Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 46, 7 March 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HOKOKK NA PAKE i LASfIIO 'E like me na lono i loaa mailn mal Chungking, Kina' mnl, ftia na pualikaua Pake o kn Mahole Kaua 1 'ma kahi he ewalu v«m1o no iniio ma ka akau aku o T ;i--shio, ke kikowaena arto nui o ke aianuī ma Burma akau a o ka-pa-lena komohana hoi o' ke alanin kahiko o Burma. Ua lele makawalu mailana pua'likoa mai ke kukuiu' komohana mai, a oki ae ia i ke alanui Burma he 11 mi]u ma ka akau aku o Lashio, a nee ae he ekolu miie e hookokoke aku ana i ke kaona. ! O kekahi mau pualikoa Pake e nee mai ana no ka Hema e hookokoke mai ana ia li.ashio a he 13 wale no mile mai ua kauhale ala. Aole nohoi i hul ktia mau, pualikoa i kahi hookahi.. E hoike pu ana ka' loho he 12 mau kauhale i lilo aku i na Pake iloko o ekolu la o ka hooili kaua ana a ua ano naWaliwaii mai ke kupale ana a na Kepani.

KOMO NA MOKU AMELIKA MA MANILA No ka manawa mua loa niahope iho o ka haulepioana o Manila i na Kepani i ka m'akahlki 1942, i komo laelae: aku ai. na moku Amelika maioko o ke -awa o Manila me ka ukana no ka hooiako ana aku i na makaainana o lee kapikal-a o na aina Piiipuio. He oiaio no ua komo mua aku iio na moku Amelika nialoko o ko awa o Manila, aka, aole lakou he mau moku ukan-a, aka, mau moku kaua. O keia hoi ua malaeiae ke alahele, a aohe he mea e kanalua ai, a koe wale ne paha na poka maina i hoomoe ia iho e na Kepani maloko o ke awa mamua o ko lakou auhe.o ana. O kekahi mea nana i hoomaiaela.e loa ae ī ke alaliele o kei.i mau moku, mamuli no i-.i o ka haulepio hou ana o Corregidor i na Ajnelika. HAHAU IA lIE PUUPUU IKAIKA

Ua lele -aku la na mok.ulele Amelika nunui maluna ae o na mokupuni Ryukyu ma kekahi īa 0 kela pule aku nei me ke kue ~ole inai o ka enemi, a ua fulcti 'ia a i ole hoopoino ia he 55 mau moku Kepani ame 91 mau mokuJeie, waln a Akimalaia Nimitz i kukala ae ai. Ua hoomau aku no na moku kaua o ka Mahele 5 mal-alo o Akiiiia.lala llaymonti A Spruance, i ke ki poka"ana aku i ka po o ukal? ana hoi i. ka hahau ana ia o ua 1 mau mokupun*- la ī ke ao maiuna o Okino Daito, he 210 mile ma ka hikina aku o na mokupuni nui o Ryukyu, ke kahua hoi e ; ku kiai ana i na alahele ma lapana Hema ame ke kapakai o Kina. Aia keia mau mokukaua ma kahi o ka 350 mile wale no ma ka hema mai o lapana, a u-a k-okoke loa aku nohoi i ka mokuaina nui o ka enfemi. Ua hoike o Akimalala Nimitz he 13 mau moku enemi i lioopiholo ia, e he 13 i man-ao ia ua piholo a i ole hoopoino ia p&ha. He kanaha-kumamakahi mau mokuiele Kepani i maopopo loa ua lukuia a he 50 mau mokulele e ae ī iukuia a i ole Iwopoino ia ma ka honua paa. He eha wale no o kela huina i hoohauleia iho mai' ka lewa mai, a ua uhai maoli -aku no na pailaka Ainelika i na mokulele Kepani no ka hoohaule ana iho i »a luokulele enemi.

Aole he hookahi mokulele enemi i &a mai e kue i na vpailaka Anieiika, -a na lono r;idio Tokio i kukala aK ai i ka wa i h«la aku, i lele iku maluna ae o ua mokupum i hiki niu kalū o lea 600. O ka hop?-nu m keia !.;i--hau ana a na Amellka he ewale mau pailaka anie 13 mokulele i poino.

J Ua luku ia n kahua mokulele, i na haio ukana, uu kuima I na hana ame na papn, |e na mokulele Amelika ma ku iakou huakai hoopa-lni maiuiui ae |o na īuokupuni ho eono ka nui. | Va pa pinepino aku o Okina-

"wn 1 na o hope Aki.Viu Pt-r. i i- lilo hoi i maka na na mokulole hoopa-hu a Konelala Makaaka m'ai na Piīlpino aku. E hoske ana nohoi ka lono mal in Kmolala Makaaka mai no ka h.oopiholo ia ana mai m*f he* elima mau moku ukana liiiii mawaho aku o Okinawa a he «lima mau i.ioku okoa aku i a ia e ke ahi. O ka nui o Ka poino o ka enemi penei no ia: ... He eha mau mokulele i hoohaule ia mai ka lewa iho, he 37 i lukuia ma ka honua, a he 50 i lukuia a i ole hoopoino ia nia ka honua. Houpiholoia he hookahi moku kaua luku, hookahi inoku topido, l.e eono mau nioku ukana ltilii, he elua mau moku ukana nu- i ntii iki ae, hookahi moku kolo I holo moana ame elua mau moku i ■e ae. ■ -.■■- ■ : : -l Na moku i manao la'ua pihol», oia no he hookahi mōku ukana, he eono mau moku ukana holo kapakai. ame eono mau moku e aku. ' ■■■'■■ ■- Hoopoino ia oia no he ehā moku k-aua luku a i ole moku kiai, hookahi moku halihali koa, ne eha mau moku ukana, he eiwa moku ukana holo kapakai ame 11 'mau moku ukana liiiii. Mawaho ae o keia he lehulehu o na moku liilii iho kai hoopiholo ia a i ole hoopoino ia paha. O na mokupuni i hahau ia oia no o Amami, Mimami, 'Kuma Jima, Okinawa Jima Tokyuno Jin\a 1 amo Okino Yerabu.

KA MOKULELE lIOU O NA KEPANI

Ua hoike ae ka oīhana kana moana no ka hoouna ana mai o na Kepani i kekahi mokulele o ke ano hou loa no ke kaua ana mai i na mokulele Amelika mawaho mai o na kapakai o Formosa ma kekahi manawa ae nei i. hala a ua hoohaule ia nae hoi. O keia no mokulele hou ua kapa ia o "Keoki" a. ya hoike ia mai he ano miomio mai, a he mama nae hoi i ka lele a i oi aku mamua o na mokulele e ae i kapiliia « na Kekela no ka mahele kaua moana.