Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 23, 17 October 1945 — Na Meahou O Ke Ao Nei [ARTICLE]

Na Meahou O Ke Ao Nei

S H«okuu t« ( An* Ua boopuka !|' a'e me hfe mea lc e booKuxt ia nna ta Puallkaua' Utnt « hoomoana nef nu Oklnava. ao kā i>uaHV;niß 1 komo ak\i ma OkU»#wa i alakalj !a e Kene Inln T?ucknrr <Tr n 1 al mn o k« ku ana t ka poka a na Kepaui.

Eia kela puali iMĪalalo o ke alaka! ana a Kenelala Doolittle, i no)ao ai ma Klna. . Aoīe nā'e e pau ioa ana kela 1-ualikaua holokoa 1 ka hookau, ala l<j kekahl poe i n& huahelu no ka hookuu la ana. 1 E noho lbo ana no, ke kopna o' 1-ela puallkaua ma 6klnawa. Aia no b« o na kelki raai liawail aku nel iloko o kela pualikaua. Malia palia o ka iini o kekabi o luila mau kelki Hawaii o ka hoooee ia aku no lapana. O ka ike aku ka ia $ina, e ahona ia, H« Eliia Mau Haie Hoahu

TOKIO—Ua loaa aku I na Amelika, ma o ka lakou huli ana, hpj elua mau hale nunui» 1 hoaha ia| ai na waiwai i hao a.'i lawe aihue i ia ai e na Kepani mai na aupuni i haulepio ai i na Kfpani mai naj wahi msfw'aho aku o lapana. i Oiai na koa Amelika i huli aij ia ioko o ka banako o lapana i i ioaa aku ai. • i I—Ke gula mai Inho-China mai i hoopaaia ma ka o ka hanako federala o Kin*-Akau. 2—Ke gula nme ke dala mal Siam mai. Auie no iioi he h«ailona o ke ame ke dala 1 hao ia ai mai ns aina Pilipino mai. Pela no ko Inia-hikina. Ua hoike a'e na lunaaui o na hanako aole lakou i maopopo i na mea 1 liana ia no kela mau mea, ua huna ia paha e ka oihana kaua aina.

Mamali o keia raau mea i ike ia, «a kauoha a'e o Kenelala M-a-kaaka e pahi ia na o la--4>ana a bikl i ka wa e loaa aku ke kauoha laia aku, a i oie mai kona keena aku. He 21 mau hale hoahu dala auI.uni i īoaa aku ma Tokio, a he f- ma kekahi mau kauhale e" aku. TJa kaiehu ia ko lakou ,mau lunaoui. 0 ka banako o lapana, a o ka hanako nui ioa, he hapaha ona i ona ia e na ohana alii, kai pani ia mamuli o ke kauoha a ke alakai kiekie o na aupuni huiia. Oiai, na koa Amelika e ku klai ana i na hanako, he iehulehu wale o na makaainana, a o ka oi o na wahine i hoea aku me ka manao, ua poho ka iakou mau dala i huaUu ai no ko latou ola i na la 'liapauea, eia na'e ua hoola ia Inai ua palekana no .ka lakou mau daia i hoahu ai.

Ua hooie a.'e o Sliibusawa, aole oia 1 iaaopopo »i ka mea i hana ia no na dala i lawe ia mai na aina Pilipino mai. Na Wana Luku Wale Ua hoike a'e kekahi kauka ludaio imua o kekahi aha hookolokolo ma Liuenenberg, Kolemanla, i ka wa i hookolokolo ia mai nei na alakai Kelemania ma ke ano \:t mau paahao kaua, no Kona ike maka ana i na hana pakaha a luku wale a na Kelemania. Ma kana hoike, .ua ike maka oia i ka īuku ia ana he 80.000 poe lu<i»io.

Ua hoike ae keia kauka, ua eli ra Kelemania i na auwaha e hiki ai ke puhi ahi ia he 1,000 poe iloko o hookahi hora. Ua hoike u'e oia no kona kauoha ia ana e hana maloko o kahi puhi kanaka i Aukake, 194. TJa hoike a*e oia no ka ho-a ia ana o na pio maloko o kekahi mau lumi. I ka e, loaa mai ai ke kakalina e lio'-a la* ana keialKte iloko o na lumi i hookomo ia ai ke kakalina a pani ia na puka. Mahope iho o 2 minuke ua wehe hoū ia ka puka a ua pau kela poe ! ka make.

I ka manawa o na kino make o huki ia mai ai Jwaho, ua oki fa ko lakou mau lauoho a me ka huki ia ana q na nlho apau o ka tuea make, mamua o ke puhi ahi ia ana. , 0 na poe 1 komo ole maloko o na lum!, ua leukulu iaina ia a ki pu ia.

I ka niaau ia aua o ua kauka nei, owal la ke poo nul o kela. mau hana, ua hoike mai oia o Kramuier, kekahi o na pio Kelemaiiia t paa ia nei,

T T a hoike a'e keia kauka ho 500 mau ludaio 1 kl pu ia ma ka ai

t na koa Kelemania o ka maliele j i-īi m ua ike maka no o Krammer ! kela mau hana pakaha wale. U* Uke aa iakou nei me na Ke pwl, Meoemooe ole 1 ke ola a ke Akm 1 luwwi mal ai. Ka Nohona Uokahl Ana t ! a hoike aku o Hawaii uuku I le u holookoa i kekahi haawie« pooket« loa, ota hot, aole la i»ea toe mokuahana iwaena o na lahul ma Hawail nei. Ua holke akn o Hawaii uuku, aia ke kulkata) am'e ka iokahi iwaena o na makaainana ma Hawaii. Ua like waie no na poe apau. Ua ike ia keia mea ma ka ahahuina o na Hui Uniona i nialama ia mal nel ma Amelika. Ua hoea aku ma kela ahahuina he mau lttna&ui oo kekahi mau hui uniona mai Hawaii nei aku, ola no f> Jack Kawano (Kepani), peresieUma no ka hui pooia o ka mahele CiO ame K. K. Kam (Pake) hoa o ka hui IL.WU ame Jack iia.ll j (Haoie). poo nui o ka Hul ĪLWU.j I I ko lakou hoea ana ma Kapalakiko, na hoohala lakon he ua«lawa malaila, a no ko lakou ike ana he mau lahui like oJe, o ka mea ia nana i hookaakaa aku i na maka o na lala o na hui uniona «aiaiia.

M« kekahl manawa a'e nel ua ku'e kekahi mau Umahana ATfte-| lilea ma Kapalakiko I ke komo aku o na Kepani a lilo i mau lala | no na hui -Uniona malaila. 1 1 keia ike ana mai i keia mau Amellka mau hanauna Kepani ame Pake, ua hiki ole ia lakōū ke kapae ae i na manao mahalo ia llawai! uuku, no ka mea, ua kaI*ae ia ka ninau lahui ame ka Hi. tTa noho lokahi na lahui like ole ma Hawali nei, me he mea la he hookahi ohana. Ina paha e loaa 'iā lakou ka ike eiā keia mau lahui ke male nei kekahi me kekahi a pau me na t hfele, e pau loa ana ko lakou 1 ookae ili.

Ka Manawa I Lele la

Ma ka nana aku me he mea la be kokoke loa mai Hawaii nei fku a hoea i Kāpalakiko, oiai no nae aia ma kahi o ka elua tausani mile a oi aku ka mamao mai Hawaii nei a hoea i Kapalakiko.

I ka manawa o na moku kalepa he loihi ka manawa e holo i mai ai a hoea i Hawaii nei. I ka manawa mai o na mokuahi ua emi na la. I ka manawa mai o: na mokuahi nunui, he eono, a hiki, ' ka eha la me ka hapa. !

I ka hoohana ia aaa o na mokulele mua loa, ala tna kahi o ka 21 hora. Mahope mai ua hoemi la mai ka manawa iloko o 14 hora.

Ma kela pule aku nei hoi aa emi loa maila. Oiai na koa e hoihoi ia ai no Amelika maluna o na mokulele nunui o ka mokulele B-29, ua haule ka manawa mama l'oa i lele ia e na mokulele.

Ua haalele iho la o Konela Ijase}ter ia īlawaii nei maluna 0 kona mokulele B-29 me ka piha 1 na koa e hoi >ana no Amelika. Ua lele ia e kona mokuleie mai Hawaii nei aku ā hoea i Amelika he 2440 mile ka mamao iloko o f hora me 50 mlnuke.

O ka manawa holo loa keia i lele ia i keia manawa a ua hoike ia a'e na'e hoi aole keia o ka manawa mama loa i lele ia, no ka inea, aole ,i hoao ia e uhai i ka manawa mama lele. Ua lele ia e ko Lessiter mokulele ma kahi o* ka 260 mile o ka hora.

Nolaila ua hiki ia kakou ke hoomaopopo iho, he kokoke loa mai Hawaii aku nei a hoea i Amel'ka. Me he mea la ma kela mua aku e emi mai ana ka manaw; u'ama lele o na mokulele.

Kapaia He Hoopunlpunl Ua hoike ia ae he lono radio mai Tokio ae a hoea i Kapala : kiko e kekahi kakau , nu ; repa Amelika, ma k'a aha kuka i malamaia ai mawaena o Kenelala Makaaka me Emepera līiiohito, ua hoike ae o H!rohlto i kona manao me ka hunahuna ole iho a ua hookau aku i l*ana ahewa ana maluna o kona nlihikaua aina nui a kahea aku la he hoopunipuni. Ma kana hoike ana a'e ua malama ola i kana' aha kuka mo kona mau alihikaua kiekie ola no o Akimalala Yonal ame Kenelala >nami. Ta ninan nku ka 1a Akimala Yona{, "pehea ke kulana| kaua moana o lapana, aia anei he, manaolaoa no' ka hoomaīi sns ke kaua?** Ua pane aku o Akimalala Yonnt, j

"kē uei au 1 Tia liōlke j aku, o ke kulaualana o ka oihaua I [ kaua moaoa o lapana, aohe lie| I maaaolana. H~e mea, e lia-i pw!plo'l t©ia" manatf"a.'\ | Ua huli aku la ka Kxnepera ia KftnjijiU« Anami, ua jiku kaj la oo oia J kn ninau bookabi. Ua, ku lki lho la ke kenelala a pane inal, "e haawl uiai ia'u he lioo-i itahl knu«i ana i .koe ma laiw&a, c hiki uj»a ia'u ke hooloii i uu (i ke kaua".. Ua hiiH a"e la kaj Eemepera a nlnau I kona k<jue-| lala, "e hoike wahahee hou mai ana anei oo ia'u?" . Ua. pii ae la ka. ula ma na papalina o Anami a emi aku la oia i hope a oki ae la. oia i oi>u me ka pahi, a piahope kqke iho o ka Emepera i ae al ke kualuiua ' hoouna ia akr. ai e ī'epealOlena Trdman.

Awaiauiu la VOKOHAMA- No ka ike n»a i k» kii o kekahii wahine opio ma-j loko o ke eke dala a ka maheleoielo i ala ai ka nianao hoohikl y kekahi koa Pelekane a o ka hope oia no ka awaiaulu ia o Kēonl D. Cox ma ka berita maemae o ka mare me ka mea nona ke kii.

. Ua paa pio o Cox i oa Kepani i i ka makahiki 1942 ma Mjalaia, a 0 kona hookuuia ana mai nei uo ia. Mahope iho o kona hookuu ia ana ae, ua hoomaopopo aku la oia i ke kii i ka wa a ka maheleolelo i \v T ehe* a'e ai i kana eke dala. O ke kii o ka ana 1 ike no lea wahine i halawai ai me ia ma Ladana i ka ihakahiki 3938. O wahine oia no ke' kaikuahme o ka maheieolelo e kamailio pu nei me ia. -

Ua l}oouia,Ka koke iho la no ka hooipolpo ai\a mawaena o keia ame ka watine opio ma o ka miheleolelo la, a ma ka la 4 o Sepatemaba aku nei i aA'aiaulu ia ai laua a lilo he kane me waliine. Ua hoohala a'e laua no ko laua huli hoi aku .no Enelani ma ka mokulele ma keia mua iho.

Knpaianaha no paha ka hana .n ke aloha, he mea hookupouli mai i ka noonoo o ke kanaka. Me ka nana ole a'e o keia kanaka no ka lilo ana o lapana amp ka lahul Kepani i enemi no ka lahui Pelekane ame Ameiika, ua kapu ia ia mau mea a ua oi aku ke aloha mamua o na mea e ae.

Ua male aku leela kanaka 1 ka mea a kona puuwai i makemake

a! a kapae ia na mea apau ana i auamo ai i kona wa e paa a:i: he pio na na Kepani.

Hoohana Kuhihewa la SANTA ANA, KALEPONĪ—He kanaha mau koa Amelika mua o ko kaua kal hoeā a'e ina ke kahua hoolulu o ka oihana kaua lewa ma ka Poaono Aku nei a maka Sabati mai ua hoihoi ia aku no k& hana ana maloko o ka halekuke no ka hana ana maloko olaila. .

Ma keia la, ua hookuu ia lakou. Ua hoike a'e ke aliikoa o ua kaliua la, "ua haawi hewa ia ke kauoha no ka hoohana ia lakou."'

He hookahi o kela kanaka kai hoohala i kela Sabati holookoa ma ka holoi ana i na pa waiho meaai ame ke kuakuai ana i na ipuhao ame na kiaha inu kope a oia no o Kakiana Jacob D. Deshazar, he mea lele mokulele malalo o Keuelala Doolittle, i ko lakou hoopahu mua ana ia lapana.

JJa hoohala o Deshazar he 40 mahina maloko o kekahi kahua hoopaahao o na Kepani, ~he 34 o iakou maloko o hookahi lumi hoo paahao. Ua lioike a'e o Kenelala Arthur E. Easterbrooke, ka alihikaua nui o kela kahua, "ua kaumalia loa oia i ka loaa ana o kela wahi kuia a. hoohana ia kela mau koa iv.aloko o ka liale kuke."

. I ka wa o Deshazar i paa ai i ua Kepani, ua pepehi ia a ua riuv r ?Gima pono ole & e ua Kepani. lle uiaiiawa leliulehu o koua nolio ana me ka hanai ole ia. o Kepaui. He Ekolu Haieieka Ma Hawail l WAKINEKONA Kla ka ageua . hana i'edei'»la ame ka oihana leleka ke noi nei no ka hoamana ia mai e ka ahaolelo \ahui no ka lioouiaka aua e kukulu i na hale aupuni uo ka huina data o ?195,000,000 i huiia na haleleka, liale hookolokolo, ua hale aupuni fedcrala aiue na hale kikownena papa ola aupuui ame na haloma'i. E wae ia na hale- uo ke kukulu ia aku niai ka papa iuoa īnal m mau i mamo ia ai no ka hoolilo o $??!>,OOO. AU ma ka iuuu Uiaa lve 25 mau luuia i manao ta nt no na paemoku o TTnW«. AHdu $100.005 Kwa, 1100,000: (>«ump«pe $100,000; Honokaa,, $100,000; Kaahuku, 00,000; KaTTatahw. Kamuela, $lft4.000; Kaneohe, $100,$100,01)0; Kekaha,. $100,000; Koloa» $100,000; Lahaina, 00.000: Clty, W.000: W;v ! hmw», nWHW; fiOO»«.KK»;j leiU'l $110,000; l^uuueue.i

$110,000; Waialua, $110,000; Waia : uae, »100,000; Waiiuku, $100,000; $110,000 ame Waipahu, $110,000.

1 na e apono ia ana keia, alaila, e loaa ana ke kaliua ame ka i»aleieka hou,. ma Kamueia, Kapaau ame Honokaa.

—, j i Ua Hoouna la Ka Yamato ( U* hoike ia a'e ka loao mai mai uo ka hoolala ia ana Uoouu* uiai i ka u.okukaua nui ( Un >\>ūi&to «o k& haale») ana i;',. j iaiwuia a liolo luai no Okinawa. { Ua haaiele aku la ka mokukaua j Yamato o 42,000 tona i «kaiiia e | fkolu mokukaua mama am«? wmo | luoku kaua luku no ka lele aiia | m«ū uiaiuua o na mokuk&ua j iika Okiuawa, ( 1« lakou na'e i holo »nai ai ua r i» lakou e na wokul\>lt > Aioe- | 4ika a o ka wa 110 ia i hoolel<? j kowa ibo ai aa Anielik.\, t h o ka hope ua |>a iho ua i»oku | k«.ua uei i poiuo moku kaua | u«i. i I M« n« m*a i hoik* 4 i* »5* ; k« m« k«iti o k« 10$ « hiki i ka f i»«u mokul«?te Anielika i lt I k«M» aku a ua hooiU i« k« kau;i | tto umi 6on j ila ua mea i Uoolaha ia a'e via i makaukau o F&resi<)et\a Truman ! * liookipa n»ai l k«e Teritore> o I Ai<k«, m« ke «uio he mokuaina s <? lilo aaa lioi oia k«? 49 o na rao aina U« hoike a'e oia ua kakoo nnua oo o Kttbin& lckes no ka 3Ho nku o AHKa i mokuaiwa WU mw »ku n*V «• m*opop<> loa al IMn «a« i aiokuai»*