Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 29, 30 April 1863 — Ka Hapukuopala ana. [ARTICLE]

Ka Hapukuopala ana.

E ka Hoku 0 ka Pakipika e:—Aloha oe. Ke keiki hiapo o na kupa Hawaii, ka hiwahiwa o na'lii, ka inilimili o ka lahui, ka oluoiu o ko kuaina, ka mahn oli<>li 6 na na nui. E oluolu mai paha oe e hdokomfi iho oe i keia mau manao iloko 0 kou mau kowa kaawale; O oe no ka mea paupauaho ole i ka manao o kēla ihea keia mea, i hanauia oe; eia kaj lie kanaka makua, oiwipan, puipui, a me ka momona, he keu oe.o ka moana Pakipika nei, aole ou lua. I neia inau la iho nei, ua hooinaha iki wau e nana ana i na manao hoolaha o ha nopepa Hawaii; a, i hiamoe au a aia'e, eia ka! ua h.puku ka eneini i ke.la opala 4 keia opala iloko o kuu kihapdi, oia ka'u e hoolei mawaho, I. Puni mea Hou a t>ie na Kaao.. Na E. Mahoe keia, ma kē Kuohoūi 28 Mar. 1863. Ke kapa nei o ua E. MalHie nei i na hoopaapaa a'AEiou Y. M. a me A. M. Kuhele, he hana uko ole. Auhea oe e E. Mahde, "he hana uko ole ia ue ka mea hiki ole ke luu ma kahi hohonu; aka, ia makou ka poe ahoioa f he hana maikai no ka laua, he oie loa na hoopaapaa o ka poe Ptiritano i na makahiki i haia aku nei, he huli kela poe i ke kua, i ka enemi, a hailiili, a kuamuamu wale iho ho. A o Aeiuu Y. M. a me A. M. Kuhele, ke ku nēi no i ke kahua kaua, me he mea la, ua aoia ma ka palepale, aole hoi i ki poe KalaVioa ; Nolaiia, e Mahoe e, nou paha kekahi manao ma na nupepa, nou na kaao no ke kanaka o kah» papau, paupauaho Wa!e, a no makou kekahi, nd pa keiki o ke kai hohonu, uo ka poe aholoa. Eia kekahi mea mahalo oie o'u ia oe e E. Mahoe, o kouliki paa.aole ka ! ou makemakfe e huli, me.he mea la, ina no e hōike kekahi aoaolīe oiaio kana, aole no oe ehulii aole pela ka paakiki maikai, 0 ka paakii o oa ludaio ia, ua ike iakoO be oiaio ka lesu, aole oae i huli maū Mai haoa oe peia e Mahoe, ina no e hoike kekahi ia oe, ua he* wa ka aoao Kalavina, ē waiho akū 00 ka pobo, oia ka iOiiiiaoio. O kau 00 ke uko ole, e E. Mahoe. % JVo ka hiki o Ptktro ma Boma. Na ke* kihi hoole pope keia, Kuokoa, 28 Mar. 1863. Auhea oe e ke hoa, oooa keia manao, e ooo^ 000 maikai kaua, alaila, ike oe, na hili oe ota kou kukulu manao; ke i māi oei o#/iole' 1 hai maopopo ia ma ka Biibsla ko l'eieW hiki ina i Homa, oia ka ! kekahi knmu o kou hoole aoa. Auhea o« e ke hoa, aole i heiia mai ma ka Eaihala ko Looo a me ko jiiaa> U3U holo aoa māe i Hawaii nej, ui hilii oo nae laua ilaila, aoie pahi kaua e kioaleia 00 ia mea, ei? Ke noho oei o Re*. IX Batau» ttaa mi Laiiim, a e fier, Emeaona rac Waiaina i Oaho, aole ikakaai& bua iloko o ka Boibala. Aole oae kaoa e kanaiua no ko lau« noho ana iiaila, ea? A no kou olelo

»«• ho:,aole . kakaaia ma ka moooielo ek»> 1 kw« f *okt hoī aui ea hoke ete.

£ ka haa, ua 000000 aoee oe ma keia paoe aaa ou? H® kumo 00 oae paiha oe oaa ka iīao Ktltti», ea? loa he paoe hemnhema e like me keia ma ka «raba o kekahi kahaoa Katoiika, ioa oa hilohila loa ao ia ta. Nawai i pai i ko ookoo «rafei moouieio ma Lahasaatuoa, Mak. 1833. sa ka poe pope aoei? Au»e &e eke hoa ? Ke i mai oēi oe, aole

k»t he mia hoike iloko o ks haoeri owkihiki hookahi mamua o ka hoomaka aoa o ka pope. Eke hoa, ke paaoi ōei piha oe, aoie paha e puka mai keia pane noioko mai o ke komu e oieio aoa me ka oiaīo. Ke i mai nei ko ookoo mooolelo ekalesia, aoao 55, Mak. 606 ka wa la i hoomaka ai ka pope, ooiaila, mamuli o ia hama, mai ka »a ia lesu t aoie ka he hoike uo ka hiki ana o Petero i R.otna. No ia wa nae o Keleineoela, Romano, ka mea e oia aoa me Peler«»; fgeoati, he bau> maaa ia oa Petero, Hegesipu, he kakau mooolelo ekaleaia īa. o Papia, he haumana ia oa loaiie, o Uinniaio ka Kpikopo o KoHneto, o sreneo, Kai<>, Kek>meneta Alekaoederta, Origene, luiiam» kekahi aiii o Koma, Eusebio a me Laketanekio oa mea kakau moooielo ekaieaia; i»e nui wale na inea e ae, aka, ke i m u nei kuu hoa, ka ! aole au e manao ino, 1 ka hoomuka ana o ka pope i ka Mak. 606, -he waliahee ia muoolelo i palia ma Lahainaluna; aia i ka makahiki o ka Haku he 70 i hoomaku ai e kupu inai ka pope. £! kahiko no ka aoao pope; ku like ole keia haina me nn haina uiua o oukou # . i ka wa e oia aua o loane ma. ua paueeia paha na inakahiki ekolu paha, ioan ia i'etero e make ana ma Ruina. Ina peīa, e hol ai a haoeri makahiki, aole paha he inoooleio e hai an& no ko Petero hele ana i Roma, no ka mea, ao|e i hanauia o Petero ia wa; no ka wa nae e ola ana o Petero kekahi mau hoike inaluna, nolaiia, he ano'kainaiii loa kou kukulu manao ana e ke hoa, aole oe i noonoo maikai inamua. Eia kekahi e ke h;»a, ke i mai nei oe i ka hookapu o ka pot» pope i ka Baibala; a«»ie hookapu, ina e unuhi oe a pololei, e ae ana ! no makoU i kannk*!, aole nae makou e hoi- | hoi i ka unuhi inua ana a oukou ma ka olelo j Hawaii, no ka nui lua o ka heniahema.

1 mai hoi ue, e ke kumu hoole pope; ka! 0 ko ka pope noho ana ma keia ao! Kupanaha loa kou pane ana e ke hoa; āo ka mea, na oukou no ka hapai nui ana o keia kuinu manao, aia hooinauH kela kanaka keia kanaka i ke Akua e like me kona manao he pono, alaiia maikai; a ke hoomana'nei inakou i ke Akua e like me ko inakou manao he pono, a eia ka hoi he hewa ia oe. Ke i inai nei oukou, o ka inanaoin ka inea e ola'i, aole o ka a ke marti|oio nei ihakou i ke Akua, ka Makua, ke keiki, a meka Uhane Hemolele. Ke hianaoin uei makou i kāna keiki, ia lesu i kaulia'i maluna o ke kea; auhea la kahi i koe i kupono makou ia oe? ua hooko | makou i ko oukou mea nui e koi nti. He hooie punalua paha kou e ke hoa; ua ioaa ho anei ia oe e ka Puritanoj ka mana e we* j he, a e pani ai i ka puka o ka lani? mai hu- ! hu mai oe e ke hoa, »ka nae hoi, ua hemahema lua kou manao. Aloha auanei; nawai 1 lawe i ko Petero mau iwi i Roma. j 3. Ke kumti māiiao. No ka hoolnha ana i i ka hooinana Kristiauo ma ka honua nei, a me kona niau hua maikai, na Z. Poli keia, no Wailuku i Maui, ma ke Kuoka 7, Febe- | ruaH, 1863. I Aolē no aU i manao e mokomoko ann I hoopaapaa; aka, no kuu :ke ana i na inanao kapakahi e hoolaha ia nei e ka poe Paritano, he mau manao hoopoioiei wale no keia i na hai mnooleio. Ma ka palapala a Z. Poli, ua kuhihewa paha na keiki nei, na ka poe Kalavina i hoolaha i ka hoomana Kristiano iloko o na m«kahiki mua he 15 haneri; aka, aoie pela, e kuu keiki, na ka poe Katolika wale no ia i hoōlaha, aole Kri«tiano Kalavina ia maoawā, aole no ka aoao Puritano i hiki mua ma Hawaii nei, na miliona Kristiano i pepehi ia e na aiii pegana o Ron»a; aoie i keakea ia na Kaiarina, ua kaua pu no na KalaWna me na Katolika ma Farani, aka, na ua poe Kalavina la no ka haia; ua kipi, ohumu ino ua poe Kalavina nei i ke alii nui, mākemake lahou e haawi i kona aupuni ia h&i, pepehi wale, pupuhi i na hanēri hale pule, a kula i ke ahi. Pehea, ua 000000 anei o Z. Poli ma id uiea, ua hiki no ia'u ke hoike pono» o ka aoao Kaiartna a Z. Poli ē kū nei, oia no ka i kukuiuia ma ke kahoa koko, Bia kekahi, ua heneheoe ua wahi Poli nei ia Pio IX lio knna elemakuie, ue kolou ke po<», ua powehiwehi ka maka, Ua haiulu na auhea oe e kuu keiki, no kōu ano opi* opio, ua hana nooooo Ole oe; aka. aole nae be ku i ki Baībala ia heoehene ana f eol? oo e ku i ka naauao; ke i ia mai ua hai oe ia mau manao ou nia Waioee i LāhkiK&ī oo la mea* kē hoowahawaha aei , «rau i* kou mau kumu Paritano i papa ole ia oe ma ia hana lapowale. B noho tto paha ia wa ma Wāi* hee kekahi kumu ou, oa kiilon no ke poo, ua liMkloli» Im; aole oie i hiki kona mso makahiki i ko Pio IX. Aole paha e hiki ana oe ē Poli i oa makahiki o Pio IX, « bo ua; ke ola ia o ke Akoa, haamakaioie, ke ola a i ka puaoeane. Ke i mai oēi 60 « kuakeiki, ua hoolei o Pio IXi kooamau haikuaana iloko o ke ehi; owai li oa mau kaikoaaiia ii aoa i hoolei ēi pela ilokoo ke abit Pohihihi paha ia oe oa aa ieoa, no ka ole 00. Ke heio nei o« e %. Poli ii Kioa, l«p«a«, me he aeftli. oi huli ia ttieo aioa kanaka ooi wale i kou poe l?&rtlaoo; ho ole

U*t aawai i boop.lup.la i km naiao o m Pake, *abi a«? boew ibo » a « ®Uioo» Akw« lom. w*h» boi ao? ao- ** 8« b* kamu Poniaeo. Ke kmeM aei oe i ka hua m«ik*i o, nm kom« Paniaao m* Hawa» oei, kt hMo «na o B* akoa k« ; Wa bio!o ®ua ī na , bifci m»», *ol« inm hamu. Ahe nui oa b*omBn* °u* P"* l o oei e mohai n«i no ioa mo«, aa loalu; a«4 aui &u hoi k« pom.ih.; i i kH , p uri|Uoo ,ko ht»« «..I» ,0,. Ae. „ „ ;,, k „ Ilm » » me ka fc«'«W a hak., „ i loaa iko Helene .we ko R eatt ju Wi pegß o a; aule oae i lo*a fca bo^, aa i keia poe, aoie i lawe mai ika bapet izo oi»io, he aka *rale no, wahi no a lakou; to j_ bi kao oielo e Z. Poii, be haanai eae a ka oiaio oie. N»*o oa A- Kcfaa. *