Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 22, 20 February 1862 — Page 3
hakuhaku, eleele lauwili anei ka rula au e hahai ai. Aole. Ua huna anei ke Akua i kona inoa a me kona wahi? Aole, ua huna anei kela manu o ke kolea i kona inoa? Aole, ua huna anei o Paulo i kona inoa? Aole. Ua huna anei o Adamu i kona kihapai? Aole. A noho mai nei pouli e komo mai nei i ka malamalama? No Iapana anei no Aitiopa anei? Aole i pau na olelo a ko Nuhelewai keiki a pane aku no.
S. D. KEOLANUI.
Niuhelewai, Kapalama, Feb. 20, 1862.
Ahahui Euanelio ma Kaumakapili Honolulu, Oahu.
Feberuai, 11, 1862.
Halawai i ka hora 10 o kakahiaka, ua hookaawaleia ka hapalua hora ma ka pule i ke Akua e like me ke kumukanawai oia Ahahui i hooholoia ma Hauula.
Ia Rev. J. S. Emesona ka Haiao; Heluhelu ia ka Himeni 59, e pili ana i ke anaina, a pau ka Himeni ana, pule a pau, heluheluia ka himeni 119, e pili ana i ka Haiao. Aia ka poolelo ma 2 Timoteo 2: 3. Ia Rev. E. W. Kalaka ka pule hope, ia Rev. J. S. Emesona ka pule hookuu.
Ku mai o Rev. L. Kamika, hoopuka mai he wahi olelo pakole e pili ana i ka ahahui Euanelio.
Ma ke noi a Emesona, e hoakoakoa na luna elima o na apana i kohoia. Ua hooholoia.
Hooholoia ma ke noi a P. Naone, i kokua nui ia e ko ka hale, e lilo o L. Kamika i luna hoomalu. Pule a pau.
Hooholoia o Rev. S. Kahoohalahala i kakauolelo mau, a o Kaoliko i kokua kakauolelo.
Ma ke noi a Emesona, e huluhelu ia ka mooolelo o ka halawai ma Hauula, ua hooholoia. Heluheluia ka mooolelo, a aponoia.
Ma ka aponoia ana o ka mooolelo e Pareka i kokua nui ia e ko ka hale, ua hooholo loa ia, o S. Kahoohalahala i kakauolelo.
Hooholoia ma ke noi a Pareka e koho i mau Komite i elua na laua e noonoo na hana. Ua kohoia o Emesona a me Solomona i mau Komite.
Hoopuka mai ka luna hoomalu, he olelo hoike a na Komite no na hana.
E hoomau ia na halawai pule ma na ahiahi ma na mea pili i ka Ahahui.
E hoike mai na kahunapule i na hana iloko o na kihapai e pili ana i na hana a ka Haku.
Ua aponoia ka olelo hoike a na Komite no na hana.
Hoopuka mai o Emesona he olelo imua o ka hale, penei, "E kuka pu na luna o ka ekalesia me na hoahanau, ma na mea e pono io ai ke aupuni, a me kanaka no na Lunamakaainana.
Ku mai o Pareka a hoopuka mai i kana olelo, e hapaiia ka noonoo ana no ke kumu manao elua, o ka olelo hoike a na Komite no na hana.
Kue ia e Kalaka, wahi ana, e hoopaneeia a kekahi halawai aku.
Hoopuka alua hou mai o Pareka he olelo, e hapai hou ia ke kumu manao elua o ka olelo hoike a na Komite o na hana.
Kue ia E J. N. Kaunamano, wahi ana, e kapaeia ka noonoo ana no ke noi a Rev. Pareka, e hoopaneeia a ka hora 9 o kakahiaka o ka la 12, ua kokua nui ia e ka hale. Ua hooholoia.
Ma ke noi a E. W. Kalaka, e hoopaneeia ka halawai hui a ka la 12, ua hooholoia. Koe nae na halawai kuka a na luna i kohoia.
Feberuari 12
Halawai i ka hora 9 o kakahiaka, hookaawaleia i hookahi hapalua hora ma ka pule, a pau ka pule, heluheluia ka mooolelo o ka halawai i hala.
Kue ia e E. W. Kalaka, wahi ana, aole i pololei loa ka mooolelo; kokua ia e Kaunamano, wahi ana, e kauohaia ke kakauolelo mau e hooponopono i ka mooolelo, a e hapai na hana i hoopaneeia, ua hooholoia.
Ku hou mai o Kalaka, heluhelu mai he palapala hoike a kona kihapai e pili ana i kana hana, a ua aponoia.
Ku mai o Pareka, heluhelu mai he palapala hoike no na hana e pili ana i kona kihapai, a me kekahi olelo e pili ana no na nupepa, a ua lilo kona manawa ma ka hoakaka no ka nupepa.
Ku mai o Solomona a hoopuka mai he wahi olelo imua o ka hale, penei: Malia paha na oukou ka olelo keakea aku i kela nupepa? oia paha ke kumu i pane mai ai ka Hoku o ka Pakipika.
Kokua ia mai e M. Kuaea, wahi ana, he pono no keia nupepa Hoku Pakipika, a e pono no e paio na nupepa i na mea i hoopukaia e kekahi nupepa.
Ku mai o S. Kahoohalahala, a heluhelu mai he palapala hoike no na hana iloko o kona kihapai.
Ku mai o L. Kamika, a heluhelu mai he palapala hoike o kona apana no na hana. Eia ke ano oia palapala hoike.
Mai ka hookumu ana mai o keia ekalesia ma Kaumakapili a hiki i keia manawa, he 2,275 poe i komo i ka hoahanau, he 1,472 hoi poe hoahanau i make, ka poe hoi i okiia mai ka ekalesia a ku i ka makahiki 1861, he 13, na keiki i bapekikoia, 888, poe mare, 46, ka poe hoahanau i koe, 1,878.
Heluhelu mai o Pareka, he palapala hoike o kona apana, no na hoahanau hele aku ma kahi e.
Ku mai o M. Kuaea, a heluhelu mai he palapala hoike no ke kanawai e pili ana i ka hookamakama.
Hooholoia ma ke noi a ka Lunahoomalu, e paiia ka olelo hoike a Kuaea ma na nupepa.
Hooholoia o A. Bishop, a me Kuaea i mau Komite e hooponopono i ka olelo hoike a Kuaea, no ka hookamakama.
Hooholoia, e paiia ka olelo hoika a Paleka, ma ka Hoku Loa. Ua hooholoia.
Hoholoia ma ke noi a ko ka hale, e hoopanee iki ka halawai a ka hora 1 1/2 o ka auinala.
Halawai i ka hora 1 1/2 o ke awakea, pule a pau. Hoopuka mai ka Lunahoomalu he olelo hoike imua o ka hale, e pili ana i ka hookipa ana.
Hooholoia, na W. N. Pualewa e hoike, a wehewehe na olelo imua o ka hale, ma na mea e pili ana i ka hookipa ana.
Hoike mai o L. Kamika, he olelo e hoike ana i ke ano o ka hookipa ana. Ua aponoia ka olelo hoike.
Ma ke noi o Kau, e kohoia i mau Komite i elua, e hooponopono i ke pai ana o ka mooolelo ma ka nupepa. Ua hooholoia, o L. Kamika, a me S. D. Keolanui na Komite.
Hooholoia, e hoike mai o Kalaka i kekahi olelo e pili ana i ka malama ana o na makua i na keiki.
Ku mai o Kalaka, a wehewehe mai imua o ka hale, i ke ano o ka malama ana o na makua i na keiki, wahi ana, o ka malama pono ole o na makua i na keiki, oia kekahi kumu nui i emi ai keia lahui.
Ma ke noi a Ukeke, i kokua ia e Kaunamano, e lawe ka hale i ka olelo hoike a E. W. Kalaka, me ka mahalo. Ua hooholoia.
Hooholoia ma ke noi a Ukeke, e malama ia ka olelo hoike a Kalaka ma ka mooolelo o ka hale, a e kauohaia ke kakauolelo, e hoolahaia ma na nupepa, ua kokua nui ia e ko ka hale. Ua hooholoia.
Hoike mai o Emesona, he olelo imua o ka hale, e pili ana i ka hoopii o na hoahanau i kahi hoahanau.
Hooholoia ma ke noi a Ukeke, e lawe ka hale me ka mahalo i ka olelo hoi a Mr. Emesona.
Hoopuka mai o Emesona, he olelo hoike manawa no kona kihapai ma Waialua, ua aponoia.
Ia Pii, he Iwihaiao, a me ka hoomalu ana i ke anaina pule, ua hooholoia. Eia na kumu manao.
1. E pono ke noho pu kekahi me kona ohana.
2. E waiho i na keiki ma ka hale, me ka malama pono.
3. E ao ke kumu me ka ikaika loa i kana mau haumana.
4. I ke komo ana iloko o ka hale pule, aole hookamumu i ke kamaa.
5. Aole pono ke lawe pu i ka ilio maloko o ka hale pule.
6. Aole pono ke heluhelu i ka nupepa i ka manawa pule, a me ka haiolelo.
7. Aole pono ka walaau, a me ka hiamoe.
8. Aole pono ke komo ma ka hale pule me ke ano pupule.
9. Aole pono ke hele e iwaho o ka halepule, me ka pua ole o ka pule hookuu.
Hoopuka mai ka Lunahoomalu, he mau kumu manao no ka halawai a na kanaka.
Hooholoia, e hoopanee ka halawai apopo i ka hora 9.
Feberuari 13.
Halawai i ka hora 9 o kakahiaka, lilo ka hapa mua o ka manawa i ka haipule, a pau ia, heluhelu ia ka mooolelo, ua apono hapa ia.
Ku mai o Kalaka, a hoopuka mai he wahi olelo hoohalahala no ka pololei ole o ka mooolelo. Kokua ia e Kaunamano, wahi ana, e kauohaia ke kakauolelo mau e hooponopono hou i ka mooolelo ma na hoololi ana, ua hooholoia.
Heluhelu mai o L. Kamika, he olelo hoike ma na hana e pili ana i ka Puuku malama dala o ka Ahahui Misionari.
Hoopuka mai o M. Kuaea, he olelo imua o ka hale, wahi ana, aole e hiki i ka hale ke noonoo i Puuku no na mokupuni a pau, no ka mea, aole he kuleana o keia hui e noonoo a hooholo i Puuku malama dala no ka Aha Misionari. E noonoo no ka mokupuni o Oahu wale no, eia hou, aole i hewa ka Puuku malama dala mua, e mau no ia Puuku.
Hoopuka mai o Emesona he olelo, wahi ana, aole e pono ka Puuku i na kanaka maoli, no ka mea, he ano hemahema.
Ma ke noi a Ukeke, e koho i mau Komite 4 e huipu me ka Puuku nui malama dala o ka Aha Misionari, ma ke kuai ana i na waiwai kupono e hoounaia i ko na aina e, a na ua mau luna 4 e hoike mai i ka nui o na dala i lilo, a me na dala koe imua o ka Ahahui Misionari, ma ka hoolaha ana iloko o na nupepa ekolu.
Kokua ia e Keolanui, a me Emesona, wahi a Emesona, e kohoia i mau kanaka ike i ka olelo Beretania.
Ku mai o Ukeke, a hoopuka mai he olelo kue no na olelo a Emesona, wahi a Ukeke, he pono ke hookuu ia ka Puuku mua, no ka mea, he nui na palapala hoohalahala mai ko Fatuhiva, a me Maikonisia mai, no ka pono ole o na waiwai e hooili ia nei i na aina e. Ua nui loa ke kamailio ma keia kumu manao.
Ku mai o Emesona, a hoopuka mai i kana olelo imua o ka hale, wahi ana, e hookuuia ka hana i na hoahanau wale no, a e kaawale ae na kumu misionari. E koho nae eha Komite o ka mokupuni o Oahu nei, a na ia mau Komite e kauoha aku i na luna pakahi o na apana ma na mokupuni a pau; mai Hawaii a Kauai, e hui i ka poalua mua o Iune e hiki mai ana, a na ia mau luna e noonoo ka mea e pono ai ka aina e.
Hoopuka aku o S. N. Haleole, me S. K. Kuapuu, na Komite o ka Hui Hoku Pakipika, he mau olelo hooholo ma ka palapala imua o ka Hui Euanelio, ma o ka Lunahoomalu la, penei ke ano nui oia oleoo hooholo.
1. Hooholoia, e kapae ia ka olelo hooholo ma Hauula, e pili ana no na nupepa o Sept. o ka makahiki 1861. A e hapai hou ia ka noonoo ana no na nupepa.
2. Hooholoia, e hoopau ia ka olelo keakea iwaena o na hoahanau, no ka lawe ana i ka Hoku Pakipika.
3. Hooholoia, e ao ia na nupepa e hoopau i na olelo hoopaapaa ano ole i ku ole i ka naauao.
Ma ka manao o M. Kuaea, e hoomoe i ka palapala a na Komite ma ka papa, wahi ana, ua hooholoia iloko o ka Hui Euanelio, aole e papa ia ka makemake o na hoahanau no ka lawe ana i ka nupepa ana e makemake ai.
He Mele kahiko.
He mele keia i hakuia e ka poe noiau o ka wa kahiko. O keia mele kekahi pule hoouluulu i ko Kamehameha I wa e hele ai i kona manawa kaua a pau i kona aupuni mai Hawaii a hiki i Oahu nei. A ua makemake ka mea hoopuka aku e hookomo i ka pauku ma ka helu 22 o ka Hoku Pakipika.
O Haui ka lani ka mauli au honua,
He ma ui ha ui lani malalo auhee,
He malolo auhee huli moku keia,
He ana ha nui keia no ke auhee la,
He manomano no ke auhee huli moku,
Ke hai mai nei ka po i ka hee,
Ua ka ilaila kuu poo auhee,
Kuu po mao ole makole kaala,
Hina wale i ke ala ke one,
Kapapa ke au me ka honua,
Ua lilo eia la ia Kalani,
Ua hele kino alii ka hanohano,
O ke kini hoi i ke kiekie,
Aia hoi i ka haahaa,
Ua luia ua helelei ua hune ua make,
Ua pepepelu wale kana wahine,
Ke ku la na kii elua i ke paupau make,
Ka haale make ia lakou, ka hale ola ia ia nei,
Ke auhee ia lakou, ka lanakila ia ia nei,
Ua hee he la aina he'lii make,
He malama ai mai io Hoku,
Ua omea i ke ku hiwa, uli ehu,
Ku kama ehu owela ulu wela Kalani,
Ua ulu haoa ka lani ua Kama—e,
Ke kau nei ka maea lani hakoko,
Maea ke ao hahana koe hana ka po,
Ua maea lani owela ke kuahiwi,
Ua kai opua kai awe na mauna,
Ua lele ka hoaka o ka aina,
Kau ka neo o ka moku aia iluna,
Ua ikea na iliili a Palila,
Ua hoolei ia i kahi make e Kau, make ia,
Make Kau e lakou nei,
Ke newa mai nei ka uhane,
Ka uhane kino wailua o ka aina,
Ke kino wailua o na kolu,
O Kau, o Puna, o Hilo,
E oe kala i hee ai,
He luahi kahiko na Kalani,
Ua no-a i ka heina e Ku,
Ua lau milo ia na uhane—e,
A, ua make,
Ua lele i ka lua pa-u,
Aia i ka lua mihi ole.
W. L. MOEHONUA.
Halaaniani, Honolulu, Feb. 18, 1862.
MA RE.
Feb. 10, ma Holualoa, Hawaii, mare o Kaulua, me Kaleimakalii, na H. L. Sheldon laua i mare.
Maraki 13, ma Kaa Lanai mare o Lau me Kawailiu, na Koiku i mare.
Maraki 16, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Kaiwi me Nuipoohiwi, na Kooiku i mare.
Maraki 30, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Kauhane, me Hanakulani, na Koiku i mare.
Mei 11, ma Kahana Maui, mare o Maaloe me Holi, na Koiku i mare.
Augate 8, ma Kaohai Lanai, mare o Kaawa me Halakaipo, na Koiku i mare.
Mei 9, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Kahele me Punana, na Koiku i mare.
Sepakemaba 1, ma Palawai Lanai, mare o Paiwi me Rahaba, na Koiku i mare.
Okatoba 20, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Kanakaole me Kaikaika, na Koiku i mare.
Maraki 25, ma Kihamaniania Lanai, mare o Ohule me Naimu, na Koiku i mare.
Apelira 3, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Malumalu, me Kauhaleliilii, na Koiku i mare.
Iune 2, ma Kahalapalaoa Lanai mare o Kalani me Kemiki Kimo, na Koiku i mare.
Iune 10, Ma Kahana Mui, mare o Kuoiwi me Makakoa, na Koiku i mare.
Noev. 27, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Kalehuamakanoe me Kahele, na Koiku i mare.
Ianuari 10, ma Kahalapalaoa Lanai, mare o Naliieha me Niau, na Koiku i mare.
Feb. 8, ma Nawiliwili Kauai, mare o Robora Manukilika me S. Kamahalao.
HANAU.
Feb. 3, ma Waipio, Hamakua Hawaii, hanau o Xaiewe w.
Feb. 1, ma ia wahi no, hanau o Kekuhaulua k, na Kahinalua k, me Kapawai w.
Feb 4, ma Niuula, Kawailoa, Waialua, Oahu, hanau o Lusia w, na Kaikoo k, me Kapule.
Feb. 4, ma Lokoea, Kawailoa, Waialua, Oahu, hanau o Luka w, he keiki kamehai.
Feb. 4, ma Kamananui, Waialua, Oahu, hanau o Kauhikane w, he keiki kamehai.
MAKE.
Feb. 3, ma Waipio, Hamakua, Hawaii, make emoole o Kapoka w, he 50 kona mau makahiki.
Nov, 26, ma Puuwai, Niihau make o R. Kokiki w.
Dekemaba 9, ma Lilea, Niihau, make o Hiloiki k.
Dekemaba 17, ma Kaoiaelae, Niihau make o Kaweheokalani w.
Dekemaba 24, ma Kalanihale, Niihau, make o Kaninaualii k.
Dekemaba 26, ma Kaluapapa, Niihau, make o Deoni k.
Dekemaba 30, ma Koenaha Niihau, make o Wahinekane w.
Feb. 7, ma Waialua, Molokai make o H. Kauwewa k, he nalulu, a me ka wela ka mai i make ai.
Feb. 17, ma Auwaiolimu, Honolulu, Oahu, make o Kauhi.
Feb. 4, ma Kaumakapili Honolulu Oahu, make o Paaluhi k.
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, ua noiia mai ka mea nona ka inoa malalo, ka Lunakanawai Kaapuni o Maui, e Puahiki Kekaula, no ka hookohu ia ia i Luna hooponopono i ka waiwai o Hoopiiaina o Wailuku, Maui, i make aku nei. Nolaila, ua hoike ia i na kanaka a pau loa, ke pili o ka poalua, oia ka la 11 o Maraki M. H. 1862, i ka hora 11 kakahiaka, ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, kahi e hana ai. H. W. HUTCHISON.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2.
Lahaina, Maui, Feb. 15, 1862. 22-3t
R. E. Wakeman,
Kamana Hale a me ke kapilipili Kaa.
ALANUI ALII MAUKA O KA HALE LOLE BIPI
o Mr. CORNWELL.
22- tf
$6,00 Makana.
E UKU IA KA MAKANA i olelo ia maluna i ka mea nana i hopu, a hai mai paha i kekahi mea e hopu ia ai ia KAUKAILUA, i mahuka mai ka poe paahao aku, oiai e hana ana lakou ma alanui Liliha, i ka la 13 iho nei.
Penei kona ano: He 22 kona mau makahiki, 5 kap. me 5 iniha kona kiekie, ua paapu kona mau lima i ka uhi, a ua kakauia kona inoa ponoi ma ka lima hema; he kii moku a me ka huaolelo Kaoluai, ma kona umauma, a ua kahi ia iho nei kona lauoho, ua hanau oia, a ua noho hope mai nei ma Kaneohe, Kooolaupoko, Oahu. W. C. PARKE.
Ilamuku.
Keena Ilamuku, Feb. 19, 1862. 22-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A ME NA HAOle, a me na Pake, ua kapu na holoholona komo wale ma kuu aina hoolimalima ma Kauluwela, e waiho la ma kahi o Poomanu, ina e komo wale kekahi holoholona ma kuu aina, e hope ia no na holoholona Bipi, hoki, piula, puaa, moa, e like me ka mea i haiia maluna, e uku no ka poe nona keia mau holoholona, ina e loaa i kuu hope Luna ia Lauhea Pake, oia ka inoa o kuu Hope nana e malama kela aina hoolimalima ma Kauluwela, Honolulu, Oahu, e like me ke Kanawai, pela no wau e hana ai, ina e loaa io i kuu luna na holoholona, e uku no hookahi dala o ke poo hookahi. N. HUNA, (Pake.)
Honolulu, Oahu, Feb. 11, 1862. 22-1t*
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, ua noi ia mai ka mea nona ka inoa malalo, ka Lunakanawai Kaapuni o Maui, e Hookaiwewe, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono i ka waiwai o Kahili no Lahaina, i make aku nei. Nolaila ua hoike ia i na kanaka a pau ke pili, o ka poalua, oia ka la 11 o Maraki, M. H. 1862, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ko hoolohe i ka oiaio, o keia noi ana mai a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, kahi e hana ai.
F. W. HUTCHISON.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2.
Lahaina, Maui, Feb. 15, 1862. 22-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, ua noiia mai ka mea nona ka inoa malalo, ka Lunakanawai Kaapuni o Maui e E. M. Mayer a me Wahinealii na Luna Hooponopono o ka waiwai o Nahia no Lahaina, Maui, i make aku nei, e koho aku i kekahi la e hoolohe i kana palapala hoike hope loa, a e hookuu ia lakou mai kana oihana luna hooponopono ae. Nolaila, ke hoikeia aku nei i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka poalua oia ka la 11 o Maraki M. H. 1862, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma Lahaina Maui, kahi e hana ai. F. W. HUTCHISON.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2.
Lahaina, Maui, Feb. 15, 1862. 22-3t
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALA ia ana na Lio, ma ka pa Aupuni ma Kaelepulu nei, ke hiki aku ika la 3 o Maraki, oia ka poakahi e hiki mai ana, ke ano me hao malalo nei.
Lio kane ulaula hao eia 2.
Lio kane keokeo, hao eia MK. DL.
Lio kane ulaula, hao ano e.
Lio kane eleele hao S hao manamana e kekahi.
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio wahine eleele oopa hao ano e.
Lio wahine kalakoa hapala ka hao.
Lio wahine ahinahina hao eia WNA.
E hele mai oukou ia la me ka makaukau i loaa na lio maikai no oukou. A he mau lio e ae no kekahi.
Lio kane ulaula hao ano e.
Lio kane ulaula hapala ka hao.
Lio kane keokeo hao ano e.
Lio kane lokia hao K3 HI nui na hao.
Lio wahine eleele hao KOU.
Lio wahine ulaula, hao ano e.
Lio wahine eleele hao eia DA.
Piula wahine keokeo hapala ka hao.
E kii koke mai oukou i na lio o oukou, o hala na la he 30, nele oukou.
POOMANU, Luna pa Aupuni.
Kaelepulu, Koolaup. Febe. 18, 1862. 22-2t*
OLELO HOOLAHA.
ELUA Holoholona e kudala ia ana i ka poaono o ka la pule i ka hora 12 o ke awakea, Lio kane keokeo, Bibi wahine hulu iole. He mau holoholoona hou mai kekahi, ke ano me na hao ano e.
Lio kane eleele ano hulu iole wiwi, hao kekee a lapuu.
Lio wahine ulaula, hao pi anoe mahope, he pio maluna.
Lio wahine eleele hao eono huina.
Lio kane keokeo, hao manamana no Kahalehili o Nuuanu.
Bipi wahine hulu iole, eia ka hao NN elua hao ano e.
Piula wahine ahinahina hao manamana.
Piula kane ahinahina me ka laho, aole maopopo ka hao.
E makaala mai no ka pono i ka pa Aupuni, ke nalowale na holoholona o oukou, no ka mea he ano e na hao. NAPUNAKO, Luna pa Aupuni.
Pauoa, Feb. 19, 1862. 22-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI na kanaka a pau loa, ke hookapau nei au i ko'u aina, i kapaia ka inoa o Kaipapau, e waiho la ma Koolauloa, Mokupuni o Oahu, mai ka palena o Paukialua, mauka a hiki makai i Opalahee a me Kopee. Ua papa ia na mea a pau, aole e komo wale, aole e kanu i kekahi mau mea malaila, aole hoi e hookuu i na holoholona o na ano a pau e hele wale malaila. Ina he makemake ko kekahi mea e kanu maluna o ua aina la, e hele lakou imua o kuu luna, oia o Kapoo.
JOHN HALBURNE. (KEONI.)
Koolauloa, Oahu, Feb. 19, 1862. 22-tf
HOOPONOPONO WAIWAI.
NO KA MEA, ua noi ia mai au e J. K. Kalea, e hooponopono ia ka waiwai o Kauko w, i make aku nei ma Lanihau, Kona Akau, me ke kauoha ole; Nolaila, ke hoike ia nei i na mea a pau, i pili o ka poaono, oia ka la 10 o Maraki e hiki mai ana, i ka hora 9 o kakahi8aka, oia ka la a me ka hora i olelo ia e hoolohe ai i ka pono o keia noi ana mai, a me na mea hoole, i hoikeia, aia ma ko'u keena ma Holualoa, Kona Akau.
H. L. SHELDON.
Lunakanawai Kaapuni, Apana 3.
Kona Akau, Hawaii, Feb. 10, 1862. 22-2t
OLELO HOOLAHA.
O WAU O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke hai aku nei au i na kanaka a pau loa, o kela ano keia nao, e noho ana ma ka Mokupuni o Maui nei, ua haalele mai ka'u wahine mare o Alapai kona inoa, i ko maua wahi moe, a me na pono a pau. Nolaila, ke papa aku nei au i na kanaka, na Pake, na Haole, aole e hoaie i ka'u wahine ma keia hope aku, ina o ka mea hoaie ia ia, aole au e hookaa ia aie, a maluna ona no ko oukou poho. Eia kekahi, ina e loaa ka hihia i kona kino, aole au e uku aku ia hihia ana. J. KENAO.
Honokohau, Maui, Feb. 12, 1862. 22-3t*
OLELO HOOLAHA.
I KA la mua o Dekemaba o ka M. H. 1861 i hala ae nei, ua pupule ia kuu kane Davida Kaope, a ua pau ka noho oluolu, a me ke kuka pu ana no na mea e pono ai mau. Nolaila, e hoolohe mai e na kanaka a pau o kela ano keia ano, e noho ana maloko o keia Aupuni, ke papa aku nei au ia oukou, mai ae mai oukou ia D. Kaope, ke noi aie aku oia i ka oukou dala, a waiwai e ae hoi, a mai hoaie mai hoi oukou ia ia me ke koi mai e kau inoa aku, ma kekahi palapala molaki, a palapala e ae paha oia ano. O ka me kue i keia mau olelo, maluna no ona kona poho a me kona poino. Owau no me ka malaho. M. HOOLEIA.
Honolulu, Oahu, Feb. 18, 1862. 22-2t
OLELO HOOLAHA.
E LIKE ME KA MEA I HOOHOLOIA MA KA halawai o ka poe mea kula, ma ke kula o Mokuleia, i ka la 3 o keia malama, ua kahea ia na kanaka a pau, na mea aina ma ke kula o Mokuleia, e halawai hou ma ka hale o Polu, i Kamanui, Waialua, Oahu, i ka hora 9 o ke kakahiaka, o ka poaha, oia ka la 20 o keia malama o Feb. nei.
Eia ke kumu o ia halawai ana, e kuka no ke Kanawai i hooholoia i ka halawai hope o M. H. 1861, a e hoololi paha ka lua o ia mau kanawai.
S. N. EMERSON.
Comite Hoolaha.
Waialua, Oahu, Feb. 13, 1862. 22-1t
MOKUAHI KILAUEA.
E HOLO ANA NO O KILAUEA, MAI HONOLULU aku, i ka hapalua o ka hora 4 o ke ahiahi e like me ka mea i oleloia malalo nei, penei:
No Kona a me na wahi e ae e like me ka mea mau ma ka
POALUA, FEBERUARI 25.
JANION, GREEN &Co.
Honolulu, Ianuari 2, 1862. 15-tf
OLELO AKEA!
O KA MEA NONA KA INOA MAlalo, ke manao nei oia ma keia Olelo Hoolaha, e haawi aku i kona aloha oiaio i na mea a pau nana i hooluolu a hoolana aku ia ia, a me kona ohana ma ko lakou aloha mai, a me ka malama maoli mai, oiai e mai ana kana wahine i make aku nei, o na mea i manao nui ia nae, oia o Rev. L. Lyons (Liona) a me kana wahine, nana i lawelawe i ke ao a me ka po, e oluolu ai ka wahine make.
FRANCIS SPENCER.
Puuloa, Hawaii, Feb. 10, 1862. 22-1t
KOA PUALU HAWAII!
MA KE KAUOHA A G. M. ROBERTSON, oia hoi ke Kapena o na koa Pualu Hawaii Helu akahi, e hoolaha maloko o ka Nupepa, i ike kela mea keia mea, nolaila, ke kauoha ia aku nei ka poe opiopio kupono i ke ano koa e noho nei ma ke kulanakauhale nei, a me ka poe ma kahi e aku e pili kokoke mai ana, ka poe hoi makemake e komo maloko o keia Puali, e hele mai ma ka Halemakeke i ka po o ka poaha, a me ka po o ka Poaono, i ka hora 7 o ke ahiahi. J. PAPA.
Kakauolelo.
Honolulu, Feberuari 17, 1862. 22-1t
Nalowale!
UA KIIIA MAI, MA KAHI o Dr. Guiliou (Kiliu,) i ekolu mahina paha mamua
HOOKAHI LOLA HAO MEA OLOKAA KIHAPAI.
O ka mea kanaka maoli, nana i kii mai, ua olelo oia, e hoihoi koke mai ana no ia, aole no oia i hoihoi mai a hiki i keia manawa; nolaila,e oluolu no ka ona ke hoihoi ia mai ua Lola nei ma ka hale noho o Kauka Kiliu, ma Alanui Hetele, me ka uku mai no keia Olelo Hoolaha.
22-3t
NALOWALE!
UA HELEHEWA A Aihueia paha, mai ko'u wahi aku, i elua lio, hookahi lio puakea, 4A kona hao kuni, a hookahi lio eleele, ekolu wawae keokeo, me ka hao kuni e like me ka mea i hoikeia maluna, aole nae i ola kahi i kuni ia ai. Elua pule ka nalowale ana. E ukuia ka mea nana e hoihoi mai i ua mau lio nei e like me ka pono.
SAMUEL S. MASON.
Waialua, Feb. 20, 1862. 22-3t
OLELO HOOLAHA.
E IKE OUKOU A PAU LOA, E KO HALAWA poe a pau me ka pili koke ilaila, a me ko Molokai a puni, a me ko Lahaina, owau o Kanikau ke pane pololei nei au ia Kauhale, a me Maui, he mau hoa hui kuai waapa no'u, penei, he $30.00 hookahi waapa, $11 a'u, he $10. Kauhale $9. a Maui, hui $30.00, ke lohe nei au, e hoopii ana o Kauhale, e hoihoi o Maui i kona poho, me ka paa o ka waapa ma kona lima, ke hoole nei au ia hana ana, aole mana iki e hana pela, oiai au he hoa hui, a eia no ia'u ka palapala kuai a me ka inoa o ka haole. Nolaila, aohe mana o na mea elua, a me ka poe e ae, e hana pela, mamuli oukou poho, nolaila, e waiho malie a hiki aku au, ina oukou hana naaupo, me oukou no ia, e lawe no wau e like me ka palapala kuai o makou. Na'u na KANIKAU.
Niuhelewai, Kapalama, Feb. 15, 1862. 22-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA, A me na Haole, Pake, ke nana mai i keia, o makou o na mea nona na inoa malalo iho nei, ke papa aku nei makou me ka hookapu i ko makou aina kuai ma Puiwa, Nuuanu, aole e hele kekahi Lio, bipi, hoki, miula, ina e hele kekahi o keia mau holoholona, i olelo ia maluna, e uku no $1.00, ina he puaa, kao, hipa, moa, pelehu, kaka, he hapawalu ka uku, ina he kanaka hele hewa, e uku no he hapalua, ua kapu loa na mea ulu, a me na mea moe maluna o ka aina i olelo ia maluna, eia ka la e lilo ai i kanawai paa no keia aina, ma ka hoopuka ana ma ka Hoku Pakipika, ina e ike wau i kekahi o keia mau mea e hele ana iluna o ka aina, e hopu no au a papa e like me ke Kanawai. LUAU,
KAAA,
PUWAHIKI,
KIUWAIAHULU,
HAOLE.
Puiwa, Nuuanu, Feb. 18, 1862. 22-3t*
OLELO HOOLAHA.
KE PAPA AKU NEI AU I KE KUAUNA MAI kuu hale a ko Kamai hale, aole e ee ke kanaka maluna o ka lio a holo, he kuauna kupono i ka hele malie, he ai o lalo na'u, poino loa. Eia ko'u manao paa, e alakai ka lio, aole holo, pela ke kuauna mai kuu hale a ko Kaipulaukalo wahi, ua like pu na olelo me ke kuauna i olelo ia maluna, pela no ka papa ana. No kuu aloha keia kahea o'u me ka leo nui ma ka Hoku Hoolailai o ka Pakipika, ina hookuli mahope iho, e hopu au a paa uku $1., alaila, e hoi no o'u poho mua, e poino ai ka poe aloha ole.
KEANUANU.
Niuhelewai, Kapalama, Feb. 10, 1862. 21-3t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A pau ke nana mai, ke hoolaha nei au ma ke akea, ua kipaku kumu ole kuu kane mare ia'u, me kuu makemake ole e hele, aka, no ka nui kipaku o kuu kane ia'u, nolaila, eia wau ma kahi e e noho nei, me ka malama ole mai o kuu kane mare ia'u i na mea o ke kino. O kuu kane mare, oia no o Pila, e noho ana ma Auwaiolimu. Ina malama ole mai kela i kuu ola alaila e hoopii no au no ko'u poho.
Na'u na KAAKAU.
Auwaiolimu, Honolulu, Feb. 11, 1862. 21-3t*
LAAU HOU!
UA HOEMI KE KUMUKUAI!
AIA MA KAHI O KA MEA NONA ka inoa malalo nei, he laau hale a ua hoemiia ke kumukuai a i 2 1/2 KENETA NO KE KAPUAI.
G. G. HOWE.
Honolulu, Ianuari 23, 1862. 18-tf
OLELO HOOLAHA.
OWAU O Ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au ia oukou e na Pake, na Haole, a me na kanaka maoli a pau loa, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare, oia o Meleana, kona inoa, no ka mea, ua haalele i ko maua wahi moe, nolaila, mai hoaie oukou ia ia, ina oukou e hoaie ia ia, aole au e hookaa ia aie, a maluna o oukou ko oukou poho. KALAWA.
Niolopa, Nuuanu, Ian. 29, 1862. 19-3t*
ILI HOOLUUIA!
AIA MA KA HALE KUAI PAPA O KAMUELA, e loaa ai na Ili Hooluu o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka make pono.
KIMO PELEKANE.
Honolulu, Febe. 1, 1862. 20-tf
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI na MEA A PAU ke papa nei au i na mea a pau aole e hoaie i kuu wahine, o Mahuka kona inoa, no ka mea, ua haalele kumu ole oia i ko'u wahi moe, a me ka'u ai. A ina e hoaie kekahi ia ia, aole no au e hookaa ana i kona aie. ALINA.
Hilo, Ian. 30, 1862. 20-4t*
OLELO HOOLAHA.
I ka Lahui Hawaii.
Papa, Laau Hale,
PILI HALE!
A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.
UA MAKAUKAU au e kuai aku ia oukou i na Lako kukulu Hale, me na pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai.
NA:
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia ano.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE,
KUI,
PENA,
AILA PENA,
WAI HOOMALOO PENA
Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.
KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 17, 1862. 20-3m.
HALE KUAI O AKE.
O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA I ka oluolu a me na mea kupono o na ano a pau e kuonoono ai i ka noho ana, e haele nui paha lakou ma kahi o
AKE,
Ma Alanui Nuuanu, ma kela aoao o ka Hale Hotele o KOE BU, malaila no e loaa ia lakou ka lawa o ka makemake, oia hoi na lole o na ano a pau.
2 tf AKE.
$10 Makana!
LIO HELEHEWA a aihue ia paha, mai ka aina mai o Manini, ma Pauoa, i ka po iho nei o ka la 30 o Ianuari, hookahi Lio ulaula, lae kea, ma ka wawae hope aku he keokeo, ma ka uha akau, ua kuniia S. Eia hou,—Hookahi Lio ulaula, he wahi kiko keokeo iki ma ka lae, ua kuniia ma ka uha hema S. O ka mea nana e hoihoi mai i keia mau Lio i haiia maluna, a e hai mai ana paha i kahi e loaa'i, e loaa no ia ia na dala i oleloia maluna. Ma kahi o Baradley, ma ke kihi o Alanui Maunakea, me alanui Alii.
JOHN MITCHELL.
Honolulu, Feb. 1, 1862. 20-2t*
J. W. KINI.
MEA PAI KII.
HONOLULU, OAHU.
E PILI ANA KONA KEENA HANA me ka Hale Leta maluna ponoi o ke keena o ke KUOKOA. E hele mai hookahi, E hele mai a pau, a e paiia na kii maikai no oukou, me ka uku Emi. Mai poina i kahi o ko'u keena hana, maluna ae o ke keena pai o ka Nupepa Kuokoa. E pili la me ka Hale Leta.
Honolulu, Ianuari 30, 1862. 16-tf
OLELO HOOLAHA.
Pai kii! Pai kii!
E. D. DURANA!
EIA kou Hale Pai kii ma Alanui Alii, ma ka Hale e pili ana ma ka aoao hikina hema o ka hale kuai o Daimana ma, kahi i aha ai o na mea maikai a pau o ka
OIHANA PAI KII.
Nolaila, ua makaukau no au e pai i na kii o ka poe e makemake ana, me ka hilu a me ka nani, no kahi uku oluolu loa. E pono no e haele kino mai oukou i ike maka. E. D. DURANA.
Mea Pai kii.
Honolulu, Okatoba 25, 1861. 11-tf
PAPA MANUAHI!
EIA ka mea hou loa no na kanaka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na Papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa, e pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na Laau a me na Papa. Laau nui, laau liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala, Papa Paina no Amerika a me na Pine paa, Pili. Eia kekahi, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena, Wai hoomaloo a me na mea e ae kupono no na hale. Aia makai ma Aina Hou, mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Aperila 3, 1861. 15-tf
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia palapala ke nana mai, ke hai aku nei au ma ke akea, ua hoopau loa aku wau i ka ohi ana a me ke kii ana o Kanalua i na aie a pau o ka poe i aie mai ia'u e noho ana ma keia Mokupuni Oahu, aole loa e haawi iki kahi mea aie ia ia. Ina kahi poe i aie ia'u e haawi i ke dala ma ko Kanalua lima, aole loa wau e ae ana i ke kaa ana oia aie mai ia'u. Eia keia, ua koho aku wan ia W. Iosua, J. Hoolapa, J. Umi, Makaahoa, Kaipo, a me Kapa, he mau makai no Honolulu nei, o lakou ka poe nana e ohi a kii i na aie a pau o ka poe e noho ana ma kea Mokupuni Oahu, oiai e pono ana ko lakou noho ana, a e loaa ia lakou ka uku no ka ohi ana, a me ke kii ana i na aie, he hapaha dala o kela dala keia dala i ohiia mai e lakou, a ke kauoha aku nei au i na mea aie a pau loa, e hoolohe i keia, o hoopiiia auanei oukou.
AKAI, (Pake.)
Honolulu, Feb. 5, 1862. 20-4t*
HOKI! HOKI!! HOKI!!!
INA HE MEA HOKI nunui, kupono i ka hoounauna, a manao e kuai, owau ka mea makemake.
KIMO PELEKANE.
Honolulu, Feberuari 1, 1862. 20-tf
Ili! Ili! Ili!
E UKU aku no na mea nona na inoa malalo nei i ka uku oi loa no na ili, ke laweia mai ma ko lakou hale kuai.
JANION, GREEN & Co.
Honolulu, Okatoba 22, 1861. 5-tf