Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 14, 15 January 1863 — HE KAAO NO LOSALIA! [ARTICLE]

HE KAAO NO LOSALIA!

Amahope o ko Melo mare ana i ke kane, olelo aku 1a ua kane la ia ia, '* He makema* ka au o Loaalia kekahi e holo pu me kaaa t lialia." l aku o Mele, " Aole peha ia e pon<|, ke 'holo." Olelo hou mai ke kane me ki| maalea. " He pono no la ke hēle me kaaa, no ka mea, aole i pau kooa nohoin» malab o ko kaua malu.'* Ma Ul olelo ana a ua kane la f i hou maī oi Mēte, " E |)oiio paha ke hai akiila mea imua 0 ke Alii." 5 I kekahi la, palapala aku ua , kanaka ltalia| nei ia Kini Geoki, e hookuu mai ia Loaalia, a' me kona olelo aku nō hot, e lawē pu maua ia| Loaalia ma halia, a hoi mai no hoi oia ma Beretanē nei, no ka m'ea, ea f aole i pau kona no*| ho ana malalo o ka malu o ka makua. ■ ; Ua ike ae nei kakou mamua i ka manao p keia kanaka Jiali«, ua holo mai oia mai ita)ia mai e mare ia Mele > wahine nana, i hele pu ai roe Loaalia ma lUlia, a i loaa ai hoi ko* na waiwai. Maanei hoi kakou e ike ai i ka hiki wawe o kona waiwai ana. 1 ka hiki ana o ka palapala a na lianaka la imua o Kini Oenki, nana ihd la ia, a ike i na manao o ipho t aia boi t e noi ia aau ana bui kē kaikamahine puukani 0 Loealie, e holo hoi 1 Stalia. Aleila, hai ae la oia ia Loaaīia, no kooa lawe ia aku, ua ae aku no hoi t>ia e hok», aka, ua piha Joa o Kini Geoki i ke aloha, a me koaa kane hoopalau. Ma ka Hele Alii o Loaalia ia Inau la, a hiki wale hoi i kona wa i holo aku ai. la ia aa ka Hafe Alii ia mau la, ua hoopU ha loa ia ka naau o LoUhika Aaadb i ke aloh#uo Loealia, oki aw, o ka maeawa ia 00 laua e kamailk» ai, ma ka palapala wale oo laua e kamaiUo ai i ea manawa a pau ( a nolaila, oa palapala mai ke keeki Afii ia LoaaUa ao ; ka nui loa o kona ak»ha i ka Lolipua. i Olelo ak« ta o Loaalia i* Loiahika Anede. "lna he aleha ko» ia'u, • aoho «aa tto fcoi oe I 1M ka aoao hema, a kiM 00 hoi i kau wa e hm aiai al" l mai ke kaae, " A«te 00 hoi | paha au e hoele i fcan kaaoha, e like no ho« paiha oe kw maaeo, pola o» hoi ao e kaoa ai | • Rke ««ia kaaoka," O ke aioka ka aaea aai iloko o ke kaiki Aiii k ma« k, aee kona aaa*aao aaa e ktma kiao laua mamoa at o ko Lo> ariia kok aaa «|i j llal», aka» «a poliki paa Aai 0 Loaal» 1 ka kiowai kaps o Hioerfa, ka fttt» ho4 a ke keiki AHi a &a oaa am i ka fo

« tMk«ia,B« ko«k« |ft« Uii k« «tttt, « k« kiowi». K «aiko ikl tk« k«ba I k« k«etl&| iii ii Loaeiia m « k««aiit« Imm kakoa im k*«* «Hft m A makMkaa ko lakou m« holo, h«tt« iho kt boi etti»l d««ki i kakaki aka«ta« no k«tta iutt)cfta«kia« k«M», 00 ka ua«k»ka ia «« « k* kakoohaa, *j* boi o EliiaWka. 1 ka la i aha«t«« ii, u« k«k uoi »«i n« li«* a«k« « pau «ik« h », a m ia la noboi i k«o h«4> lo« «i «« *lti, « otH« aaa «Mk*«iaaia«, i k« ano hoi o k« kaiki alii, i k«n« tM»k» «n« ca« k« «««» k««M, • olelo iho la koi Uk«<t* ao£« i tk« kk«i«t&e« m BereUM tm tnai kinoki »«1« «ol« na6 e kiki i« l«kott k« koo«ieopopo, ia k «o hoi, u« lohe ia m«i o « o k« hoid o fc« k«l» Utn«hiu« kanai « Kini ri«oki taa lulia. 1 ka toakauk«a ana o k« «ioktt, a m hoJc» kou nei w«hi ukana, holo aku la o Kini Q«o--ki maluoa o kona kaa, ta« katta wahioe, a o fiii«abak« m« Lo««)i« t tn« ko laua ka«, « o o« keiki «Ui hoi, maiuaa l«ua o na lio. 1« |«koti nei i hiki «ktt «i m« k« tt«po, ua p««pa io« n« kaneka maiaiia,« nanaana no ko lakou holo ana. A k«a o malonī o ka t)toktt me kona mau ciaku«, « k« n«i hoi k« «loha o kona mau maku« alii ia i«, • me Elbabefc«, na makaaiiiana, «ka, o LoUpikn Aned«, ua oi palna aka kona aioh« imu« o ka poe « «e. I ka moku i puka ai tw«bo o ke ewa o La« dana, hnle mai la o LoMlia nana i uka o Be* retao«, hu mai la ke aloha i ke k«n«, « it»« EliMiheka, a me na makaa, aka, hookahi a«« nttl wale no iloko o kona manao o ke k«n«. Ma keia holo ana, nui loa mai la k« aloil o ke kan« ia ia, «ole ona ai. i k« «i iloko o kekahi man U o ko ka w«hin« hele «n« «ku. A ku ka mokn o lakou ti«i i iinlia, lel« aku 1« no hoi lakou nei i uk«, a noho tn« k« h«le, no k« moa, o ke kanaka Ttalia, k« k«n« hoi « Mele, he kam«ain« no oia nol<tila. A hala he man ta o ko lakou nei ttoho ena maiaila, nupepa aku la oia ma hulia, me kona olelo aka, " t) hoomaka «n« o Loialia e hana i n« mele lea lōa ma keia po, no ki mea, o k« kti{kamahine oi hook«hi keia o k« Aupuni o Berctan« ma ke m«ie ana ina mel« o kel« ano keia «n« a pau;" 1« lohe ana o na kanaka ia mea, u» hele nui mai lakou a pau. I ka po o Lo«aii« i hele «i iioko o ka Hale Ke«it«, ua piha 16« ka hal« i n« kanaka, me ko lakon mak«mak« e iohe i ka lea o Loaalia, 1 ka akoakoa ana o na kahaka maloko, tta hoo« malu ia ka wawa ieo t i« w«, kn mai la o Loaalia iluna, me kon» kahiko nani.' la ia « kn ana iluna, piha ioa ae la ka kale i ka hattk«mumu leo, me ka hoopiha loa ia o ka naau « ka leholehu i ka makemake ntti, a me ka ma* halo i« la no kona wahine miikai, «one ka nani mooli no i ka nana aku. iioopuk» ai i kona ī«o f m« ke mole aha i ke mele o Kini Oeoki I, ia wa/ ua kauiehia ka manao o ka lehulehn k«naka # 4ne ka hiki ole ia lakou ke hoomaopopo i ke «no o ke meie- mu« i hana i« «t. I ua po nei.no, ua hana ioa aku o Los«Ha i ka makemake o ka poe i hele mai e ike ia .i«, a hiki i k« umikumamalua o k« hofa o ka po, alaila, pau ke mele una. Ma kela po o ke mele ana, ua'ioaa i kona makuakane $10,000 dala. A i kekahi po ae, hoomikaukau hou no o Loialia e hele hou ma k« Hale Keaka. i keia po a Loaalia i mele «i, ua hiki mai kekuhi keiki akainai ma ka hookani Bila, a ba hoi ma ke me)e ana, o ko Italia keiki !ea hoi ia ma ke meie ana, o PiU ka inoa o ua keiki la. la Loaalia e ku ana iluna e mele ai, ka «ku la o Pita iluna e mele pu ai. a pau ko iaua mrle ana, ku hou o Loalia iiuna, me k&kahi Biana nui, « hookani «ku la imtt« o ka iehulehu, me ke meie ana o ki l«o ne ko k« Biawu 1« po, noi lo« ko deia i lo«a i« ia, « n« ia lta o Loa«li« ma k« mele i hoow«iw«t i kona makoakane, * £ ka poe e heluheln an«, m« keia wahi e ike «i kakon i ke aloha eehia o Loealt« no ke kaud, ok hoi kel« keiki Belek«ne i oleloia ae nei e kakou ma n« Helu mua. Ilokoo ka Imo n« mekehiki o kō Loaalia noho ana m« ltali«. Aole t 1m« iki m i« k«kahi paiapala n« ke kane mai Belekane mai. I kekahi la nae, i ke kakahiaka nai oua i« t«, «ia «e ia i« te«t konn kkimoe aa*Vpuke «e 1« i waho, noho iho la onahina o kekahi noho, «e> he ae la i kekahi p«lapafcft, he palapala noia na ke k«ne i k«kau i kooa w« no ma Beleka> ne. la ia e nan« «n« i a« palapale nei, a ea «e 1« ilwnk, nana p6flo «ku 1« U i k« poka «na mai o k« la, olelo akn la i«, ■' I kott puka aa« mai e ka I* o« Beleh«ne, o ke «loka ptt no o kua k«rte ktk«hi me oe." O ko «loha wale no k« nkanajtni «loko o konn m«n«6, i kon« w« e sobo «n« me Iteli«, «ob «ti« tn«n«o e «e, n« hoopulu m«n i« fcon« wahi moe e kona taau kula waimaka, me kooa «ke e ike i kekaki p«ifep«ln « k« kām «Mi Belekana «oai, rboM«ha Ik lte kanmaka lutslan o kona naan, m m laima kanmak* o ko!Ettu hulo waimftkiu Aole a» koi oia i kkpae iki ae i ke «lolm o ke kaae, a»e ka anaao p«k« ekiola waleahu «ak« koaoM o fca wahawaka. E hooaloalo 2ki iko kakoa bm kei« waki oo he kaikmaakiae i iaahm a ko «loka. B ko» inoa kakoa mākopa, « e oielo no Lolab«ka Aaede, amekoKiei Oeokl IV koepakmaaa la LoUbik« Aaede na kekaki kctfcae|gdi«M wahine naikal • Bel«ka«e, a s»o Afii oo fcoi Ekola malama ke Lmakaui Aaede ēoko «ua aaa olloko o kona mm aai ko ta«Hli* kaaWe «w k Betek«aa r iok wa 01** «ka ilokeo ka kele «L la *•*#« h«oksofoa o Kt* si 6eoki, no ka ulotnkok«« a»a saaka i ka n i. Olalo «ka o Kini Q«bkl i fae Kmm, " B kii aka o« ia LoUkika Aaade a

m* MMMi," «kilāi kil IM IM. a ki&i k#U !&• tt« fc*fe, kiW ikii it U «• ia k • kfck*&e m tA« n«JBft k« keiliī Alit HkM m«i t a «*a, ow«, «iU i k« K»m. NtMakoiiflMj k« k«tki Aiii, M B*«ka I boo«M M) nel o Kini 0«oki k*a *kfiiMi t«o«, «»k«t« OMIAiU. Pkm m«i k* l«iki AIH» "O hoi « «kh *ktt i« U # «ol» a* • hiki ko'iL" !?• iko tuko«, ok« btt«® o kokeiki «tii oloio »«i |>«i% o ko aioka WAio oo koaa ktnnii i Im* wiipeli. i koii «toti ia maloko o koos ntaL tt« Uw« oo koao w*hi p«po«Uut i o« imo «i, a ka wakl Kooao ao &oi k«a«. I ko Ktuo« i hol ako «i oloio i« Kiai Oooki ik« m«o«o eko koiki Aiii, kukn io« ibo U Oi«, tA« k«a« ok»to ibo, Aola io» «tt o «i ika aina«irake« o kaia l« t ko oie «t> o iko ik« nt«ka o kuo keiki.