Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 52, 18 September 1862 — NO KE AUPUNI. [ARTICLE]

NO KE AUPUNI.

I ke awnkoa, hora 12 o ka poakahi, la. 8 o Scpatcmaba, 1862, ua , hele ke Komisina o Beritania nie kana \yahine,' makua haiiai inoa o ka Mea Kiekie i make, a rne na Alii o ka manuwa o H. B Ai's moku Terinayant i holo aku nei, e ike i ka Moi, a me ka Moi Waliine. Ua ,piha o loko o ka rumi i na Alii a me na'Lii wahine. Ku mai la ka mea Hanohano o K. C. Wyllie, a hoike mai la i ka Moi a me ka Moi Wahine, ia Mrs. B. Follet Sj'nge, ka wahine a ke Komiaiuu o Beritania N T ui, a mahope o o.Mr. W. W. Follet Synge.ke Komiaiua, ua noiia'ku o Mrs. Synge e noho. Ku mai la ke Komiaina, a hoopuka mai la : " E Kte Alii, Me ka mahalo ia oe e ka Moi." Ke waiho aku nei au iloko o ka lima o ka Moi he palapala na ka Earl RuBsell, ko ka Moi Wāhine nui o BeritUnia, Kakau^lelo 0 ke Aupuni no ko na aiua e, e hoike t ana ia oe i Wahine, ko'u Haku Alii, ua oluolu oia e hoike aku, ua kolio mai yia ia'u 1 Koiuisina a Kanela liauikela no ke Aupuni Hawaii. Wlal'p nii kilu^ho^Moi iVa-; hiue e hooia aku uei ia oe e ke Alii, e inau *t»o ka manao hui ana o ka Moi Wahine a ine •ke Aupnni o Bfcritania i na pono ā m'6 ua pomaikiii ou e ka Moi, a me ka maluhiā o kou Anpuni, e ka Mbi e uoho Alii nei me ka naauao a me ka tioiau. • Ua kauoha iā mai no hoi au e ka Moi Wahine o Beritania, e hbike iiku ia 6e e ke Alii, me ka niaonā aloha nui i korift a6 ana d iilo i mākua hanai no ka Mea Kiekie i make, ba ; Haku o Hawaii, no ka mfea, tia hiki iā ia kē ike i ke aloha lokomaikai i in'anao mau ai iā oe e kā Moi, a me kaū wahine, ā &e koū Hāle Oihāna Alii. A e manao ttui āti me ka hānohano a me ka hanoli ia J u a tne' kā'u wahine, i makna hanai māmali ona; i kā mea nui o ka Hoauo a ine ka Babetizo anā 0 ka Mea Kiekie. 0 ka makelnake nui ia o kā Moi Wahiiit 1 haawi mai ai i ka makana Hoolaa, anā i hoouna mai āi na ke keiki Alii, a i lilo ai iā'u kā hoohanohaiiō Hna, o ka waiho āku i ua makana nei ia 6!tis e nā Moi, mamuU ō km inoā 6 ke Aiii ! Wahine, e poiio 16a % mal&niaiā e ia, i tidilce tnau no ke aloha a tne ka mahalo 'o kooā' Mākua hanai Alii ia ia. Aka, ua olaolu i ka manao o ka Meā Mani LoA, e hōonele i ka makemake k ko'u Hakn Amfā e hoonawaliwāli i kā manaōlāna' oii e me k£ lahni Hawaii. 0

[ k£Sfi»ikai iemokie o ke Keiki AHi, i n4'' : ai(»o tho, * aloha noi kaie na bk» %p*s { \ a/<| kona K)|>q akamai i ike ia aka ai, [ n*|h» e lik> aua i hopena oaal«(n«l6ma f !' iiMm&e lum* lahoi, a oiai aole me l'kei® lāaniwa; Ua mae aka ka Lei iUkS- : no i haeaia noua ma ka honna oei e ke Alii, \ | uia i ke Kaiamiu lleieooieie o. ka haumia «le iluko o k» Lani. . . tlateo o fkeii hoike ona, a niamoli Jk/ mahalo a me ke aloha o koo lahai, a liauli' e noho nei loa kou Aupuni, he meali*> kl ]j«ha ia oe cs ka Moi ke hoike i ke kae hi maiiao hooluolu aka imaa o lakoa.. 0 Q«oeo Victoria* rae ia iho i iuu iho iei i ke kiaha o ka naaaauwa aua uo kana laue t ke owili pu rnai me ka iikau kaumaha, me ka Moi a me ka Moi Wahine iloko o keia kumakaia weliweli loa i kau iho uei nia* luna ou t a e ininamina nui uo ka make aoa 0 ke keiki Alii ana i hiliuai ai i ka pono ana 1 manao uui ai. Mamuli hoi </u iho, o ka'u wahine, a tho CapUin liall, a me kona mau Alii, e h(Sike aku nei i ko makou manao kaumaha * e hoike pu aku, ua kanikau like ko makou: naau e like me ka mea i loohia i keia ; Aina mai o a o. Ke nonoi haahaa pu aku nei no hoi no, i me ka homaopopo aka ia oe e ka Moi, 4e kokoke mai nei ka manawa e hoomaka ai au i i ka hona i ka'u huua; aka, me ka ikaika nae, a me ka manao lana e imi i ka j>ono t a. e hii me k« hoomau aku i ke aloha, a me ka t manao maikai e noho ia nei, mawaena -oHee Alii o na kanaka o Hawaii nei, a me Be#itā~ riia Kui. Ma ia hana au e manaolana ai au e makeia'i au e oe ka Moi; a me ke Aupuhi Hawaii, a me ka apono pu ana mai o kcrU Aupuni ia'u e like ine na kauoha a'u e hftV Ku inai la ka Moi a pane mai la i kai>& • mau olelo penei : i "0 kau olelo e Mr. Syngc, ua haawi mai ia'n i ka manao kunalua ole. Ua hoopaaia kekahi aa o ke aloha e haalulu nei i kuu ipuuwai, e munāo likeia no e ke Aupunl' Hawaii mai o a o. * Iti oe e hoi e Mr#. Synge ka rtfea kupono mua e pane aku i ka manao hauoli hookipa ana ia oe, ina kou noho ana mai j , mukua hanai ina o ka Moi Wahine o Berltania Nui la, a me ka Babotizo ana i k.iiu keiki.a ke Akua mana loa iloko o kona lokomaikai i lawe aku nei mai o kakou aku<, la oe e Mr. Synge, ke hoike aku nei inē ka manao pono, no ke ano o kou noho puni ana i hope no ka Moi Wahine, a 6 kā hāuoli no ka hookipa ana'ku ia oe e hooJawaia no ia mamuli o kau kauoha pololei t ana mai ia'ū, a e lioho. oe me ksmei oe ke Kuhina nolio mua o ko'u Aha Aio Alii. , 0 na Uoho aloha loihi ana o kou Aup.uni a nie ko'u e manao muaia'i, a hooinau loafa; . &ku ma kou ano nolio pono mai kou h'iki; arfa mai a hiki i keia manawa, a hoike m'ai no hoi oe me ka hoomanawanui i ka meit kamnaha i kau iho nei maluna o-'u, a ua hoew lilo ia k6*u Aha Alii a m6 ko'u Aiipuhi i; kanik&u. ' ■ \ .!■ 0 ka l makana -Babetizo i haawiia mai tiW. kuu keiki, a i haawiia mai ina ka inoa o ka : Moi- Wahine ke Queen, e mau no auanei ka ho*£»mānrtoia ana o keia hana lokomaikai, a aloha nui hoi. E oluolu oe e hai aku i kou Haku Alii i i ko'u aloha nui ma ka hilinai ana, aole e haule ka manao nui ana o'u a me ko'u Aupuhi no ka pono, a me ka noho aloha i na inanawa lofhi i keia hope ae nei. E oluolu hou no hoi oe i ka hooia ana'ku i >ka Moi Wahine kou Alii, ko'u hoohanohainoia, a me ka'u waiiine no ka hana kiekie i hooiliia.mai maluna o ko maua noho Alii a me ko maua aupuni, maniuli o ka lawe ana i ke keiki oi maua e noho ntai i niakua haUai īioha. 0 kona nalowale ana ka na kanAka e nonoi nei, a iloko o ka owili aloha ana o : maua d-liiii pu mai ia iloko o ia mea. . Ao kona kumakēna no kekahi mea e kaumahk noi ka manao aloha a pau no kona pHikia. E hoike hou aku ia oe e Mr. a me Mrs. Synge i ko niaua hookipa olioli ana'ku ia olua iloko o ko'u Aha Alii a me ka aina, a e haawi aku ia olua i ke aloha oiaio me ke kokua aku i ko olua noho oluolu ana ma keis wahh'? - Pau koia haiolelo ana, hoike mai ke Komiaina i ke Kapena o H. B. M'e. moku Termagaut, a nā ke Kapena i hoike aku i na'Ki o luna o kona moku a pau, ua hele ka Mōi a kamailio pu me ke Komieina. A ma ka nana aku he kanaka oluolu no. Pomaikai kakou i ka- loaa ana o ke. kanaka akamai. me ke kupono no ko kakou paeaiua* a ina peia ko Amei-ika kanaka e hoouna mai ai, alaila, kupono; o ke kanaka iike i ns rula,> a ihe lta noho aoa o ka poe • maikar, aole o ka hele a loko o ka Hale Alii, alaila, e hoohilahila Wi uo ka ike ole i na mea kupono e hana'L tTa hoolailai iho ka poo pulo.ulon o ua keiki o Honolulu i keia mau la. Ua hahk ia keia i mea e paa'ku ai ka wela ikiiki o ka la i uoho ia iho nei,.a i ka make aua o ka mea Kiekie £a Haku o Ilawaii, ua kan i& ke Kanikau maluna o ua puloulou nei i kapaia he hooakaka Kanikau ao ka Haku o Hawaii. Ua nami ao kelnana'ku, a ua kinohinohi ke maalo ae mft Ilalo na keiki o ke Kaona, ma na alanui wela\ Honolulu nei. " sio «aTai 4na paiia, - Kēia