Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 11, 25 December 1862 — HE KAAO NO IOSEPA WILAMATA. [ARTICLE]

HE KAAO NO IOSEPA WILAMATA.

A i ka hiki aoa aku o ua alii Ēarl Ikaletooa la iioua o ka Haku o Delema e ooi dala ai; a i keia hele aoa mai aoa, hoole aku la ka o Oelenia ia ia, oie ka olelo āku, ua hooholo iho au i ko'u maoao, aole e loaa aku ia oe kekahi dala hookahi; bo ka mea, ua haawii aku au ia oe i ka mea a'u i mauao ai, oia hoi ka Hiahēle kupono o kau wahioe. A o oa miliooa dala e waiho aoa ia'u i keia mnnawa, ua maoao wau i ka hapalua oia Uiau dala oi kuu kaikamahioē opio ē ooho oei me a'u, a o kekahi hapalua oa'u iho ia, i malama ia ai kuii ola elēhlakule ana, aka, ia maoawa, i māi ka Barl o ikaleioha mē ka mēālēa oui i ka hoopukapuka aoa i kekahi maU olēlo, ē hoohuli ai i ko ka Maku 0 Delēma Oianao paa; a pēhēi ns olelē iiahehahe aoa. Ēka makua alii HakU o kuU (kamk luhi,} aloha, oiH hoi, he wahinē i hilihai ia ē ua kaoe ki; he mea oiaikai ho ahēi imiiē. o koil maU oiaka ka ikē aoa iē'U, & hiē iē, ē kueWa hēle i ke ala me ka waimaka; oo kahi olē ē hoho ai,—oo ka iiiēē, d kēhi a hiaUk ē ooho tiēi* tia morakai ia t oolailai ina aolē ē loaa mai hē i*ahi dala a'u ē makemakē hēi ē loaa aha hiai a oē maii lilaiia, ē lilo aha ka pa haiē o maiiē» k hiē ba ihēa ii paii o lukē; A fio kēia hiaii dlēid a Uē huhoha la* au* ioaliu aku kē HakU ti Dēlēmaj a haawi aku iē i hi dala ē iikē Uiē kē hdi a kaoft hUooha kaiie.

Mahupe ibo o kā loaa ahā akh b kē ilala i kā Barl b ikaletohfi| iā Wā t hobptika ākh ia kā Haku o Dē!ēHiā i kāHā blēlb ilhUa o kahd hūhoha, pēhēi; & kiiii hiihohā) hiai māhao oē ē helē hoii māi i o'ū nēi e hbi dalā āi ,ihā kēiā hope aktii No ka meai d kā'ii hāiiWi hope loā ānā kēiā iā oē.

īā iāUa ē īuahā āhā ilbko o kēkālii ihiihii o ka halē o kā fetākii b £)ēiētiia, hāi āē la oia i

( hblokaa riiaik&i ko'u, hē Wihi keiki hiikua b ioāāpa WiUiii&U ka iiioii: Nbi āku l<i ka Eai-i o ikaletona 4 i kon« makuahuhbM\. fc tihb hbi-Ha t iio mm kahl keiki, i ftahi hba holo kaa hoi hb i ala, i hiāi ld kā Maku t)e(bmiii i (iha hbi ka hba iioho b ka'U kaikāmahihhi hboiiidii ttlal ia ka fiafi b lkaitetotia, e hooukukua hnā i koha iiiakuahuiiowai i ke iioi aHUj e hāāfti ākU iā ibse|iti Wiiāmāii; M hoi be ē hāaWi hiāi i kāhi kēiki hb hiāUā iā« pāpāā ihāī h6i hbi b» t Oiāib āku tā kā HākU Deiāhiā i kahā hUiiōhāi pbheā fib hoi be e hobtnāho ihāī hēi i kē hbi 1 i āiuā ā*U hiāā e hāā*i aku āi iā bej bke «īala, ā o ke kēiki* kupāhāhā hb hui Uā hbbhua bU ike hbi; hēāhā iā ? & āhb (iahā e kāheā āeikekeiki*i hihāU āku āi; Owāi |ā b kāUā kaha Hāku e ihākehiākh āi 8 ho oiā.

i keiā Wā ā īāUā ē kāhiāiiib hhi; 6 hoohāhāā ahā o loaepā Wilāhiātā hih kb kāikāhiāHiāhihe ihuii ihb bUā HākU hēi b Deiātnā| htā ke kāmākatnaiiib āhā. tā Wā t kāhēā iā iā ā iā iā i hiki ākU āi thā kā l'Uihl ā hā āiii b hohb āhā, iāe ta kā Hāku Ōeieihāi ikā EāH b ikāieibhā> eiā ttā Wāhi keiki hēi iā t e hihāu āē paha kāUā; o#āt lā o kāUā kā iiāku āhā e hiakeihāke āi e hbhb ( Oielo aku ift kā Haku b t)eltemā. &Ibāepā Wilāthātāi eiā kā MāH b Ikāleiohā, & kā'u hā kēiāi oke kāhe ihāfb keīā ā kā J u kāikāhiāhihā thU&i kā tHākathāke h@i oiāi tttā iāoe ē noho a« t ā ke hiāhāb iiēi hbī āii m hb be. Peheā ia koii māhāo t oārāi iā b ihāUā kau e koho āi i Uāku hou ? bārāU paha, o iā lā paha ? Alaila, olelo āku lā oioaepa Wi lām«tā ik» i ana aku. Ēke āiii kuii Haku leo oioj Uā hbbkāUtbāhā iā māi kaU kāUwa haahaā * kāU iUāii hihāīi ltii m\bkb āe ou, ikt J)āhb āhi hiāii bārāi la # oluā ehā ālii kahi e iāwe āi» ā 6 hiiihāi āi i iiākii hou 4 hb ki fthb* kb hāi āā hāi kāU kāU«rāi ine ka thānao pili mea āi ©tiā| ē *8 W Wāiā hb ka Wh thahāo i hilihāi āi i HākU ho*u } 1 «pu m&lumālu hdi ttb 6* iā b ka iueā» E āhb e r,oho āku tib āU hlāiāio ihb &ke kaupāku oka iuh» ole} tt ke loaa ia*u kfe phuekāā mai āfeft iWāāUi M * ; «* iV' aiiila āU bet*, Ihaoao akU b kā Puukoa ka tiākh e hoohāku āi, bift i« li k* p** l * ttā kiiāāiii ii imihhi imi aiii»

t k* Uhi mib|>opo ioa o tett *lii i ko to«e* p* WiUm»i« miMo «ioii f i ikti Uki Hiktt o Oeleme ii« htiioott uei «o*ī 0* lohi f}U ae t« no kiiii i k* iiliiiio o ke keiki} «ohe on* makemake * imi hoi *ktt i ft«kti nona, lioliiU. tt« makehiw* kin noi li'ii, 6 hoi oē.

A i k« E*H o Ikalaion* i hoi *ku «1, «* iiliiei oi« i* Io«ep« Witiiiiitii no ki hooU ttGi; i no «i hooie i* «n* o koo* m«ketn*ke i hoolim«lim* tktt *i oift i» L«n«k*o«« ke ktiēf»tttt oia hoi k* £|iOt b k* hui pow» titti o itih* i k& kēi «n« aku i n* oteto in« t

pen«?i; E Laoakaowa, ke kauoha oei ao ia oe i keii la; e hele oē * hikt imua o ka Luaakaoawai Kiekie o ka aba hookolokolo Kiekie o Berēiaflē nui nei, a e hoohiki oe imua o ua Luoakanawai la, me ka noooi ana e hoolilo mai ia oe i makua haiiai oo ke kēiki o losepa Wllimala ka inoā, ioa la ihē ka Haku o Delēma kīhi i noho ai, a e olelo oe mē ka hoohiki aoa, oia ke kēiki a ko*u kaikoaana poooi, a ē hooiaio aku oe imua oka Luhakanawēli e hifci ia oe ke lawe mai i maii hoikē 0« ka hoomaopOpo ana, na Ua kaikuaana la no OU ua keiki la; a ē olelo aku oe, owau kēkahi hoikē, a o kēkahi mea ē aku paha au ē mahao ai be kupono* a ke loaa ia

oē ka poōo ioa keia hana ana, alaUa, e uku akii oo au iā ē likē mē ka uku kupono; oia hoi, elima iāuaani dala maikāi.

A ī ke kakahiaka o kekahi la ae, hele aka la oOa o Lnhakaowa imiia « Luaakanawai Kiekie b ke'Aupuei ē āi, ē like rne ke kaiidha aka feari Ikalēiona. A niamiili o keia hoopii ana o LaiiakaoWa, tia kaubha ia o lo«ejW Wilāināiā e bele mai imua o ka Aba e lohe hd ka oiaio 6 ke noi aha o Lanakaowa ka ittēa hodpii u ii ihē konh ftiau hoike hoi. Ona hbike a kā*tieā hoopii i lawfe niai ai imuaoka Ah«*, oia o Earl tkalētona f a hie £)tke ke puhi pnldo& hooniēahiēa. Ai ka hiki atia inai o to&epd Wilaiiiaia irt)ua o kti Aha, e like ine ke kdtttih» aha oka Luhakahawai Kiekie. Oke iiii Hakti tteletna pu kēkkhi i hēl£ thai ihiuā o ka Ahstj e ai Ud kēia hbdpii ia aha b 10-3ēpa 3ēpa WilatHitta. iā wā no ktt ihai la ka LuHākāttāvtāi kiēkiē; ā hēiuheiii inai la i oleio hbi ā ka thēā hobj)ii ihiuā o !b--i3e|)ā Wiiāmātā kā ihēā i blēlbiā* a hihāii itiai lā ka Lunakana*ai Riēkiē i kā oiaio oiā pttlnpālā. Wā h&i hhōiā akii lā b losepā Wiīāināiā tnā kā oiēlo ahā iihUā ōkā Luhākahāwāi i khiā hiau htiābleloj u Hē kēiki inākuā olē aU, ā o Kāhkā &ēiāBbhā, i hiel kāhā Wāhihē ko'ti ihaii ineā Hāhā i hāhai ā adīē tid nbi laua i ikē i ko'ii māti ihākhā hāhā hiāi āti| ā i kēia ia Wale iio āii ē lohe hei, hē \Vahi mākhā no kā iioi kāhī b'ii? *'

Mii keia hōoie āha b iosepiT \Viiāfflātāi i lawe iliāi ai o LāhaiiāuWā kā iheā bdopii i tiā māu lioike e hooioio āi i kana ōlela hoi; A 6kh hoikē hiiiā i hoohiki iā oiā kā £ārt liiāaikbh*Mke āna,

itā inēā )ibopii tiiē kā khoiaio eklik ftkU e Hkē loā hb tilfe ti«i uiēio thft īea hoi ft LatiiikftbWa ka niefil hdo|iii; Ai k& pātt atid oka iiOike b kii Birl ikaieiona» iā kahea ia akU k 6 t>ike kā tUā b ka hoike, ē heiē (nāi e hal i ike bd keiS ā iā t)ike i hiki inai ai ā kll ihiua ō ka LUhakiinilWai, ā ttiahiliA iie b iibfi& hdbhiki ia atiāj ia Wa* kU ilē ld ka HakU t)elettia ( a hoaoi āe ieL itoua oka LiiUdkāiidW(kii ē āe ākli ia iā ē oleib iitiUa b kā Ahā> ā ho kāhā inau olelo, " He kUe ioā āii i ieeiā hUike ti kā hiWpii i iiiiihāi āi; ho kekāhi hiāu i ike tti htibi t a ine ke meā e hbopii iā hēi i keiā iā # nb kā hieā } ikā īā i Hāiā ākil nei, oiā kā la i lbaa āi i.i'li o keia kēiki* iiiā iā iā ttb i ikē Wiiā āi āu i keiā ā iā iā iiS hdi āti i ibhē āi i keiā kāhākā e diē!d 6& ho kā tt)ākiiākātiē pbfibī ō keia keiki; A ināinUā āku oia WahāWā, Uā blēib ākii oiā ihiiiā o kēiā keikij i kā Wā b kāheā āhā ākU, u ihā i hiki bē ihiUā ōke Lii } a i hihaU mai ke Lii iā oe, oWāi lā o6?e olēlo ākU be, sWāii Hb koU triākUākāhā ponbi| ā iiiā āblē <ih ē biēid jteiāj hē biāib, ē hialkē anā be Na ke keiki nei āU i otelb taāi pelft, ahā iiā kāhāka n6i no hoi i hooiāib ihai ia'U māhope īhu A hb kēiā kuhiu āU i kipaku ākU āi iā iā } ttiē kā hUipa hāhāU waU i hbehā āi i kō*U hhloholonā %āWāē ēhāi he iīo: A hē Wēhī kUē tib kō'o hb hā biēld hbikē ft kā £āH d lkftletotift kft'ti hUHohā kāiie, hb kā meāi eiiia lā i hālā flē hel hiāi keiā lā ākii; Uā kbi kft loā tflāi kā Bafl ikaīēiohā iā*ti hb tift Wfthl keiki heii ē hāāwi āku hoha} ftkft { āoiē fiftē ftU īm ftkii t ft tift Hbdiē fHi lio hoi kē kēiki i kēiā kdi ānā āiā hēij ft i kēiā lft kē ikē nei ftu iftift iiēi e k<t ihāi āhā 1 hoikē tttft kft ābab hbof>ii* ft d kb*u mahaoiē hiāolii aolē kēia hē fcbbpii oiftio. ! kft pāU āhā b kfi blelo ahā okē Lii ku ī)eiēi»ft imUā b kft LfihftkfttiftWfti feiekie 4 fft #ft fidi kii ihēi )ft kft LiißftkftttBWii| ft bftl īnai !ft i kaaft mohāo ftd keift hoōpii ft LahikaōWā. A p*hei hft oieib hoohbib<

u is Limski6#i i Hi noonW} ikd iU Siē ki kili iili i ki oiiid o kiU paiāpila fidi ifftUi d»k ki Aha» i tii liahi iltti hdi i (ti i kē* kiiki hoike oti i ktt tnii ifejii i'tt i kiii fal« itti kiiti kai ē ttk« fne ki ihii i bt«tnii tHiioktt o M Kanawai> Bē«tWiia Ktti &ei, i kakau &tt» ki iA t i tti honhoio iho m i ko'i feanao i IU kē ine ki o!s!o hoole i ki iēiA i hoopH ti, i Btt ki n»āt hoi, tti hooīiio iā iiii ii hto!e iiii i fc* titei i lwo|pu ia e kekiki fetoik« i'tt I lUi* niiai* oia hoi ke Lii Haki Dek«i, i e like toe kitta tttitt »Wo i #iilitt ikii ii tifittA o*»* ft peli hoi ia e hētthtttd ihtt ftei, na iēie kft mei hoōpii i km n»w i«ft i Aāke&ake aL *'

1 ki pitt aia ie o ka hai ana o b Lauka* liiiNii I kiiii oiek» henAolo, ktt ae Utē tmēpi Wilamaia, a boi ikti li lie ka Haka oeleaa t i ! tt B*ri ikileloM ht>i, hoi aka la eii mki inaini laii, no ke ko ole iiM o k& mei i kdM ltifttt i iolii tttttft ii.

A ke ko ole aoa ooa aoa i kaUoha ai ia {aoakaowa imua o ka Ahahookolokolo, oolal|K, oa hele kioo okoa. ako oia ma kahi o Linākāowa e koka pu ai, noka kwe ana i ke ola o;ke Lii Hako Delema, iko ai kooa makeis<|e no losepa WilamaU. He aoahuiu oa la maho(i<e maī o ka wa i olelo ia ae oei, a i ka po o |ka umikumamakahi o oa la, ia po oo t hele |ktt at o Lanakaowa laua o Dike ke puhi p*iaoa hoomeamea, e hooko i ke kaooha a ka E*jiri Ikaleiooa, oo ka lawe aoa i ke ola o kona|alakuabonowai Haku, oiai ke Lii Haku DeSepa e hiolaui aoa iloko o kooa keeoa hooluoltalwe, e lawe aoa e oa hihio o ka hiamoe nējp®#wi, e kilika ana iluna o koua mau lihilihi>k»tiluQlua ia e ua kaau makahiki i kaa āe ona.

A i|oko o keia wa a kē Lii Haku Deleota e haōli ō»fi iloko o ka hiamoē oui, e ala aoa oō ° Wilamala ia wa, ē heluhelu palapala ia ia no e nānea aoa i ka heluhelu palapāia anā, lohe aku la oia i ka treheaoa ō keia niēa, a ē kuhi aōa o losepa Wilaniaia, he maU kapuai moe ipo, me ke kaikamahioe opio la, «fO kona Haku, aole ka! Eia ka ! hē mau kapuai lawe ola ! Aiaia i kiei aku ai ma ka puka ki o kona rumi, ike aku la oia i kamaaio ank ae o keia mau mes eluā, māsāho ae o konā puka, raa kahi ē hiki aku 'āi i £shi moe 0 |.ē Lii Hffku Dēlēma. Aole i liuīiō mahopē lauā maalo anā lohē akii la keia 1 kēia halulu iiui iiialoko o ka rUhii ā koōa HMkŌ ē moe aōāi