin, aia aku no he hewahewa o na koa Hukini e ku makaukau nei no ka nee mai, no ka hoopili pu aku i na K^tetn.atvi&.

Aole wale no he hookahi wahi a na Hukini e lele kaua mai nei maluna o na Kelemania, aka, he nui wale aku a ua hoomohala ia kona mau pualikaua no kekahi mau mile ka ioa.

No ka ikaika loa o ka nee ana maila a na Rukini, ua hiki ole i ka ikaika o na pualik-aua Keleaiania ke ku a paio aku. "Eia lakou ke emi hope nei, me ka nui o na poe i paapio a i lukuia, nohoi.

HOEA I KA PALENA O KELEMANIA O na lono hope i loaa maila, eia no na Hukini ke nee ala me ka ikaika loa 'a e onou ana hoi i ka' enemi i hope. Ua hoike ia maila ka lono mai Moaeow mai, aia ma kahi o ka elima milion-a mau koa Rukini ma ke kahua. kaua o mua i keia manawa, a i hiki aku ma kahi o ka 120 mile ka, loa o ka laina ka«aE like me ia i hoike ia ua hoea aku la na pualikoa Rukini ma ka palen& e komo aku ai iloko o Kelemania. Eia lakou ma ke kapikala o Kelemania. NAWALT\VALI KE KUI AN A KUPALE

He nawaliwali maoli ke kulana kupale o na Kelemania imua o na' pualikoa Kukini, oiai o ka mama' nee o na puallkaua Hukini ua 1 hiki aku ma kahi o ka 17 mile' o kA la, mai Icq lakou haalele ana ; aku ta Vistu)a, he ehiku la ma-1 mua aku—a me he aiea ala ua, hiki ke lula aku i na Kelemania ( e ku ana ma ka palen*. ] Ua hoike ae o Berelina, o wahi kaplkala o Polani ma Krakow, 65 mile ma kekomohanAhema o Czostochowa, kai haalele ia aku iloko o ka lima o na EukinL

J He elun mau malwle ka\ia Tiv;|kini <? aku ma ke kukiiln akau o | PToncv, ko no<- pu aU maluna o |rotanl, a ? neo ana hol hō 1\oo." |kahi milo o "k a how o h>.x\\ aVu ]st t ko "kahua o ] Wa ko auVo nei na rrK\holo ] kaua iWmania nie ka paukikl a ' e haaWe ana hoi ho 1M»0 n\,\u [kaom anw 'kauhalo a o haalele Jana hoi i na niaholo kaua o 'ku ' aku a paio ho k houlolohi ana !aku ! na lUikini ma kokahi mau !w*ahi khul^hu. ■ Aia ma kahi o "k;v W.OOP man ■Kelomania i lukuia a i oV psanio piw na kahua kaua ma roiani. a 'he huina nui noho? o r, ; \ lako fc;\v. ! \ 'Kolm;\s\ia i h\k\ils a i 010 paapio j|*hiu

" He 20,000 mau Kelemania hou aku i paapio ae Budapest, i ka wa i pau ai ke kue ana a ka enemi ma ke kapa, hikina o Ita muliwai Danube, a U(a hiki aku la hoi i ka huina o 59,000 o Kelemania i paapio mai. HAHAU HOU IA O lIONBHU i E hoike ana kekahi lono mai Wakinekona mai m a kela Poalima aku nei, no ka hahau ia ana aku ia o na kahua hana m*a ka . mokupuni o Honshu, e na mokulele hoopa'hu nunui malalo o ka hookele ana a Kenelal-a Heywood Hansell. Ua hoike ae o Kenelala Amokl, ua lawelawe ia keia hana hoopahu e na mokulele Amelika i ka wa ao, eia nae hoi aol'e i hoike ia mai ka hopena oia huakāi hpopa-hu a keia mau mokulele Amelika. ■

Non I NA PAPA lIANA Mamuli o kekahi olelohoolo iloko oka ahaolelo. no ka paa ia-o na mokupuni o I-apana e Amelika mahope iho o ka lanakila ana o na aupuni huiia maluna ona. Mamuli o keia olelo hooholo ua wae ia kekahi komite no ka noii ana maluna o keia kumuhana. Ma kekahi manawa ae nei i hala, u-a hoopuka ae no kekahi poe i ko lakou manao ponoi e pili ana ina aina i .paa ia e na Kepani a i lilo maila ia Amelika me kona mau aupuni hui. Na hoakaka miia kekahi mea i kon a manat>, aol& nae e manao ia e pukā mai ana ia manao hookahi i ka mea nana olelohooholo. 1 I na no paha e waiho ia mai ana keia ninau imua o kakou, t aole no e nele ana ko lakou hoike fae i k&' lakou manao no ke kaili jana mai i na mokupuni apau mai |ia lapana mai.

HOOPAAHAO IA NO KA AIHUE

PARISA.—Ua hoopai īa aela he eha mau koa e ka Aha Kaua no ka aihue ana he 1,000 mau puolo kikalika, he elua mau pahu lako meaai ame 20 paona kope, a lakou hoi i hoolilo aku ai no $4.00 o ka paona maluna o ka makeke Palani eleele.

He ekolu o lakou I lioopai ia no 40 makahiki pakahi, a he hookahi q lakou he 30 makahiki ka hoopai paahao.

HE EKOT.tT I KA ELTĪA Ma na mea i hoike ia maila, o ka poino i hekau aku maluna o na Kelemania ma n: L kahua kaiia m& Europa, ua like me ekolu koa Kelemania ia elua koa Amelika e like me ka papa huahelu i hoike ia -ae. O ka poino o ka Mahele Kaua Eono, mai Aukake 15 a hiki i lanuali 5 o keia makahiki ua hiki aku i ke 40,683, e like me fca i hoike ia ae e ka oihana kaua. i Oka poino ona koa Palani, ua hiki aku ma kahi o ke 31,544, a ua like lioi ia ma 'ka huina nui o ka mahele kaua 6 i ke 72,227. a aia īioi mu kahi o ka 158,301 ka jaui o na pio Keleiuaiiia i paapio & aia hoi ma kahi o ka 6,156 mau koa< Kel«inatūa i lukuia a i kanu i* lioi « iia ao*o hiūia. O k& Uuina nui o na Amelika i uiake ua hiki ak.u i ka 6,742, a o | na Paiani i mak« ua hiki aku ma !k«Uū o ka 5,667, a ua like ia ino k» huina nui o 12,40$ i make. oiai

,he 3,532 mau Am'efika ame 1,590 Palani— a o ka huina nui hoi o 5,223 i paapio a i ole nalowale. Ua paapio mai i na Amelika he 82,045 mau pio, a ua kanu ia he 4,056 poe Keleiwania make. CJa paapio aku i na Palani he 75,256 mau pio Kelemania a ua kanu ia hoi o lakou he 2,100 mau Kelemania make. Ua hoike ae o Kuhina Kaua [Aina ua koikoi no ka poino o na ' m-ahele kaua Amelika a i hiki aku ma kahi o ka 332,912, ma ke ka : hua komohana mai lune 6, a hiki i lanuaH 1 o keia makahiki^ Ua hoike ae oia o ka nui o ka poino o ka oihana kaua aina ma ha kahua like ole a hiki i lanuali 7, ua hiki aku ma kahi o ka 580,495, a ua hiki aku la hoi ka poino ma na mahele kaua Uke ole i ka 663,859. Ma ka pule hope iho nei o ka ul<jle kaua ana a na Amelika me na Kelemania, ua hoikoi ka poino ma ka aoao o na Kelemania. Ma kekahi mau wahi, ua hookuemiia aku na Kelemania i hope e na pualikoa Amelika ame Beretania.

HOOPIHOILO 1A KīlKAin MOKlī AMELIKA E like me kekahi lono i hoike ia mai, ua hoopiholo ia kekahi o na moku Amelika, e kekahi mokuluu Kepani ma ka moana Pakipika oiai ua moku nei e holo, ana mawaena o Kapalakiko ame Honolulu ma kekahi manawa iloko aku nei o ka mahina o Novemaba. O ka mua loa hoi keia o. ka hoopiholoia ana o kekahi moku Amelika mai ka makahikl 1942 mai. E like me n-a mea i hoike ia ae f i ke kopiko ia ana o ua moku ,nei, na ee aku la n& luina maliona o waapaa. a eia nae ia , manawa no k a mokuluu Kepani I i pii ae ai a lana iluna o ka ilikai, a hoomaka maila e ki i na luina m?5 na pij mikini. He kakaikahi loa nu luina o ua moku Amelika ala i pakele na ola.

HOOMAKA E HOOMAEMAE IA WARSAW E. hoike ana keksīhi lono mai Moscow m-ai, no ka welo ana a'e 0 na hae ulaula ame keokeo maluna ae o ke kulanakauhale o Warsavj i hoohiolo ia mamuli o ke kaua, oiai he mau haneri o na poe Polani i lawe ae i ke koikoi o ka hoihoi ana ae i ko lakōu kulanakauhale e like me mamua. Aole he mau alanui ma Wafsaw e like me ia i ike ia mamua aku nei, aka, he kulanakauhale i hoohiolo ia, a e waiho mokaki arna na pou kelepona ilalo me na uwea kelepono ame na uwea uwlla e lewalewa ana ma kekahi mau wahi. He niau tausani o na poe kiwila 1 lawe ia aku no Kelemania ma na hora hope o ua kulanakauhale a e p&a ia aiia e na Kelemania. i I keia ia m&hope iho oka Ulo i&na mai o ua kulanAkauhale nei |i »a Kukini, e lohe ia ana ke |o na h«m\are &me ka hu ona kaa i e «oao ana e hooiaaeniae i na alanui. O k«katū poe, e hoao ana lakou e huii i ua poe i uhi ia e ka īepo «LUie na opai*a, me ka manaolana « ioaa aku ana kekahi poe e ola an4.