Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 44, 21 February 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

I<AWELAWK IA NA HANA AIHUK £ hoike ana kekahi lono ano maikai ole, no ka lawelaweia ana mai uel © kekahi mau hana aihue rm kekahi mau w&hi o Kina » i ole e kokoke aku ana paha i Kina.

|. No kekahi mau mahlna iehulehu o. kela makahiki aku nei ua j 4awelawe ae na poe aihue i na I hana aihue 'kia o ka lawe aihue lana i kekahi o na lako kaua 1 hoouna ia aku no Kina. Eia na j poe Amelika ame na Pake ke noii a ke ku kiai mai nei i na lako kaua i 'hoouna ia aku no Kina. - . . \ .. I Ma ka mahele wale no o Kunwiing, ua hao ia na lako kaua i hana ia ma Amelika e ka poe j kolohe, e like me na kaa i hana I ia ma Amelika. Ua lawe aihue j ja a ua hiki aku ko lakou waiwaiio ma kahi o ke $50,000. Aole | nae hoi i huiia ka hoolilo no na j uku moku ame ka hoolilo o ka ] halihali ana iria ka lewa. I Iloko o kela manawa ua lawe j aihue ia aku he 104 ixrau kaa j Uilii e like nae ia a kakou e īke; nei e hooholo ia ana e na koa, a e like me na mea i hoike ia mai he 70 o ua mau kaa ala i loaa aku ame hookahi kaa kalaka. He mau haneri o na Pake i! haawiia aku ka hana no ke kiai ] ana i keia mau waiwai. Ua hlki l ole nae hoi ke hoopau ia keia ano i hana a no ka mea ua lilo aku j keia mau mea i mea nana e hoo-1 walewale aku i kekahi poe, a no ka mea, aia h.e pomaikai nui e ioaa ana i na poe aihue. O ka .pu panapana a ke aliikoal ua hiki aku ma kahi o ka $100 ke kumukuai a o ka puolo kikalika e hoolilo ia ana no ka huina! o $10 o.ka puolo hookahi. j Oiai no nae hoi, he» ano koikoi i ka hoopai no na .poe imi pomai4cai, ua lilo ia i mea ole i na poe imi pomaikai. Ma ka hoomaopopo aku, .ua nele maoli no keia mau wahi i na, kikalika Amelika a oia ke kumu 0 ka hoao ana o na poe imi po- | maikai e hana i ka lakou hana imi pomaikai. HOOILI IA NA AHE\*'A ANA Eia ke paa mai nei maloko o Towera o Ladana kekahi Aliikoa Holani i hooili ia aku na ahewaia ana e ke aupuni o Beretania ma o kona hoopuka ana aku i ka lohe ame ka ike i na Kelemania no na mea e pili ana 1 ke kaua lewa ma Amhem, haulepio ai hoi na aoao huiia iloko o na la he ewalu o ke kaua ana iloko aku nei o S^patemaha.

Ke kakali nei oia no kona la e hookolokolo ia ai maluna o na kumu hoopii ma ke ano he "kipi" ma o ke kumakala ana i na aoao huiia ma o ka haawi anst 4mea huna i ka enemi.

Mamuli o na hana a keia aliīkoa, i poino ai ke ola o 6,000 mau koa Beretania i hookuukuu ia iho maluna o na paluna mai ka huina mai o 8,000. Ua hookuukuu ia iho kela mau tausani o na koa Beretania ma ka la 17 o Scpatemaba, ma Arnhem, Holani. He ewalu mau la malwpe iho ua pakele aku ko koena o kelii mau koa i koe iho he 2,000 mai ka umii ia ar.a c na Ke3<?manift. E like me na mea i hoike ia' mai, ua hoiko aku kela aliikoa i na Kelemania i ka hoonee ka\uj/ ana -a na pualikoa Bt>n>tAnio,. iManuiU o ka hoike ana aku «n kela aliikoa i lukuia ai he 6,000 mau koa Bervtaiv.a « p&kele akif he 2,000. Aia no k hoi*ke ola niai m> na mamo o luda, mea 'l kumakaia aku i kona H&ku, x o .keia palia kekiUii o na luda, oiai, eia ka iini a kona aupuni e lanakila koke ua auinini huiia maluna o ka eiunnl \ e laiiakila pu ai koua *ug>unL Malia ua punl ow a paha i ke "DALA MANALOA"

Uuawuia e a'o nm ana mai!" hoolilo i kou aupuni no na wahl ? a&a kakaikohi. I na healoha kou | i kou aupuiū mai hoolilo \valt* J aku nia o ka huli ana a kipl i f kou aina a i ole i kou ponoi. T O ka hooi>ai o koia ano, he r make wale no. 1 0 ka nuikou o ;ira nei o IUo keia i kumu a'o no

e aku, mai no a liana ia hana hookahi. I na lakou i makee i ko lakou mau ola, e pani i na pepeiao ame i\a maka i ole ai e lohe a e ike ai i na oleio pelo a na poe heokamani. *

HOOPIHOLOIA HE 12 MAU MOKU KEPANI E hoike ana ka radio Melbourne ma o ke alahele o Kapalakiko no ka luku ia ana mal ,nei ma kani o ka 19 a i ole 12 mau moku Kepani e na mokulele Auseturalia ame Nu Kilani ma Bokanavila iloko o elua la o ka. ia ana. E hoike āna ka lono radio ēia na koa kiai ke hoonee kaua nei maluna o Kunapoo kahi hoi a na Kepani i hookahua ai i ko lakou mau laina kauā he mau haneri i-a iloko aina mai na kapakai mai.

Eia na Kepanii m-a Bokanavilā lte hoohana mai nei i na malna aina no ka manawa mua loa; Ke lawelawe mai n.ei nohoi na koa kiai o na Kepani i hiki aku ma kahi o .ka 100 i na hana hoopoino maluna o ria kahua o na pualikoa Auaeturaliai

Ke ike ae la nohoi kakou la, fiw>le no i pau loa na Kepani mai kekahi inai o na mokupuni o ke komohana-hema eJKu nei o ,kakou, aka n<ae hoi, aia no he mau Kepani mahope, aia pu nohoi ma kela ame keia mokupuni i haalele ia aku mahope he mau pualikoa Amelika ame na pualikoa Auseturalia nc» ka hoopau pono «na wai i hana mahppe. MAKAUKAU NO KA lIOOKIPA JblA AKU E like me na mea i lohelohe ia maila eia na poe Palani ke hoomakaukau mai nei no ka hookipa ana aku i ka Peresidena o Amelika i kona wa e hoea aku ai ma ua~ aupuni ala, no kana huakai noii i kekahi mau wahi.

HJ like me ia i hoike ia mai ua haalele iho ka o Peresideni Rttsave3a ia Amelika a hele aku ma kek-ahi misiona ma-lu me ka maopopo ole ae i kekahi mau aupuni o ke ao nel, a koe paha na alakai nui o na aupuni huiia, oia hoi o Hamuku Stalin o Ruela ame Kuhina Churchill o Enelani.

Ia manawa pu no nae ua puka iki aku ka lono no kona noonoo ana e holo aku no' Palani, a no la lono ! loaa aku i' Palanī i hoolala ai kela aupuni no ka hookipa pumehana aku 'ia Peresidena Rusavela.

līe manao no kela a kela aupuni no ka hookipa. ana aku i keia kanaka kaulana, ak&, aia no he ano kamalua i na e hooko ana ka Peresidena i liela misiona, a no ka mea, aole i malaelae maikai ke a no ka jtia no.p&ha ,he poe kipi e noho ala maloko o Palani i keia tnana\vā. Aole ho paha e nele ana ka hoao ana mai o na pae kipi

e lioopoioo i ke oli o ka Pereoidena. AIA ELOKO O JvA O MAKAAKA "E hoike ana kekahi lono mai ia Makaaka ka pae am\ akv. o na p.uali koa Ainelika i;ia Corregidor, a ua liloJ mai la lakou kekahi mau walii ano nui o ua makupuiii «Ja. "Ua maopopo laa Ulo holookoa ana mai o ua \valii mokupuni - - - jm ki. 1 '>• 1 - 1 1 1 ■■■"" i.-^MK

|ala i na pualikaua a Maka-aka. Ua halawai maila nohoi na poe I pae aku me kekahi mau wahi poino, aole nae hoi i ke koikoi loa, a no ka mea i na pualikaua e nee aku ana mai Bataan aku, ua ho'omaka aku no na imoku kaua i ka haawi ana aHu i na a-la paa o Kaueleau i ua kahua ala, a pela nohoi me na mokulele maluna Iho, H°kōjs ka nanea o na Kepani, aiole lākou i manao ae, e hool;uu ia iho ana na koa Amelika inaluna o na paluna mai ka lewa iho. Ua hookuu ia iho lakpu xn&i ka lewa iho a i ko lakou ku ana iho ma ka honua paa, ua hoomaka koke aku no. lakou i ka lakou hana a lilo mai kekahi mau kahua pu kaua a na Kepani. M-amuli o keia mau hana a na Amelika ua hookahaha loa ia aku na Kepani. I ka makahiki 1942 he elim* mahina 'a na Kepani' i lele kaua aku ai maluna o keia wahi mokupuni mamua - o koi\a Jiauleplo ana, a.i keia hoao ana akula a na Amelika, aole i piha ka mahina a o kona lilo hou maila no ia.

PAE 'NA AMEUKA S|A IWO JIMA Q keHahi g na Joao .ano jiui loa maila, oia noka lano e hoike mal ana no ka pae ana -aku la o na pualikaua Amelika ma ka mokupuni o Iwo Jima, ,ke&ajii o ga kahua paa loa o lapana. Ma Tta Poakahi nei i hooima ia aku ai joa p.ualikoa Marina maluna o na wa-apa, oiai no nao hoi e ku makaukau mai ana na Kepani no ka peio aaa nrai i m pualikoa e pae aku ai\a. solfo nae hoi oia paio ana mai o na Kepani me ka ikakia ua hooniau lCku la jio na koa Amelika e n*** ho mua a hiki i ko lakou pae ana aku i ka aina. I ka manawa a na Amelika i pae aku ai, ua kokua pu ia aku 's>kou e.na moku kaua ame na mokulele Amelika. Hoko no ka ikaika o ka paio iuaa mai a. na Kepani, ua oee aku la no na. t Ameiika me ka lakou mau pu kaua a poholo he mau haneri i-a maluna o ua wahi mo.Knpum nei. Ua olelo ia ae ua oi aku ka hahana o keia kaua mamua o ke

k*ua i hopili ia ai nae aole i hopo iho na AnieUka. Ua hoike ia mai aole no i ka auī loa o na Ameiika i «aa , keia kaua, eia nae hoi ma kou hoomaopopo aku ua oi pakela aku ao ka nui o ka polno i hekau aku o . anmiīO ka lono i hoike ia paai Toikio mai, © hoike ana, no ka huluiia ana he 15,000 niau koa Amelīka a lieoneo. Aole nae hw i hooiaio ia keia lono e na Amejlika, aka, ua hoike ae nohoi ka j.a4ihik|iua nui o na AxrxslSs», ,y§. | hiki aku ,ffla kahi o ka 20,000 pisw !kca niarina i pae ma Iwo Jima. Eia no kekahi m&hek o n& ke ksk.ua ru% Manila, ja.e hoa» ana hoi e hoomaeinae %e. ji kulanakauhale ala. ī na e aaa na Kepani i ka lukvfe.ji ole paapio paha. alaila, e hoi j hou ana ua kulaaakauhalo ala a ( o like mo mamua, oia hoi e liko iue k*i aku o ke I^s j.aua ilio noi. E lilo aku &nst no I nae ia i k&hua hoolulu no na au|moko kaua, mokuiele ame aa j Att)ieiika. E kokoke )oa ,aXu 3«» ia i ke aupuni o l&pana.