Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 46, 1 May 1946 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HOOHIHI NA POE. LAHUI WEISDADEN, KELEMANIA O ke kumuhana paakiki loa no na poe i holo aku rio kahf e paiekana ai a e hoopaakiki ana a noho -aia ke kahua e noho la nei e na Amelika. Ua hiki aku ma kahi o ke 90,000 o na poe Lahui o na aupuni o ka Akaū o Europe kai hoole i ka huli hoi ana aku no Rusia, me ka nana ale a'e pehea aa kauoha e haawi ia aku ana ia lakou. - Mai ka huina o 90,000 mau kupa lahui o na aupuni uuku, he ekolu ma ke komohana o Keiemania, he 2,500 wale no i huli hoi aku no ko lakou mau home. O ke koena iho i koe ma na -iahui, oia no he 43,000 poe Latavia, he 31,000 Lituaniana ame j .16,000 Esetonia, a o ka h&panui o lakou mau aupuni pakahi iloko -ae nei o ke kau kupulau. He mau home no ko keia poe

aka, tia maka'u i ke huli hoi aku uo ka mea e hahao ia ana lakou iloko o na halepaahao, e kau 1 na hoopai maluna o lakou e na Eukini. Ina- e loaa ia lakou na hooia paa no ko lakou hoopakele ia, alaila, malia o huli hoi aku lakou, aka, o keia mau hooia ua like me na wai hooluu-hoohinuhinu e like me na oona aupuni o Amelika Huipuia.' Ua ike lakou ua oi ko lakou palekane malalo o na Amelika. HOOMAU I KA INAINA "Olelo mai ka Buke Nui, mai hoomau i ka inaina a po ka la." Aole nae pela ka manao o kekahi wahine opio. Ua hoomau oia i kona inaina no ka manawa loihi a o ka hopeaa, ua lawelawe oia i ka hana puuwai eleele ma 0 ka hele ana no aneane he 1,000 mile no ka hooko ana i kana mea 1 hoopaa ai. O ka mea nona kela manao inaina oia no o Mary June Lillie 18, i hele aku i kela loa no ka panai ana i kana i hoopaa ai, na kā hahau anā ia Miss Ruby Harris, ka hope hmanui o ke kula hoomalu o na Kaikamahine ma Venetura, Kaleponi. Ua hoopaa o Mary Jane Liilie maloko o ka home ho<Jpololei ma Mendocino, mahuka a hele wawae a hoea i kula Venetura a komo maloko o ka lumi o Miss Harris a hou iaia me ka pahi. Ua pee oia mai na makai mai a huli hoi no Ukiah, Kaleponi. U& hookuu ia oia mai Venetura mai i ka 1944. Wahi ana, "Ua hoao au ma ka mea hiki ia'u e pepehi iaia a make. Ua olelo mua au iaia e panai aku ana au i ka make maluna ona." Eia o Miss Ruby Harris iloko o ke - kulana kupilikii . loa. Ua ku a hehena ia paha kela wahiae opio. Ahea, nohoi ao kanaka mai. he ehia la poe i iawe a a'o i ka olelo o ka Buke Nuī. He kakaikahi loa.

KE AJLAH£LE LEWA | E like me na mea i hoike ia ( a'e e ka Hui Mokulele ma Kapa-1 lakiko, ua hooholo lakou e lel? mai ko lakou mau mokulele he elua maiiawa o Xa HaUhali «uia i na ohua nmwaeua Kapalakiko me Los Angeles ame Honoluhi. E.kapili ia aiia he mau mokulele nunui ae f a e hoemi ia aiia hoi ka auhau ohua. Ma ka mahina o Maiaki aku

"T ' _ r y *rr V" i nei i hooieieia mai ai na mokuj ieie e halihali ana he 44 mau i uhuu, a ma Apeliia nei i papalua ia ai ka nui o na ohua o ka mokulele hookahi i ka 80. O na mokulele halihali ohua nui loa ana keia a o na mokuiele mama loa hoi. He hoailona hoi e hoemi hou ia ana ka auhau o ka ohuu. S lele ia mai ana e na mokulele halihali he 44 ohua mai Amelika mai iloko ū o nora me 45 minuke oiai nae hoi o ka manawa e lele ia hei he 17 tiora a oi aku. Ua hoike a'e o Kiaaina Stainback, oiai, -oia ma Wakinekona 0 ka loaa ana o ka manawa mama loa o na .mokulele lele mai ai i Hawaii nei he mea ia e hookokoke loa ana ia Hawaii me Amelika. . E lilo pu ana hoi keia i mea e kamaaina pono ai ko Amelika poe me ko Hawaii mei.. E hookokoke pu ia ana o Hawaii. uuku ma na ipuka 'o Amelika. He au naauao ia hoi keia a hoiomua na mea apau. KE OHI NEI KA OIHANA KAUA He lehulehu o na koa kahiko kupa Amelika o na hanauna Kcpani e ohi ia nei no na mahele oihana' kukulu me ka oihana kaua ma ka mokununi o Okinawa a e haalele ana ma keia mua koke iho. i Eia ke ohi ia nei na limahana kukulu a ke ohi ia nei na poe kuloko e ka Oihana Limahana o Amelika Huipuia no ka hookelo ama i na limahana ma Okinawa, a eia ke hoohana ia nei e ka mahele enekftiia o ke kahua hoo'malu ma Okinawa. ' Aia ma kahi o ka akahi-hapa-kolu o 60 mau lunāhoohana kukulu t: makemake ia e hana nei 1 ohiia no eono mahina aelike ine ka oihana kaua. Ua manao ia e pau keia mau hana ohi iloko o ka wa kupono i hiki ai ,ke hoopono ia ko lakou alahele moku i ke wa pono. ī kupono no na hana lunahoohana kukulu a i pōo luna hoohana paha, e loaa i na limahana ka makaukau i ka olelo Kepani. O na hana i hamama oia no na . hana pao lua pohaku, hoomoe paipu mahu, hoomoe uwea uwila | ame na hana lehulehu e ae i ' makemake ia, no na hana kukulu ma Okinawa. | Ua holowale hoi ka moku a hoea i Okinawa a pele me ka' hea i Okinawa a pela me ka 1 E loaa no na meaai he 25 keneta o ka hookahi ana. O ka wae aha i na mea noi hana ke lawelawe ia nei e ka oihana hoohana Amelika, ma ke kahua hoomoana o lolani. Mahope 0 ka wae ia ana e kaa ana aku 1 ka oihana enekinia ka wae hope loa ana a lawe ia. KE KUAI NEI O KINA KANAHAI, KINA-No ka hoo- ' (aula ana i na oihana kalepa i ■ ; ko na aina e, eia o Kina ke kuaL; | nei he lehuiehu o na, moku mai na aupuni e mai. . , | Ua lawelawe ia na hana no! kuai ana he 16 , mau moku , i Amelika, e holo niau ma ;ia huakai moana nmwaeua o aa. Piiii pino ame Auseturalia, niaiuua,. O ka huina tona o i\a n,iuku pakaiū, mai ka 3,000 i ka 5,(J>00, ua hiki aku i ke ?60.900 tcna, K halihali ana keia mau; moku i oa

t;r. K . ' . pono kelepona ame kekahi mau metaria e ae i Kina nei. He akahi-hapakolu o keia mau .moku kai hoea aku i na awa ku moku o Kina. O ka mua o na moku i ku mai, oia no ka moku Wichita Fall3, a ua hookipa ia tnai e ka I?ui Moku Oihana Kalepa Pake, a ua kapa ia ua wahi m-oku ia o ka Haisun. Mahope mai ua ku-hoii mai la na moku o ke Kuīanakauhale o Piladelapia ame kekahi moku 'okoa aku, a ua kahea ia ko laua i inoa o ka Haihul me ka Haiehe. 13 hoohana ia 'keia mau moku ma ke ano he mau moku halihali i iia Lako aupuni ame na lako oihana kaua ame na lako e ae *no na aw'a ,t> Kina ,Akau.He eha mau e ae i hoea māi i Kanahai nei. E hoohana ia ana lakou no ka halihali ana i na mea hoomomona lepo, lanahu ame kopaa mai Taiwan mai a hoea ī Kanahai nei. Ua kuai ia na moku kuokoa ;io Kina mai ke kapakai komohana mai o Amelika Huipuia. Ke nee nei o Kina imua. ... LUKU WALE IA \ _ | BATAVXA-Uā loaa aku he hanori kino make i manao La ua pepehi ia .e na Kepani, he ewalu mahina i hala ae nei maloko o ka lua lanahu o kekahi moku ukana, Holani ke General Michaels i kona ku ana ae i Macassa. Ua manao o na kino keia o na makaainana Indoneaia a he mau pio kaua a i hoike ia ae ua kiola ia iloko o ka lua lanahu o ka moku e ko}toke # ana i Samarinala ma. Dutch Borneo Hikina e na Kepani mamau& aku o ko lapana haawipio ana iloko aku nei o Aukake. EIA NO KE OLA NEI Ua hookahaha loa ia kekahi koa Amelika o na hananau Kepani i ka ike ana i inoa ma ka papa inoa hoomanao no na poe i make maloko o ka pa Aupuni ma Honolulu. O keia koa i kau ia kor.a inoa oia no o Carl Kiyoshi Ogawa. .Ua ku oia i ka hoonaikuiku i ka ike ana i kona inoa ma ka papa inoa o na poe i make. Ua hele koke aku oia i ke keena o ka Papa Uku Hoomau o na koa 8. noi i na paha e hiki ke wehe ia kona inoa mai kela kia hoomanao mai, me ka hoike .ana aku eia no oia me ke ola kino maikai. Ua hookahaha pu ia na poe o kela keena i ka lohe ana i kela. loeio a ua hāuoli nohoi i ka ike ana mai iaia me ke ola maikai no. E like me na mea i hoike ia ae, ua hookuu ia ihai o Ogawa me ke hanohano a oia nohoi kekahi o na koa o ka pualikaua 442 i komo iloko o ke ehu o ko ,kaua ma Europa, a i paa kona > inoa oia kekahi o na koa i :*alo- , wale. Eia oia ke lawelawe nei i ka oihana kamana me kekahi ; mea lawe ukupau. j He nui wale o na poe i hoike iia ua make ma na k&hua kaua. & ao ia kuniu ua male aku k% , iakou mau wahine i na kane hou» t a mahope mai na'e ua loaa taku no e oLa ana, a ua hilikau ia na makau a ka lawaia. Ua hoopau ia ka maie hope ana i ka m« ke kane hou.