Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 8, 14 November 1861 — Ka ia boalohaloha i ke Akua. [ARTICLE]

Ka ia boalohaloha i ke Akua.

Ma ka A&*ot«l«> o na Miiioaan i ka mal«Mft o Mei, eii kek»hi m«a i holo, e psip«i akd keii aha e malima tia ekaleaia fe p«a ma Hawaii nei i Tarade, hope o NoT. mab«, o<a kt la 38, t it hoaKOialoha i ke Akoa. tfa tniw iiō ni ltrtnirtē » kohnia % hai «ka ina ka Nopēp*. Nolaila, ke tiai aku tiei m»u»,e potto i na kahunapuie a me na ekaleaia a pau e maiama ia ia t a haiawai, e bo«lohs!<>ha, a e hoomaikaī akti t ke Akua no n« mea maikai ana i hai«rl lbai aria kakou i keia makahiki i haia afc hei. (Ja hoomalii mai ia i ke au(Mihi, ua kokeii mai i ka bihana naauao, ua pile aku i «k*tia«r n« m«i i ka ai kitto a nrt k*«4e?»irii ulf*ter £ hoomaikii aku kak6u ia *ji 4 a e miiiiini ■ku hoi. * W Kalaka E. CoawuiX4 Nk $SjT Ē kokoke mai ana ka manawa e koho ai i na Lunamakaainana no ka Ahaolelo o ka makahiki 1862, e like me ke Kumukanawai ; a ua haawi ia ke koho ana i na makaainana mAlalo o ka ifoi, na lakou e koho t ka poe kupono e hele i ka Ahaolelo e imi i ka pono o ke Aupnni, ā me ka lahiiikanaka māi o a o. 0 ka ahaolelo kau kanawai, aole ia i like me na ahaolelo e &e ; aka, ma ia ahaolēlo ka imi ana i ka meā e pono ai ke aupuni, a e imi ai hoi no ke ola & k& lahuikanaka ma ko lakou hoho kino ana, a me ke kau ana i na kanawai kupono i ka hoomahuahua anai ke kaHpā, ka hoolaukanaka, a me ke ola o ka lehulehu. Kupono t na mea a pau ke noonoo a ke ftlbha i ĪR»» Ikkou lahui iho ; no ka mea, ke emi akū nei no, a e nalowale ana paha ; nolāila, pono i na mea a- pau ke hoonoo i ka poe a lakou e koho ai j a pono no hoi i ka poe e makemake ana e lawe i keia oihana e kukulu mua i kt* kahua o ko lakou manāo e hele ai, oia hoi ke imi i ka pomaikai o ka lahuikanaka a me ke aupuni. He oihana kaawale loa ka oihana kau kanawai, a okoa hoi na oihana manaoio hoomana Akua ; no ka mea, aole ka oihana kau kanawai malalo āe o ka oihana hoomana, aka, 0 ke ano hoomana o ka mea e kohoia ana, ia ia iho no ia mea, aole kupono ia ia ke hele i ke kau kānawai e hajift i kanawai e hahai ana UHMuuli 0 koha mnuaoio hboftiana ; noīaila, ē pono ke nana nui ka lehulehu ia kumu manteor • •••• ■ A * • • .0 ka oihana kau kanawai, kupono no ia i ka poe naauaOj ike, a akamai hoi ; ka poe hoi 1 aeia maialo o ke Kumukanawai he pono ke kohoia, a o ka poe hoi e aloha maoli ana i ka lahuikanaka, a hooikaika maoli i ka mea e ola'i a e pono ai ko lakou noho maluhia aua malalo o ke Kumukanawai a me na Kanawai. 0 ka oihana hoomana hoi, ua pili no ia i ka noho ana ma keia ao me ka hooinanā t ke Akua no ka mnnno e loaa ke olā uhane ana ma kela ao ; a e pale ana i ka manao nui ana ratk na mea o ke kino. A nolaila, e pono i na mēa a pau ke noonoo i ke ano kue o neia mau oihana elua, oia ka oihana kau kanawai a me kā oihāna hoomana Akua. A e like me keia kue ana> pela no e noonoo ai ka poe e hele ana ilaila, e haa« lele i ko lakou ano hoopili hoomana oiai lakou e nohe ana ma ka oihana kau kanawaL He mea nui loa keia, a he mea paakiki i ka ike aku i na mea a pau i ka hiki ana ia lakou ke hookaawale ae i na* manao hoopili wale, a kue wale aku, oiai lakou e noho ana ma kekahi oihana okoa. Oia ke kumu e huikau ai na hana, a malaila i ulu mai ai ka hoopaapaa i kekohi manawa ; a nolaila hoi i pale ikaika ia'i kekahi poe aole e lawe i kekahi oihana okoa. Ke waiho nei he mau hana nui na keia Ahaolelo e hiki mai fcna e hana, a kupono anei i ka poe ēlemakule naaupo e kohoia ? A kupono anei t ka poe ike hajpa ke hele ilaila ? A kupono anei i ka poe hoopili kahuna kē hele ilaila ? Ua kupono no i kekahi poe o lakou ke ae ia malalo o ke Kumukanawai, a ke maopopo ia lakou ka hookaaw&le ana i na kumu mānto paa o kela oihana keia oihana, alaila, ua hiki. Kupono ia oukou, na kanaka Hawnii, ke noonoo pono i ka poe kupono e hele i ka Ahaolelo. aole e hahai wale e likē me na bipi i houia ke apo hao ma ko lakou pukaihu. He oihana ku kaawale keia, he oihana nui, a e pono e koho i ka poe naauao maoli, pilimeaai ote, a aloha hoi ia oukou ; 'a ina pela, alail», e loaa no ia oukou na luna kupono no keia Ahaolelo e hiki mai anau Ke noho nei no he ikē ku i ka wa, hilinai ole io a io ; aka, o ka Ukcvt hana o ka imi i ke ola o ka lahui kan»ka a me ke Aupnni. Mai puni i ka poe e olelo ana e hele lakou e hoopau i na kana??ai maikai i kauia, j a e hoemi i na auhau, a <q hoanoe i na hana e tratho nei i ikeia ka pono, a e hoole hoi i na mea hou i manaoia e loua'i ka pono malaila; hē manao naaupo no ia. ina pe!a t heahaka hewa o ka Moi ke iioolilo aku i keia auptim malalo o ko hai malu, a e kuai aku paha i mea e luhi ole ai i ka hooponopono ? JL heani ka hewa o na'lii ke huipn aku pela ? AlaOa, oukoa i ka maikai o ma^

nao hoopOimeaai wak d oukou; ā tea *• poe aaoa oakoa i aiakai e wak malm» o ookon no ko ookōīi poino,

Nolaila, oiai b impemo ia kak ke hoonoo i na meā ē ko kakou Uhuikanaka, aole e pooo U kakoa ke hahai mahope 0 ka poe hoomalinwiiii i niea e poino loa ai kakrm. ke aloha «kn nei ta Ika lehnlehu kan«Vf> Hawaii, no ka mea, owao no kekahi kanaka Hawau nona ka ili nlanla keleawe e llke me oukou ; aka, no ke aloha waīe no i ko kakon hanauna, a me ko kakon iaan pono 1 ke kiola \raie ia, i kakaa ai aa i keia kamn manao i mea e hoike akn ia ookoo. Maluna wale no o kakou ka hewa o keia mau hana, ke hoohakalia kakoa. Me k* aloiia ia oukoa. A. M. KahalewaL

Me ke āloha i ka pbe a pau e nana mai anaNo ka lohe nuiia o na manao kue Nupepa o keia mau Ia e hiki mau mai nei, nolaila/'na lana mail ko'u manao e kamailio akea aku, i ike a i lohe ai hoi na mea a pau nei; a mē ka poe e ku waBok\t ō ib te. kupanaha ka manao o na enemi Nupepa hookamāni kanaka, e uluaoa nei iloko o keia lahui, me he pihoihoi haaluln makau la o ke auhee pip ana o ke kaua nui! Ēainoa ua kaa hope ae nēi ha la o na hana keakea lapuwala p ka pouli, a me ka makau Akua lapu o ka pol Eia iio ka ke pee nei t ka poli o na mea paa Akii& ! E na kumu maiHawaii ā Niihau? ke puka mai nei na leo kupinai o ko oukou i wanā mālil, ma kēla wahi keia wāhi a oUkou ; i noho aI, toē ka oukou mau hana, oia hoi kā | uumi pepehi Nupepa o ha kanakā Hawaii. | I ko'u manao ana i na helii 1 o ka nupepa a l e huhu hala ole nei, ine ka owala o ko oukou I mau hoki ilun&, me he mau lio piena la no [ ke kula o Hēlēmano: Aole au i ike i kekahi | hewa hou i puka malihini mai iloko o ke ao I nei, me ka ike ole ia o ia hewa e na haumana mua, inai ka hookumu ana mai o ka Honua a hiki walemai ia kakou nei. 0 na hewa a pau a ko Iā honua e hana nei, o na hewa 110 i ikeiā mamua o ka puka ana mai o ka nuf>epa, ta Soku o ka Pakipika ." Ua pipili loa ia mēa o ka hewa, iuāi ke kanaka mua loa mai ā hiki i ka mea hope loa o kakou e t>la nei. fnā iiā, iieēiā kēkāhi hēwa hou> a mau hewa hou pāha, iia puka mai, mai!6ko mai o ke kino o keia hupepa, me ka ike ole ia e na hāumānā miia b ke ao uei, akahi wale no i ko kakou mau la, ā lilo io ia i mea e piiikia fti ke ola o ko oukou mau kino, a me ke ola 0 keia lahūi uiiku, e jjiihilu nei ilōko o ka Hihāhā nui; alailā,' ua māikāi ā ua pono loa ko oukou manao e pēpēhi i kēia nupepa, oiai 1a o i anaf pui ma ia manao o oukou. Aulieā ia ka hewa o keia nupepa a oukou e ioena nei, na hookokoe o na maka? Akahi no anei a puka mai ka hewa i ke ao nei, noloko mai o ka nupepa t " ka Hoku o ka Pakipika ." Auwe !! Heaha mai nei hoi keia o oukou ē pioloke inai nei, me na manao ht-o? kainoā ua ike no oukou, a o. oukou no na i hoike, na oukou mai ko makou ikē, ua hana mua kē Akua i ka hēwa mamua aku o kona hana āua i keia hohua a kakou ē kii nei; a ua noho ko ke &o nei a pau loa iloko o kona mau poai, 'puka mai ka nupepa, lt ka tioku o ka Pakipika ," e noho ana kakou iloko o na hewa; he poe malihini kākou no keia mau la pokole wāle no, he kamaainā inua kā hewa a me na mea pono ole a pau, no ka mea, ua ike muaia ka heWa i na īa b ko Adāmu ola ana, mai laiia mai a hiki i keia la a kakou e ola nei. Aolē o kā nupēpa " ka Itoku o ka Pakipika ka inakua o iia he#k: Aoiē ioa! Ua ikē no oukoU nie ka pohihihi olē. E)ia kekahi mea ano e īoa i kā nana aku, o ka hopuhopu&lulu loa o ko-oukou mauao, me ka wanana aku imua o ka lehulehu, he nupepa ino " ka Hoku o ka Pakipika , M he haumia, he diabotb a peiā aku. Aole ka oukou i lawe i ke kino o keia nupepa, a nana i kana mau hana, a ikē i ka hāumia, pono ole, alaila la hoi, kupono ke baka ae ka w-aha he nupepa ino a peiā aku. Auhea ka nupepa i hemolelē loa ma ka hohua nei, i hewa oie kana hana ana i kekahi manawa? na oukou no i " Lama Hawaii "Kumu Hāwāii,» " Ka Nonanona * " Ka Elele Hawaii." No keaha 1 ma i āi kekāhi o lakou, i nupepa kuhikuhi poiolēi loa ao ke kanaka Hawaii, no ka mea,he nupepa hemolele loā ka oukou kē hoopuka? Eia ka " Hae Hawaii » ke oia nēi t he nupepa pilipiīi mikanere no: Hemolele paha ia? Ina he nupepa maikai loa ia, no ke aha la iā ē make ai i ka malama hope o keia makahiki? He mea make ka ka nupepa tnaikai e haumia ole ai? In* ūa makau oukon b hanmia ma ke kino o oukoui a me ka oukou mau wahine ā me na keiki, pehea la auanei 6iikou e hemolele ai, ke noho iloko o keiā Honua, no ka mea, ua hoohaumia mua ke Akua i keiā %onua i na hewa nui loa? tJa hoikeia mai ko ke Akua hemolele ana ma kā Baibala. eia ka ninau. Nawai i hana i ka hēwa? Na Adamu anei? Aole na ke Akua no. tJa hoahiu anei ke Akua ia ia iho me ka launa ole i ka hewa? No ke aea ota i kamailio oiuolu ai me Satanā kfe knpuna o na hewa? ina o ke Akua ka mea Hemolele lea, pehea la oia i makemake āi e hana i mea hewa? Pehea U e ikeiaH ka pono ino āolē o ka hewa kekahi? A pehea ia hoi e ikeia'i kā hewa, ina aoie o ka pono kekahi? Aole pela ka nupepa " Ka Hoku o ka Pakipika * Aole no i huhu mai ke Akua,

aaih no i hmwihnīt aha, ;li »>■ ke Hlo oei ia oukoti i ka poe hemoiele oie, kā hnhu, k» inaiiia, imena iaea like, ā ke hoohoii 11« oakou i na me« i komo i k* hoahmnao, me ka hoopoioke i ko lakou ma&ao, aole e pemo ke 1 lawe i keia nupepa, 4 $a lawe ole io no r e lawe ikaH. 1L Wiōi ka pono. Kc ke aha la? No ka hemolele o kana? E nana i ka ke Akaa maa nop# pa iloko o kana Bnke. ona olelo pono wale no anei na mea i kakaaia ma ia Boko? Ae le. 0 na mea maikai ole no kekahi. A ina el na īnea pono ole kekahi; alalia, e oi akn itiei ka hemoleie o ka H. M. Wini nnpepa, mamna o ka hemolele o ka ke Akua? He hewa anei ke hoike aka ke kanaka Hawaii ma ke akea i ka ike a me ke akamai a oukon i ao hiai ai? Ko ke oukou i ao mai ai f " Mai hahao i ke kukui malalo ae 0 ke poi? Kainoa o ka oukou no ka hoi i ka olelo a ke Akua, a ma ka manaoio no e hoopau i na hewa he nui; eia ka o ka huhu hala ole ika nupepa a na keiki papa oka aina i hoopuka'i, i waha no lakou e kiihailo ai ma ke akea? Ina pela* he poe paulele kapekepeke uo oukoii ma na hana 0 ka manaoio A£i|i ke oki, e noho : no oukou iloko o ka 0 ka oukou aihana; e hoopaīi 1 ka oukou olelo pāpa, e olelo akti i na hoahanau, e ika nupepa Ka Hoku o ka Pakipika Mai hoōpaakiki manao kanaka hoonialoka oukou, o lilo ka oihaiia Kahuna Pule i mea hoowahawahaia. E nana i ka aina makua o oukou, aia malaila ke kaaa ino loa i like ole me keia Nupepa. j. W. Waialua Nor. 11, 1861.