Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 33, 8 May 1862 — He Mooolelo no Aladana a me ka Ipukukui KUPANAHA! [ARTICLE]

He Mooolelo no Aladana a me ka Ipukukui KUPANAHA!

X nmihii» " Hoka o ka Pikipiki" noloko m o " N* Po Hoolmhi Knuaanl kamitmakthi o Ai«bu. u Na 8. K. Kx\t i unuhi.

A wo kona hiaai loa, ua ohi Impuku wale nmi oia a piha kona mau pakeke, a ine ke alo o kona pnlule, e pakahi aua nae ka lawe ana i na mea a pau. A i kona hoi ana mai, ua helo nku no ia me ka nihi, e like me ia i liele uiai ai, a i kona hiki ana ae i ke alapii, kahea ae la oia i ua makuakane nei. ona, e kii mai e kokua aku ia ia, i ka pii ana i ke ala pii, no ka mea, ua luuluu loa* oia, wahi aua, i na mea ana i hapuku mai ai; aka, olelo pakike mai la ka makaula, i mai la, "a 110 hoi oe e pii mai," ua luuluu loa wahi a ke keiki, i mai la ka inakaula, "luuluu oe i ke aha V f aole nae oia i ekemu hou aku no kona hilahilo. Maanei, ke hoolako ia mai nei kakou e hoomaha, a e kamailio pokole ae nae au no ke kanaka, a uie kona ike ana i keia lunluu ana ona, 0 ua kanaka la nae, he Nika, he kamaa* ina no Aferik&, a malaila mai no hoi koua l»Ie ana mai. 0 kana oihana, he ninau uhaimj iuo, a he kahu Akua hoi ia kakou. Aia hoi ia ia kekahi buke e olelo ana meneia " Aia hoi kekahi ipukukui mana loa, hunaia m» kekauwahi huna Aalalo iho o ka aina o Kittaj a o ka luea © loan ai ia ia e oi aku no kona mana, a me kona ik&ika mamua ae o na alii a pau o ka honua." Aka, ua papaia mai nae oia, aole e komo aku i ua wahi la, nolaila, penei oia e hana ai, e imi aku oia, a loaa ka ohana i kapaia na inoa, e lika me ko Aladana; a i na e loaa mai ia ia ua ipiiko» kui nei, alaila, e hoopaa iho i ka m£a nana i kii i lalo, a e make ilaila. Ma keia wahi hoi* ke ike nei kakou i ko ke kanaka ano, i kona lahui, a mekana hana. A e hoi hou mai kakou mahope mai, ma kahi a kakou i haalele aku iiei . Ia laua e hoopaapaa ana, ua mauloaaku nokeiahoo-

| pa&pāA ima a laua a Hulia iki; a ! ko oa ka~ bu akua uei lioli ana ae, a uana akā tna kahi oke «lanni a iaua i hele niai ai f aia hoi, ike āku la oia i kekahi poe o ke ktiia&akatihale m*i r a hele mai ana, a hiki i kana wahi e ku aua, alaila, mākau iho la oia, o ike ia aoanei ua lua huna neī atiaj a hoopuka ae la oia he mau hua olelo mafta etaa, a hoihoi ae la ka pohakii i kohā wahi e tike tne mamua. la manawa, ua kiki ia ka honua, a paa iho la ke keiki iialo; a o ka pau ae Ia no ia o koua manao ana t e loaa ka ipuktikui ia Uk, aka, oiai aifc tto ia i* ka ttiana, e hiki hou ai ke wehe ae i ka waha o ua lnahuna nei, aiaila, hookahi waie no mea nana aku i koe, o ua keiki hou; a ua olioii loa iho la ola, no ka mea, oa ko kona makemake maluna iho uke poo, o ka rneA nana i hoonele mai i kona makemake. Aia manawa koke no, ku ae la ola a hoi aku la ma ke ala e hiki aku aī 1 kona aina hanau, me kona malamā ia ia iho, aole make hoi hōu aku ma ke kulanakauhale, o ninau ta mai auanei oia no kekahi mea e pili ana i ua keiki hoomeamea nei uua. t*a nui ioa ko Atadana makau ia tnacawa, i koua ike ana iho, ua kahu ola ia ola; i ia manawa no, kahea ae la oia me ka leo nui # i ua kaikaina uei hoi o kona makuakane, me ka manao e haawi koke aku I ua ipukukui nei, aka, ua iohi iki oia, a ua hala e ka manawa poiio, no ka mea, i iawe no i ka pohaku, a waiho hou ma koha wahi. ia manawa tio f aohe nao o ka iua i ka pouliuli loa; aka, ku* pu ae la nae ko keiki mauao?#iloko ona, e hoi liou aku ina kela aoao iloko 0 ke kihapai, i kahi ana i ike ai he malamalama, a i kona hele aria aku, aia hoi oia, e naku iiele ana i-o i anei, e imi ana no ka puka o tiA mau rumi nei ana i komo aku ai mamua; aka, ua makehewa wale flo kona luhi fl»a, 110 ka mea, ua paa hou ae la no ua mau puka nei, e like me ka pohaku i hoi hou ae ai ma kona wahi mau. A i ko ke keiki noho ana iho ilōko o keia mau po pouii nui, aia hoi oia e naka wale ana no i ka makau i ka make; a no ka nui hoi o koiia ehaeha, a me ka pilihua, alaila, puiii waie ae ia ho oia i kona mau lima, a anai ae ia, ia manawa, ku aua keia akua nui, me ka helehelena weliweli loa i ka nana aku,mai4aloiK»oka honu») e paā IMWI» itte • ka lamalama ma kekahi o kona mau lima; a Ua hoomaiamalama ioa ia ua lua la, me he mea la oka maiamaiama oka ia kai poha tnai. Ia manawa no, ninau mai la ua akua nei i ke keiki, i mai ta, " Heaha kou makemake, e hana aku ai au nou, no ka mea, ua makaukau au i na manawa a pau.6 hooiohe aku i kau me he kauwa la, oiai ia oe e komo ana i na komo. 1 ' Na keia mau oielo aua akua la, i kanaho mai ia ia nei, a kanahai iki ae Ia kona manao, a ninau aku la ia me ka hopuhopualulu, i aku la, ina he mea hiki ia oe ke hookuu aku ia'u tnai keia wahi paa aku„ ae mai la ke akua i mai la, "he hiki no." Ia manawa, i aku la ke keiki, ke kauoha aku nei au ia oe, ma ka inana o keia komo, e hana oe peja. Ia manawa koke no, hapai ae la ua akua nei ia ia, a hookuu iho lrt i luna o ka ili o ka honua; a nalowale koke ,aku la ia, a paa hou ae la ka houua e like tne mamua.

Ua nui loa ia ko Alaeiua olioli, no kona pakele tina mai keia wahi pilikia mai, aka, he malu no nae koua weliweli ke hoomanao ae i ua wahi la. A ua uui loa iho la koua pololi, no ke . komo wahi mea paina ole ana iloko oia mau la elua. A i kona huli hoi ftna aku, ua hiki aku no oia i ka hale me ka maluhia, a he liuliu no ka wa i hala ia ia i ka noho ana, mamua ao o koiia hai uuA aku i kona makuahine, i na mea i loohia ia ai oia; a i ka lohe ana o ka luaui makuahine, ua wela loa ia kona inaina no ua paele apuka la. A i ke ala ana ae o Aladana, i ke kakahiaka, i ka manawa poniponi, aia hoi, ua houpo lewalewa ia oia, nolaila, kahea aku la oia i kona makuahine, i wahi mea paina nanto, alaila, lawe mai la kona makuahine, a i mai la, "auhea oe e kuu keiki, no ka nui loa o ko% ehaeha nou, i kou nalowaīe ana iloko o keia mau la elua, nolaila, aole au i loaa wahi hana iki, e loaa mai ai la ona wahi dftla e kuai aku ai i wahi ai. A o na wahi koena iho no hoi a kakou i ai ai i ke ahiahi o ko olua haalele ana mai ia'u, oia no hoi ko'u wahi ko&la&la o ke kakahiaka inehinei. Aka, wahi a ka makuahine, eia hoi ka ipukukui au i hoihoi mai nei, ka mea hoi i pakele ai kou ola mai lilo, me he mea la he ipukukui maikai no ke pau Ae ka lepo i ka holoi ia, a e kuai aku la i ke dala i loaa ona ai na kaua e hala ai keia maa ti, a hiki aku i ka mauawa e loa, hou ai ona puiupulu na ? u e wili ai. No ka mea, oka oihana keia a kona makuahine oka ha lole. A i ka pau ana o ka kona makuahine olelo ana, lalau iho la oia he haohana one, a hoomaka ae la e anai ika ipukukui me ia mea. I a manawa no, ku ana keia akua nui mamua 0 kona alo, n&e ka olelo mai, heaha kou makemake i hana akn ai nou, owau a me na kauwa e ae o ka ipukukui au e paa la.

Ta manawa, o» hoopiha loa ia ko Aladana enakuahine i ka toakau, a maule aka !a r a&a, o kana keiki, no kona ike mna ana i ka mea e like meia ( aolo oia i tnakati. Ua (alau aka la »ae oia a kaili mai la i ka ipakukai m*i ka lima mai o kona makuahine, a 1 aka ia i ke Akua, ke kaaoha aku nei au ia oe ma ka mana o keia ipakuknL 1 keia manawa koke no, e lawe mai ai oe i mea ai na nalowale koke aku la ua akaa nei. A 1 ko* na oiii hou ana mai, aia hoi, kukuku ana k* tna!ib b ka meft āi iluna o ka papa-kau-kau, oia hoi īloko ō na pa dal* he umikumamamalua, a me ona mau popo palaoa eono o ke ano inaikai loa, a me elua omole waimo* mona, a i ka manawa i ike ai ke akua ua makankau keia mau mea a pau i luna oka papa aina, aua nalo koke aku la oia. A i ka poahala ana ae o ko Aladana niakualiine, ua hooluolu ioa ia oia e kona ike ana aku i ka nui o na inea ai ono e umu mai ana iluna oka popa-aina kamahao a laua. īa manawa noho ae la oia me kana keiki e ai ana, me ka olioli nui i ka ka ntii launa ole o fift toea ai. A1 ko laua maoha ana ae { ninau ae la ka makuahine i kana keiki, heaha la ka laua mau oleio iioko o kona manawa e waiho ana iloko o koiia eehia< A i ko ka makuahine lohe ana, no kona anāi Ana i ka ipukukui ke kumu o ko ke akua oli ana m&i, noīaila, papa aku la oia i kana keiki aole make lawelawe hou ia mea, a e kuai aku ka pono Wahi aba hoi ( iloko iio oift wa opiopio lo& 0 kan*i keiki, na naauao loa oia mamua o kona makuahiiie, ma o kona ae oie ana aku i kona manāo e olelo ana e kuai aku iua ipukukui la. Hai aku ia oia i Ua makuahine nei ona i ke ake nul ana o kona makuakane hoomeamea e loaa ia ia ua moa mana la a laua e hoau e nei i kona waiwai, aole no hoi e hao ana ia kaua ka loaa ana mai o ka pomaikai ia kaua e like me keia, ina manawa a pau, A e neho aku no hoi kaua ma keia hope aku me ke ola oiuolu loa, me ka pa hana ole aku. A no ko ke keiki paulehia ana iho la i ka ike mau i nei mea alee akua, nolaiia, manao iho ia oia, e hiki ana no ia ia ke anai ae i ua ipukukui la i na manawa a pau a kona naau e makemake ai i kekahi mea, aka. i mai la nae hoi kona makuaiiine, e hiki io ana no psilftftftWke*!ratia l mekou makewnke, aka, owau, aole o'u. Aikalaae i ke kakahiaka, no ka pau ana o na mea ai a laua, nolaiia, lawe ae la o Alaelana i kekahi o na pa, a iiele aku la i kahi o kekahi ludaio kalepa e kuai liio aku ai i ua pa la no ke dala, a i ko ka luduio ike ana mai i ua pa la, hoomaopopo koke ae la oia he pa ia i hana ia noloko mai o ke dala holookoa wale no, aka, manao iho la oia, aole i ike ka mea nana ia he mea waiwai ia. Nolaila, haawi aku la oia i apana gula hookahi ke kumukuai no ua pa la, a i ko Aladana manao ana, he kumukuai makepono iho la ia, lawe mai la oia a haawi aku ia ike pa. A i kona hiki ana aku i ka hale, haawi aku la oia i ua dala la 1 kona makuahine, me ia i noho aku ai laua e ola ana e like me kekahi poe malama hale papaa e aku, a i ka pau ana o ke dala i loaa mai ia laiia no ke pa mua, lawe hou ae la o Aladana i ua pft liou a kuai aku la no i kona hoa kuai mua noia kumu kuai no. Pela no laua i hana mau aku ai a hiki i ka pau loa ana o na pa he umikumamalua.

A i ka pau ana o ke dala i loaa mai ia laua no ua mau pa nei, nele iho la laua i ka mea ole e kuai aku ai ona wahi mea paina, alaila, anai hou ae la o Aladana i ka ipukukui; a hoolako hou mai la no ke akua ia laua elike loa me mamua. A i ka pau hou ana no o ka ai a laiia nei, aia hou no o ua o Aladana e hele ana i kahi o ka ludaio ka hoa kuai ona, me ke pa i ka lima; mamua ae hoi o kona hiki ana aku ilaila, pa ana hoi ka hea a keia kanaka Amala, kui gula, me ka ninau mai ia ia, ina he mea kuai hou kana oia la, no ka mea, wahi ana, pinepine loa ko'u ike ana aku ia oe e hele ana i kahi o kela ludii|t) kalepae kuai ai meia, oiai oia ka oi ma ke apuka, iwaena o. kona mau makamaka a pau. a ioa oe e hoomau akii i kou kuai ana me ia, he oiaio e apuka mai ana no kela ia oef nolaila, e kuai mai oe ia'u i haawi aku ki au ia oe i ke kumukuai kupono, a i ko jlladana waiho ana aku i ke pa, lalau mai la ka Amala kui gula a kaupaona ae la, a i klona ike ana ae i ka nui o na paona, maopopo iho la ia ke kumukuai ana e haawi aku ai no ua pa la. Helu ae la oi& i kanaono mau gula a haawi aku la. Hoomaikai mai la ke kanaka opiopio i ua mea malama hale kuai la, a me ia no oia i kuai aku ai i ke koena o na pa. Kua ponopoao loa ae la ko ua o A!adana ma noho ana no ia mau makahiki he nui loa, pau kona launa ana aku me ka poe kolohe. Pii malie ae la kona hanohan o, a hiki aku i kona launa ana me ka poe kaiepa koikoi a pau o ka aina. Loaa pu ia ia ka naauao maoli e like me ko ka poe noho ihonoa e ae a paa. Komo a/i la oia iloko o aha a ka ppe hanohano. Ia manawa no, jUkabi no oia a ike he mea waiwai ua mau mda ala ana i ohi hapuku mai ai mai lalo mai |o ua lua

hana lā, no ka mea, i na la malnua ako. ūa | kttbi 10 ola i na mao mea la he mau ano [ aniani Wale no la, nolaila, ua kapae wale | aku otfc i ka waiho ana maiaio o kekahi nobo iloko o ua mau eke la elua. B ka huna o ka ffoku o ka Pakipika:— No "ke koho ana mai o ka manaolana e kauieo aku no na mea e hana ia ana iloko 0 kei% kau ahaolelo, nolaila, e ahonui ka maka oka poe e kokua ana i keia nnpepa, no poo ana e wehewehe i kekahi ano kanawai e pill ana no ka hookamakaria e manao ia nei e kekahi poe e hoopau. Ma!oco o ka helu 15 o ka NupepaKuokoa 1 ike iaMii k* manao o ka Ahaiiui Euanelio o Honc|filaj| i na mahina i hala ae nei, ka manao >;nuiV*na ua hewa ke " Kanawai e kinai uia &fca hookamakama," a pono ke koho ijaau e hele iloko o ka Hal| AhMelo e hoopau ia kanawai ino loa i k«Ē i k&ilanmia a me ka pelapela, i ko iakou O ka halawai ma Lahaina, ma Hiid| a n& na wahi e ae ua piha ī ka hoopaiili keiaikanawai, a oke kumu nui ia oke ko|iio na Lunamakaainana. Oke poo o Ipa hai&, oia no na kumu Kalavina o kakou, % ua maopopo loa-ma na moolelo i hoike ii l iloko o na halawai koho Lunamao na mahina i hala ae nei, ua lalau iakoU i|ka nanahu lehu nui o waho iho me ka ike o|e he ahi iio ko loko aku, aka, ika lalau a9a aku, e ao, o pau na lima i ka wela. ' 1. a pomaikai loa ke kauawa!, " E hoeAi tti na mai i laha ai mamuli o ka hookamakama." 2. ipono loa ke kau ana oke aupuni i ke "kanlwai e kinai ana i ka hookamakama/' a Ae na rula kupono i mea e pono ai ka manfib ana e emi io ana no na n?ai, a e pau iki ōina no ka hookamakama ke hoomaka poe .e ake nul e hoopau i keia kanawaU E alakai ka pepa me ka hoike aku i ke akea i na alanui elua, oka pono a me ka hewa o keia kanawai, a oiai ua ike ia ka hewa o keia kanawai ma kekahi ano, e hoike ia no ka pono nui loa ma kekahi ano me kfc hoopilimeaai ole. Mamuli, o keia man mea i hoakaka ia ae - pttno ia kakou ke hoi Aku tac£ mfta o ko kakou ike ana i ka pono o Kristo,' a e noho ana kakou ma ke ano Pegana, hoomanakii, a pela aku. Ua maopopo o ka hewa nui keia, o ka hookamakama, o ka moe aku moe mai, a me na liaumia o kela ano keia. ano. 0 ka ohu oke kane, oka nui o na wahine hookamakama, o ka ohu hoi o na wahine, he kuia pohaku ke kuia haalele. Aohe kanawai, aohe pono, a aohe maemae o ka inoa, i ka noho mau o ka haumia iloko oka pouli. Aka, ikawa i hoea mai ai ka pono o Kristo me he kukuna la no ka la e hoea mai ana i ke kakahiaka, ua mae na haumia kahiko me he hau la i hehee 1 ke ano kakahiaka, a me he opala la hoi i puehu ika puahiohio. Iloko oka wehe ana ae o ke kukuna malamalama o ka ike neauao, ua waiho ia mai ka baibala Hemolele, a mai laila mai ao mai la na kumn a kakou, i na kanawai he 10 a Mose, a me na olelo papa mai a na kumu mai a kakou, mai hookamakama oe.

Ua ike kakou i ka hana a ke aupuni a me kona makemake nui, e kinai i ka hookamakaina, ā e hoemi i na inai i loaa mai loko ae o ka hookamakama, ua hoopaa ke aupuni ia mea, a ua īilo i kanawai e hoomaemae ana i ka hewa i malu ole, ke kanawai mua e hoopai anai'na hookamakama, a iloko o keia pono a na kumu no i hoike mai ai e kapu ka hookamakama, a o ke kinai ka pono, ke hele mai nei lakou, a ku imua o ke akea, me ka haalele i ka pono a lakou i hele mai ai ma ke ano kahuna a lalau lima hana maoii i na hana pili aupuni a kanaka hoi, ma ka hoouna ana i na Lunamakaainana iloko o keia kau ahaolelo e hooko i ko lakou makemake, a hoopoino i ko lakou pono ma ke koi ana e hoopau i ka mea a lakou i papa pinepine mai ai maloko o ko lakou mau awai, mai puni i ka hookamakama a me na hana kaumia, e ike kakou ua loli ka pono mua i hoike ia mai ia kakou e pono e hoi hou kakou i ka ehu ō kakou mau hana kahiko. E ike kakou o ka makemake nui keia a na kumu a kakou, i lilo aku ka aina i. hanau alii ia mai ka po mai, a me na makaainana hanau kanaka io no lakou i mea ole, a lilo ka aina i na iwi kolea kau i ka poha* ku o ka hiki nui o Mahi. He mau hailona keia ina pela io ka manao o ka poe nana e makemake nei e hoopaa i keia kanawai, no ke kuma ka pilipili, "he haumia i ka maka o ke 'Akua, a me ka ekaleaia Kristiano Kalavina o Honolula. Ua kau ia ke kanawai me kona poo malaaa. He kanawai e hoemi anai na ino, a me na mai i loaa noioko mai o k* hookamakama, a maloko o ka 11. Kuaea kamu hoopaapaa o loko oia hela no ua hoike ia penei. ** " «33 " " - tf " M 984 « « u U JT * - » " « « ~*• u Ua hoapono ōo ua o M. Kuaea na emi io

no na tnai, aka, aa ake nm ia e hoike i ka mahuahua o na wahine e ana e hana ia hewa, me ka oieio iho, "eia ka tnca i koe, o ka nana i kona kupono, a kūpono ole paha i konā poo." Ina oia ke poo oia kanawai i hoike ia ae liei maluna, ua kupono loa. E olelo ana malalo iho no oia kumu manao aote ia o ke poo kupono, a o ke poo knpono, "he kanawai e kokua ana ika hoo kamakama. n He oiaio aole au e hoole ma ia mea, aka, ua kokua ke kanawai me ka malama ta iakon iloko o ko lakou noho ana me ka mai haumia o ka hookamakama i hoolei loa ia e na ekaleaia Euanelio Kalavina ma Honolulu nei, a e nana maka anei ke aupuni ia lakou ho ko lakou haumia a me ko lakou pelapela ? oke ola oke kiuo 0 keia poe hana hewa ka ke aupuni makemake, a mamuli oia ola, he manawa paha, alaila, e ike ilio uo ka poe e hana ana ia hewa, oia pomaikai ole lakou tna ia mea, a huli hou i ka pono a lakou { noho mua ai me ka maemae. Aole anei i& oka makemake o M. Kuaea o ka huli aku o kekahi uhane hookahi mai loko aku o ka hewa i ka pono ana e hilinai la. Ke manao nei au, na paumi aku kofia hauoii i ka huli ana aku o kekahi hipa auwana hookahī, a hoi hou i kona pa. Iloko o keia ola oke kino malato o keia kanawai a ke aupuni i kokua ai, ua ola mai ke kino no ka oukou oihana e pono ai ka uhane. Ina e ola ke kino me ka maemae, oia ka uhane lua e Uiake ke kino me ka haumia, make pu ka uhane. " Ua makaala ke aupuni ma na mea i pili i keia kanawai no ke kino; aka, koe oeame na kumu a kakou i ke ola o ka uhane. Ua lilo keia kanawai i puuhonua no na wahine hookamakama, me ke ano i ike maka ia, a no ka hemahema mai i na ekale* sia Euaneiio Kalavina o Honolulu nei a me na wahi e ae. Nolaila ua pono ike oupuni 1 ka hoolilo ana i makua ao lakou no nā hipa auwana i ae oleia e hoi hou aku, iloko oka ekaleaia Hemolele o Honolulu nei. Ke olelo nei no o M. Kuaea penei, "Ke mauao nei no hoi au, ua lokahi pu ko kakou manao, me ko ka ahaolelo oka makahiki 1860. He mea hiki ole io no ke hoopio, a hoopau i ka hookamakama, ma keia pae aina, no ka mea, aole i loaa ia kakou ka ike. ame ka mana, a tne k* Akna la. Ina pela io, heaha la ko kakou mea e lalau nei i keia hāna, me ka maopopo no aole e pau ana ia kakou ke manao e hoopau, a inake hewa loa ka lalau wale aku no i ka mea a ke aupuni i hoapono he pono, a i manao ai e hana a hoao i keia kumu i mea e maalili iki ai keia hewa. Ke ku mai nei na kumu Kalavina a me na hoahanau Ka* lavina e hoopau i kekahi pono kupono loa iko lakou makemake e pau iki keia hewa. Heaha Ia ka hewa ke waiho aku a hala na makahiki 4 a ine 6 paha, a ina e huli na wahine a pau i ka hookamakama, alaila, e pono ke hoopau, aka, aole pela. Mai ka holo ana no o keia kanawai ka hoopaapaa ana, ke kuka ana, a me ka hooholo ana i na kanaka e komo i ka ahaolelo e hoopau i keia kanawai. He kupanaha loa.

Maloko o ka palapala hoike a ke kauka nana i na mai i loaa mai loko mai o ka hookamakama i kakauia i kq la I o lanuari, makahiki 1862 i ka makai nni a penei ka pauku hope. - " He mea maopopo keia i ka hoike .ana aku i ka poe e kjie mai ana i keia kanawai (no ka pono ole i ka nanaina i ko lakou mau maka,) ua holo pōno ke kanawai i manao ia, a ua loaa ka pono mai loko mai oia kanawai, a mamuli o keia mea ua nui na ola i pakele wale mai ka make mai, a o kekahi kumn nui keia e koe iki nei mai ka make mai, na kanaka o keia pae aina." Ma keia olelo hoike ua maopopo loa ua loaa ka hua maikai mai loko mai o ka mea i hoao wale ia e ike ia ka poiio. A no keia mea e pono loa no ke hao mau i keia mea, no ka mea ke hoea mai nei ke ola ma kehahi lala o ke kino, a ola loa keia wahi, imi aku ana ua wahi i kina ai ka lahui, a pela aku no a hiki ka mahaahua hou ana o o ka lahui Hawaii," e hele pakahi a palua nei i ke ala hele loa i hele ole ia e ke kino kanaka. Ina ua pomaikai ke ola kino ana o ka lahui ma keia kanawai e hoomau ako, a ina e hewa ke poo o ke kanawai e hoololi ae, aole rio ka hewa o ke poo o ke kanawai me ka ike no aa pono na mea i hana ia ai ua kanawai nei, nolaila, hoopau. Ua makehewa no hoi ke kaomi'ana i keia hewa me kahoopai ikaika loa, no ka mea, na ke akua no e hoike mai i ka uka hoopai ma na hewa ana i hana ai 9 no ka mea, ina e hoopai a ikaikĀ loa* t me ka mainoino oa like no ia, me ka pepehi maoli akn no i ka poeehanaaoa ika hewa. " Noloko mai o ka. pono na hewa a pau, a noloko ae o k» hewa n* pomaīkai he nui. n E hoomaa aka i ke kanawai i ike ia he pono, a ina ua hew» ke auponi no.ka hana ana i keia kanawai no ka pomaikai, e pono e hooikaika na knmu a kakoa e hanai mau nei i lca hanai kamu e hele e hana i ka lakoo

haoa, © komo iloko a hooballlra]t i poe haomia ame ka poe hookemaloua*, D k* noho Jrehakeha ae ilan* ke «lo» » oWV> aka i na Lnna ekaleaia e bele ma o, * e hekmaanei, aole e lawelawe maoli ka lima i niake pono ka hanai knma, a ola ka lahol « ihoiiei i ka make. M. Kmeue. Ilonolulu, Mel 2, 1861