Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 10, 28 November 1861 — HE KAAO NO HESINI. [ARTICLE]

HE KAAO NO HESINI.

Helu 1.

I unuhi* mai mailoko mai o k& A<|Lbian Kight*. Mft ka Aina o Arabia, kekahi kulanakauhale o Balakola ka inoa, noloko o ua kulanakauhale la kekahi keiki o Hesitii ka inoa,* a peuei k& mooolelo o ua Hesini nei. Eiua laua keiki a ko laua mau makua, a i ka make ana o ka niakuakane o laua nei, hooili ae la oia i ka hooilina a pau maluna o ke kaikuaana o Hesini, a o kahi hooilina o ua Hesini nei, he wahi Buke a o ka waiwai o ua wahi Buke nei, oiaTte akamai i *ka hana ana i ke gula maoli, i gtila pepeiaō, a komo lima paha, a me na inea like, oia ka . h?Jia mau a kona makuakane, o ka hana gur la, aole oia i ao aku i kana oihana i kana mau keiki, a i ka make ana o ka makuakane o laua nei, ua ili aku ka nui o ka Waiwai a pau m&luna o kona k&iknaaha, a o ua o Heeini ii me kahi makuahine o laua nei, malalo o ke kaikuaana o Tlesiiii, o ka hana mau a ko laua nei makuahir a, o kp ao mau ia laua

tHA i M mem o ka Uhane,' ifm k» pong o ke ■ Akoa o lui kiii " i Oka hoomnka ariaoija e hana ; i ka " Oihana huna nkii la oia a noho malokw - k- ka mea, 0 ko o K -ke iga, mo ia ka tiei trahi nofto f>oa, rri;ti ke aku. ia ia n>i nae i hiki ai iIM ,flHto|lliate* hoo Hftoaljma īfoo la keia i (Shop) rf#Mi Ttoi. Tloo[ii;ika ka iiana an.'i, kii ako la k'-ia i k>- /:a pohaku gula, u ka makuakano oifī fiei, lalau no la keia i kahi fiuk<* a ia wi, nana iho la iloko o ua wahi Bnke nei, ike iho la keia i ke ano o ka hnna aim i guia jx?fMiiao, a i komo liina, a 1 pino giila, pela ka ia nei ao ana i ko hiuia gula, a hala paha na ia ekolu, ike ao la keia i kekahi kanaka e maalo ae ana mawaho o kah; hale liana oia nei, a hele mai la ua kanaka la, a kiei mai la ina ka puka, a ike aku la keia, i ua kannka nei, hookipa aku la keia me ka leo 'oluoln loa, me ka i aku, e kuu rnakuakane nloha, e oiuolu auanei oe, e hookomo i kou poo, maloko o ka malu o ka hale ekaeka? o kau keiki ilihune pane aku la ka malihini. " E kuu keiki maikai, ona olelo a pau i puka mni mai kou waha, ua like no ia rne ke kunua nui o ka Makalii, ka mea nana i hooulu mai na kula wela panoa i ka La, pela no hoi oe i hooulu mai nei i ka manao nloha i loko o'u," komo aku la ka malihini, a noho pu iho la me ia nei, ike aku !a ka malihini i na mea a pau a ia nei e tyana nei, i aku la ia ia, " ka 1 he hana guta ka palia kau hana e kuu keiki;" ae aku la keia. Kahaha I wahi a ka miilihini, o ka (Qold Sfriith) haiia gulā o ko makou Wahi, aōhe i like loa rne kau e hana nei, he hiki loa iq lakou ke hoolilo i ke pa puna i gula, olelo aku la ka inalihini ia Hesini, "e kii aku oe i apana papuna nahahn, a e lawe .'Mai ia mea imua'o'u" kii aku la o Heaihi a lawe mai la, hookahi papuna okoa, olelo aku la Ka malihini, e wawahi iho oe a okaoka liilii loa, a e kui ia-ia a wali mamau, e like paliu me ka poi paa, kQ hoohalikeia, lmna iho lu o Hesini e liko me 4s> na mea i olelo ia ia ia, a lawe mai.la imua o UO, ik; UIA U».-. na. k/innka.-nm he wafu wai'iloīeo o kāhi oiwoie a hl6 ae la i aūka gula, makemake loa iho la o Hesini i keia mea a ka malihini i hoike fti ia ia, me ka olelo aku e ao mai ia ia, ae aku la ka malihini, me ka i aku ia ia, e lawe e kuai i ua auka guta nei a laua i ka Makeke, a o ke dula mua e kuai ia mai ana ia ia, oia kana e lawe mai, ine ke kuai pu mai nae i mea ai na laua nei. Hfele ak'u la ua o H6sini, a kuai aku la i ka auka gula a lftua nei, no iia dciia he kausani a keu, ike iho la keia i ka nai loa o ke dala a ia nei, pihoihoi loa iho la keia, a no ift pihoi'hoi no o ia nei, poina keia i ke kuai i ka io b?pi, o ka popo palaoa wale no ka ia nei i kuai, hoi iiku la keia a hiki i ka hale o lauah6i, me kahi makuahine, hiiawi aku la i ka popo palaoa i kahi rftakuahine, me ka i aku, e hoomakaukau iho i wahi mea ai na kaua, e kii ae hoi aa i kuu makamaka. Hiki iiku la keia i kahi hale' hana 6ia nei, ike'aku la keia i ua malihini -nei e noho ana no iloko, komo aku la keia me ka olioli o ka fnanao, a pane akuia i ua kanaka la, eia ke dala a kaua la, i kii mai la hoi au ia oe, e hoi kaua e paiiia, ae aku la ka malihini, a hoi aku la laua nei i ka hale, i ka hiki ana aku i ka hale, ike aku la ua malihidi nei i ka papaaina, he palaoa wale no ko luna me ka paakai, aole he bipi, kahaha iho la ua kanaka nei iloko o kona naau, fi!e ka i iho, " kumakaia maoli ka hoi keia wahi keiki ia'u, ae, mai kuhi hoi oe 6 oe wale uo kai ike 'i na. e ike iho ana hoi oe i ko make ia'u."

Hoomnkaukiui iho lā lakoa hei e paiiia, ninau āku la ua knnaka nsi ia Hesihi, auhea ka hoi ka kakou bipi? e' holo hou aku hoi oe a kuai mai hoi i w'&hi io bipi pulehu (Beefsteāi) na'u, a holo akti la o Heeini, hoomaka iho īa ua kanaku Ia o ai i kaiia toātt Apana, palaoa, pau na apana palaoa a ia nei i ka ai, hiki tnai j& hoi ka bipi pulehu a tta 'kanaka nei, ai akū la ua kanaka 'nei o ka bipi wale uo hoi, a paii ka ai ana a lakon nei, olelo aku.la na kanaka nei # e pii hoi paha kaua i uka hoi e ao ai ia oe, ae aku la o Hisini, hele aku ia laua nei, a waena konu o ke alanui, ,ike ae la ua oJīese&i i ka napoo ana o ka la, haupu ae la ia i kahi makuahine ona, me ke kani iho o ke u; ike mai la no ua kanaka nei, ninau m&Ma ia ia nei, heaha hoi ia au i u iho la? olelo. aku la uft wahi keiki nei, aole I i haupu wale ihp la no au i kuu wahi makuahine, no ka mea, be mea mau loa tko'u wahi makuahine. , īna e napoo alnii Ana ka la, alaila,- olelo mai la kela me ka leo oluolu, a ano aloha, e i mai ai E kuu keiki, ke kokoke nei ka la e napoo, e pau ana kona malamalama olinoliho Ai)diina ou t a Mnii ae ia mai ou aku* ma ka nui lokomaikai o ke Akua o ka lani, ua loaa ia oeiui aaalamalania kupono, je hana ai oei kou pomaikai a p«u i keia la, nolaila, ke kmoha oluolu aku nei «n ia oe 4 e hoomaikai oe i ke Akua, ka mea nana i maiama

m«i ia oe t i keia 1«, alaila, pule ilio 1« a piu, | hele aku la au e iike rae k</u makemeke • - | pela waie ae hi no hoi au i haupu ae la7a, * (o ke ano o keia kanaka, he kanaka ano leI bolo r ) olelo se la ua kanaka la, ki ! e aheno ; hoi ha ko kana hoi i ko hale e moe ai, ae ikh | ua wahi keiki hei. ' I Hoi aku la l&uanei a hiki ika hale ua po-( 1 e!e<;le loa ia wa, komo aku !a laua nei, a ike I mai la ktfht makuahine oia nei, olelo m*i la | ia in nei. "K kuu keiki, pehea ka loihi o kāi { manawa i koe? i hoomaikai ole aku ai oel | kon Akaa, mamua o ka napoo ana aku o ka ! la, ano la! e hoomaikai aku oe i kou Akut, 1 wamua o kou hgi ana i kou wahi mou," noho | iho la laua nei, a hoomaikai aku la i ke • Akua o ka iani, (oia hoi ka pule ohana,) a pau ka pule ana, hoihoi aku la keia i ku malihini, ma rumi o laua nei, (oia hoi, o kona wahi rurui moe no ia,) a haawi aku la keia i kahi moe (bedstead) oia nei no ua maiihini la, a noho iho la laua nei me ke kamailio pu, a hiki i ka wa moe, olelo aku li keia, e moe laua nei, ae mai la kela, a inoe ihp la keia iluna o kekahi pahu holowaa lo(hi, o ua malihini nei hoi, iluna o ka inoe; ('j ka hele aku keia i ka pilikia oua wahi keiki

nei la,) moe iho la laua nei, a aohe i liuliu iho, ala mai la ua mulihini nei, a nana rnat la ia Hesini, ike mai la ua hiamoe loa o Ho sini, ala ae la ua kanaka.la, a kahea aku la ia Heaini, "ke ala inai nei 110 oe," kahea aku la'keia, a no ke ala ole o ua wahi keiki nei, hopu iho la ua kanaka nei i kahi ukana ana, (he wahi paliu hahau,) a hele aku la, me ka ike ole ae o ua wuhi keiki nei, ua kaia loa ia iho la e ka mamua o ka hele ana a ua kanaka nei, ua ike iho la keia, ua 'niamoe loa ke keiki, hoolulilnli aku la keia, ao ke ala ole ae, wahi iho la keia i ua wahi keiki . nei i ka huluhulu a paa, hapai ae la iluna, a ae la i ke pani o ka puhu, o ua wahi keiki nei e moo ana, a hookomo iho Ia i'ua walii keiki nei iloko, me ke ala ole ae o ual wahj keiki nei, a komo iloko, papani iho la keia i ka pahu, a kakia iho la i ke kui .inaluna. oke kumu oka huhu ana o keia kanaka ia Hesini, o ka hanai ana o ua o Ileaini, i j ua kanaka nei, i ka paakai, no ka mea, he ktfi, a o ke Akua hoi o ua kanaka nei e hoo* mama ai> o ke ahi; oia kona akua e hooma-

na ai. A paa iho la o Hesini iloko o ka pahu, hele aku la ua kanaka nei i ka uapo e hoolimalima i moku, a loaa aku la ia ia nei kekalii Kapena moku, oloio iho la laua nei no ka hoolimalima ana i ka moku, a holo ia mea ia laua nei, olelo aku la keia i ua Kapena nei, e olelo aku oe i ou mau kanaka, e kii i kuu wahi ukana, he wahi pahu, kuhikuhi aku la keia i ke alauui, a rno ka hale, a me ka rumi oia nei i moe ai. I ko oukou kii ana, e akahele oukou, mai hoonioni, mai walaau oukou iloko o ka rurni, a hiki mai kuu wahi ukana i ka moku, alaila kakou holo; kii aku la ua poe kanaka nei, i ua pahu nei, a hoouka aku la iluna o ka moku, (aohe i ike iki kahi makuahine o Heaini i keia hana ino a ! keia kanaka) o ka holo aku la no hoi ia o lakou nei ia po, & ao ia po, ike aku la lakou nei ua nalowale ka aina, lawe ia mai la ua pahu nei o Ho'aini imua o ua kanaka nei, wehe ae la ua kanaka nei i ke pani a ala ae la ua o Heaini, a lele ae la mawaho o ka pahu. Akahi no a ike mai na kanaka oluna o ka moku, he keiki kal ;ko loko o keia pahu, hooku īa r»ku la ua ,waht keiki nei ma ka pelekai o ka moku, me ka nakiikii ia o na wawae i ke' kaula, a hoke «ku la ua kanaka nei i ka |)e--pehi, i ka hili, i ka hahau i ke kaula i t(a w;ahi keiki nei, maluna, malalo, ma na wahi rio a puni o tia wahi keiki nei, a aneane ua wahi keiki nei e nawaliwali, hina iho Ja ilalo ke alo, a aki iho la ria niho i ka oneki o ka moku, ike ua kanaka nei ua kokoke e nawaliwali ke keiki, olelō aku la oia 1 ke keiki me ke kuhikuhi aku i kekahi ahi nui e fi ana i pahiku ia kona enaena, Ea! e ke keiki, ke ike nei oe i keia ahi nui e a nei, nolaila, e kukuli oe a e hoomana aku ia ia, alaila e hoola aku au au ia oe, a i kukuli ole mai oe, he oiaio, e pepehi aku no au ia oe, a make, a na kou akua au e hoomana nei, aana e kii mai e hoola ae hoi ia oe, malitf hoi o ike mai auianeli ko Akua i ko piL ; kia kii mai hoi e hoola ia oe, hoomanawanui ae la ua wahi keiki nei b ke ku iluna, a pane mai la ua kanaka nei, me ka hoohiki ma ka inoa o Alahe, (oia ka inoa o ke Akua ma ka olelo Arabia,) wāhi a ua wahi keiki nei, ke hoohiki aku nsi au ma ka inoa o Alahe, ka mea nana i hana ka lani. a me ka honua, a me na mea iloko o laua, kuu akua hoi a'u e hoomana aku nei, aole loa au e kukuli, aole no hoi au e homa*na iki aku i kou Akua an e olelo mai nei, ike iho la ke kanaka, aoie e ae mai ana ua waiu keiki hei i kā hoomana aku i kona Akua, webe ae la ia i ke kaula o ke keiki i nakinaki ia ai t a hookuu ae la, noho iho la iakou nei, me ka hoomalimali aku o ua kanaka nei i k&hi keiki, ike iho la ua kenaka nei, «crfe i hooko ia kona makemake malun& o ke keiki, imi hou iho ia ia i hana hou nana malun» o ke keikl Ikekoin o ka la o lakou

ft&i i ka moana, ike sku 1« lakou nei ma ke- : kahi aoAo o ka aina i kekahi ululaao kokoke [ tan kahakai, nonoi aku la ua kanaka nei i ke j Kapena, e hoopae aku i» ia nei, a me ua [ wahl keiki nei ms keia wahi, a ae m»i la ke i Kapena, hoopae ia aku ia laua nei, he!e aku ; laua nei a waena konu oka ululaau, hookaniihola ua i kahi pahu ana, i no i ke kani ana oka paha, e puka mai ima e!ua Kamelo, oia ke alanui o iaua aei e hele ai, i» lana nei e hele ana iwaena o ka rnaoka ululaau, poioli iho la tia wnlii keiki

nei, o Honini, hai okn la kci& i kona pololi i kanaku nci ( lele iho la laaa nd i hlo, » tookun aku )a i na Kamelo, kii ftku la na kanaka noi i ke oka laau, a hoolilo iho la i p6po paiaoa, haawi akn la keia na lloBini, t b6okahi popo, a hookahi no hoi nana. A Haeie aku la laua nei malalo o na ulalaau, m nao ua wahi keiki nei mahope iho o ua j Pp&ka nei, ia ia nei e hele ana mehope iho kanaka nei, ike aku ia keia i keia hale nni (Castle, nui a nani, a hanohano no lljjb me ka i iho iloko o kona naau, o ke keu k|na o na hale maikai a'u i ike ai ma ke ao nei, ike mai la no uu kanaka nei ika mea a#> ia nei naau e hana uei, ninau mai la ia ia, heaha ia au e hamumumu mai nei? olelo aklh la keia, Ka! heaha mai ka hoi kau, o keia hale nui maikai hoi paha e ku nei i waen& o ka ululaau la, ke manao nei au, aole loa a'u haie maikai i ike ai ma ke ab nei e like me keia, oke keu keia oka hale maikai; hai iku la ua kanaka nei; 0 keia liale, he haie alii keia no na kaikamahine akua ehiku. A pau ae la ka laua nei ka;nailio ana, hele aku ia iaua nei, a hiki i kekalii aiauui mana, olelo aku ua kanaka nei, o keia nlanui auanei 0 moe nei la ea, o kou alanui ia e hele ai, hele no hoi oe me kau wahi popo paiaoa no hoi, i hele auanei oe a i loaa ia oe auanei kekahi manu nui e lele mai ana la, o ko alanui 1 ka hoi ia e hele ai, na ua manu la ka hoi ia e leie mai a loaa oe, a moe mai auanei ua manii la mamua ou, alaila kau iho oe maluna o ua in&uu la, a nana ia e iawe aku ia 00, i lieleauanei olua me ka manu, a hiki i ka piko 0 kela puu kiekie la, alaiia, lele ae oe ilalo, aia iiuna o ua puu la ka waiwai, ke gula a: 'nWneoii makemake, a pau no hoi kou niakemike, alaila, kau ae no hoi oe maiuna o ua mtnu ia, a na ua /nanu la ia e hoihoi ia oe i kou wahi, ae aku la keia, a hele aku me ka mea i olelo ia mai ia'ia nei, ia ja nei e hele aDa iwaena o ke alanui, ike aku la keia i kekihi uiea nui e alai ana ika maiamalamao ka La, hoomaopopo loa aku la keia i ka nana, ana i u& mea nei, ike maopopo aku la kek, he manu, hoomanao ae la keia i ka mea aaa kanaka la i olelo mai ai ia ia nei, Ka! wihi aua walii keiki nei, o kuii alanui kapahtf keia a ua kanaka nei i olelo mai nei ia'u; alaila hoomanao ae la keia i ka inoa o ke Atua, E hoomaikai ia ka Inoa o Aiahe, (leho/a ma ka olelo a ko Arabia) ka mea nana 1 kokua mai ia'u, iloko o na pilikia i kaahope ae, a peia no hoi oe e kokua mai ai ia'u, iloko o na pilikia e hiki mai ana, a mau loa aka ike ao pau ole, Amene, A pau ae la ka puie ana a ia.nei, ike aku la keia i ua manu e lele mai ana e kokoke i ke alo oi'a nei, a hiki mai la ua manu nei, kau ae Ia keia iluna,o ka manu, a lele aku la iloko o ka lewa. Lawe ia aku la keia e ua manu nei, a hiki pojio iluna o ka piko o ns puu nei. hooiei aku la ua manu nei ia ia nei, iluna o ua'puu k, ku iho la keia iluna o ua puu nei, ike iho la keia, he iwi kanaka ke waiho ana r ahe kanaka, maopopo iho la ia ia nei, ua laia mai keia iluna o ua puu nei e make ai, ine he mea la, eh'a wale no anana ke anapuni <1 luna o ua puu nei, nana aku la keia ma kahi aoao o ua puu nei, ike poliuiiu keia ia lalor ma kahi aoao noi o ua puu nei; bs>one ma kahi aoao hoi, he ululaau o lalo, haule no make loa, a ma kahi aoao hoi, ike ihi la keia i na ale o ka moana, e poi ana mīlalo o ke kumu o ka pali, maopopo ibo la iaia nei, aohe wahi oia nei e ola ai, noho iho la keia, uwe i ka ragke, a pau ka uwe ana, p<le aku la keia i ke Akua. • (J2oleipau)