Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 4, 26 January 1878 — -HEKAAD ARABIA -NO KALUA WAIWAI HUNA A ME KE Kahuhipa Laki. [ARTICLE]

-HEKAAD ARABIA -NO KALUA WAIWAI HUNA A ME KE Kahuhipa Laki.

[Unuhi'm no ka Nupuj>a Ko līaw vii Ijae1 j ae Aina o kokahi Ilawuii noei»u.J ĪIELU 4. HE I'OE kukuolelo no hoi kana he ehiku tausuni, e hoike muu unu lakou i ke alii ka Moi i na ouli o ku la, a me na mea kupuiunahu e hiki mui una, ka weheweho unu i nu huna u na ao opualani o ka liula a me ka weho una o kuiao. E hoopuni mati ana no hoi ina ka nolioalii o ka Moi he umi tausani inuu kuuwu, ua kahiko ia nae lakou me na aahu piha me he poe alii la, a e ku niau ana lukou me ka makaukau o hooko i na kauoha a ka Moi. Ua koho no hoi oia he kanaono Pusha, a e noho luna ana kela a me keiu pakahi 0 lakou he elua tausuni inau poe kanaka ni oj>iopio i wae ia. I kekahi la, oiai o Dakianosu e noho hoonuu ana i ka momoua o ka uina, e luakuha unu i ke uhe olu ona mukuui inai uu kuuhiwi anuanu mui o Ilelene, oiui hoi oiu e hoonanea ana i ka luli mulie a ka nohoalii, e uno kuili ue uuu na hihio moeuhune i kona mau noonoo, a e nawe loa aku ana i nu hoonipoui[>o unu a ka liiunioe, puoho ao Li keia i ku oiliaua ae a kekuhi mea kupaiauahu munuiu j>ono ue o ka nohoalii, a piha lou uc lu ka Moi i ke j>ahaohao, a niuau uku la, owai ke kupua o oe ? Owau, wahi a.ua kupua nei, he kaula wau i hoouna ia im. ; nei e ko Akuu Mana Loa, e liai aku iu oe, ua iiana Oiaia'u 1 akua no luna, a o oe hoi i kupua no lalo iiei. Owai la ke inanaoio mai i kena olelo ? wahi a ka Moi. Ia wa nalowule kolee iho la ua mea kupaianāha nei. A hala he wa loihi wale ma ia hope mai, hoea hou mui ana no uu meu knpanalia nei, a kamailio mai lu no e like me mauiua, aka, pane aku la ku Moi, ke hoowalowale inui nei oe ia'u, peheu la e lilo ai au i akua no ko ka houua nei ? 0 kou mana, o kau mau huna a me na hoohilnhilu anu a Alahe ia oe, he mau mea no ia nau e manaoio mui ai i keia mau olelo, aku, iua aole oe e manaoio i ku'u, ke uoi aku nei au ia ot, e haua oe e like me ka'u e kauohu aku ui ia oe, a inalia o hoohuli ia kou manao, walii a ua kupua Dei. A oiai o ko Dakiariosa ano mau no ke ake e loaa iaia he hanohano kiekie loa, uu ae wale aku la ia i na iiiea u puu ]oa. E kukulu oe i ko nohoalii ma kahakai, wahi a ke kupua o luna. Ua hookoia keia kauoha me ka hakalia ole. E ke Keiki Alii, aia ma ka papakn o ka moana he ia nui, o Alahe wale no kai ike i koua nui, e pii mau mai ana oia i knla nei, e hoike aku i ka Mea Muna Loa i kuna inau kanaenae ana, e noho ana ia malaila a kahikole ka la, aohe mea nana e keakea aku i kana mau pule ana, a aia a pau keia, alaila, e luu koke aku uo oia iloko o ke kai nui hohouu, wahi a ke kupua. Hoea mai La ua ia nei e like me ka maa, ia wa olelo aku la ke kupua ia Dakianosa. E ke kupua o ka honua nei,! eia tta ,ia nei a'u i kanaailio mua aku ai ia oe, aka, aole no paha e manaoio mai ana. keia akua nui o ka moana ii> oe i kinohi, aka, ua kuahaua mua aku ne: no ia i nk menehune ia o k?. uioana e pili ana ia oe, o oe no ke akua- nui o ka honua.neL Aole ana mea e makau ai, a' he pii mai no koe, a e ike pu no auanei i kaua, a e ike paka ito ao oe e like me! ka'a i hai mua aku nei, a .malia o pau' kou kuhihewa ika J u mau hoike, aiaaikel oe i kela pihi nui, 9 ol elo wale iho no oe! penei. Owau no ke akua 0 ka honna. j E maeole auanei ua ia la ke lohe i keia | mea me ku weliweli loa, a e luu koke no! auanei ua ia la iloko o ke kai. j No keia mea hauoli loa iho la ua Da- j lcianosa nai, a kahea iho la me. ka leo ■ haalulu. 0, 0, o, wa, wa, u, no, ke, ke, a ; a, lii, 0, k, k, ka, ho, ho. nū, a. I 1 keia mau teo e haukeke nei na lehe-

lelio o l<e Dakiiuiosa, e puoho ue anu ua ia nei, n o ka emi iho la 110 ia o ua ahikiinuna la, uhi ko kiw, nalo ko ia la kiuila i ka wela a ka la, 110 kona niakai} o holu kolee ilio uo keia i ka aiana ku paha nia ka opi a o kona pilikia no ia, a i ole> ia o iho mai na ihe wela a ko Mea Muna Loa iluna ona, a loaa iho ' iut ]iauku a ka awaawa. hananee kikala o ko Ililo kini, a holo pahua aku la i ko kai. Mai ia nuinuwu wai, manaoio iho la ua Dali.ianosa nei i na 01010 u, pau loa a ua ukua nei. I keia wa lilo ae la o I)akianosa i akua i na kanaka ona iho a mo ka poe kaniaaina olaila iho, a hele mai lakou o hooinana aku iaia, no ka īnea, ua olelo oia, o kiola in ka poe u pau e hoomana 010 aku ana iaia i kahi o ka lua holionu ahi o lapahipa mau ana, (e liko nie C!ehena la, kahi e nwi ai na nino o ka poo kue aku i ka Makua Lani), eia ka hoi o Dakianosa ae nei ka lua. Iwaena o na lausani kauwa e ku poai ana a puni ka nohoulii mi' ko lakou nwu linia e opea ana i ke kun, he eono mau kamika līelene, o lakou ke pili loa aku aua ika nohoalii. Un kapaia lakou ma na inoapakahi, oīemiliha, o Makihilinii», 0 Mekalima, o JLerelima, o Deberamouka auu Kalanouka. Ua kukuluia ekolu o lakou ma ka aoao akau o ka nohoalii, a ekolu lioi ma ka aoao hema. 0 lemililia nae kaua puuahele, me he mea la no nae no luna niai no kona haawina maikai, o kana luuia o ka lioolealea i ka Moi ine na olelo pahee a wahawai, lie pono hapuku no ka ia la, aia ka pono o ka lilo mai o ko ka Moi uaau iaia, a ku i ka hanohano ke kanaka. oka lealea paha ia I la o ka ia nei olelo, i hookahi no lnmole10, o ka hu ae la no ia o ka aka o ka poe e hoolohe ana, keke na niho, "ahuwale ke kileo o Papala he ino," mamae ka iwīaoao, aili ka haini, apoapo ka oili, a ina e alua iho huaolelo, kaka na wawae, a kapalili ka hiu o ka mauea, a ua olelo uv, ua ji aku ka ono o kaua inau olelo i ko ka nieli o Arabia, a o ka kekuhi ]we iho hoi, o ka hai e wule mai no, nie he puu la no ke kula, a pela iho la ko lakou ola imua o ku Moi Dakianosa, aaohe mea ola kiuo i oi aku mamua o'keia Moi, o j ka Moi Lani wale no ka mea i pakelukela loa aku, o ko Dakianosa manao nae o ku hanu a like, aka, aole e i)i ka uiea i hauaia mamua o ka Mea Nana i hana, o likbiue ka lea Buke Nui olelo. I I kekahi la, e paina ana ua ulii nei maluna o kana papaaina hanohuno, e noho pu ana no o lemiliha ma ka papa- J aina me ka peahi nui ma kona lima, i ! inea e hoemi aku ai i na nalo, i ole e kau ' iho iluna o ke p:\ ai a ka Moi, pela no hoi ma na wani eae o kona kino. Lele mai la nae kekahi nalo nui a pili puu iho la iluua o 1-e pa a ua Moi nei e ai anu, oi noke aku i ke kipaku u uoliw wahi mea a lele ae, o na mea ai .o ke pa ke lele liilii i ka nui oka inakani oka peahi, oka nalo nae oka jiili ana no, i: aohe en, he j 01 nu Hawaii na ka moku nui." A no keia mea, haalele iho la ua Moi nei i ke pa ana eai anu, a eu ae la ino na helehelena hoouohunohu, a hoi aku la ma ku niuū hookipa, me ka naau e' nulu ana i keia nalo ano e. No keia iuea. ua ano kanalua ihola ua kanaku kahili nulo nei, oiai, ua kuulanu ko Dakiuuosa uno ukua i nu mea a puu lou, a ina paha lioi he akua io, ina lu hoi aole e pili ka ualo i kuan pa mea ai, e like no hoi mo ko Hawaii uei poe ia Kapena Kuke i Loole ui uole he akuā i ku' uwe ana. Nohiila, olelo iho la uu lemilihn nei, ho oiaio, aole e pono iu'u e hoolohe hou i na olelo u keia kunuka i olelo iaia iho he ukua, eia nae ke ike maopopo nei au iaia he hoopunipuni. Aohe i liuliu ma ia hope iho, oiai ua kanaka hoopuuipuni nei e nonolo aua ka ihu iluna o kahi moe, a e noho ana no hoi o lemiliha me kana peahi nui raa kana hana mau o ke kahili nalo, ua lele hon mai no ua nalo kupanuha nei a pili 1 aua ma na papalina o Dakianosa hiamoe ! noke iho la keia i ke pale aku, aohe nae he lele iki, munao keia o mailii pu ia ka lae i ka nui o ka makuni, waiho aku la keia i k& peahi, a mauao iho la e luwelawe lima ua keiki Helene nei i ka nalo, aka, ua nahu iho la ua ualo nei, a puoho iuo ae la ua Moi nei, me ku lelele anu i o a ia nei, e kupaka. ana i ka eha a ke na hu walauia a lia nalo keleawe, "e uwalu ana na nianea ma na papalina, ke hoomau la no nae ua nalo nei i ka uenii me kona mau niho lena loloa. Ke uwo nei ua Moi uei, e lele ana iluua a ilalo, ua hele a nae iki, ua paupanaho, ua kokoke e lele ke ea o Olepau, aka, lele koke a.ku lauanalonei. I keia wa, kooiaio loa iho la o lemiliha, me ka olelo ana iloko ona iho, he oiaio, aohe io no keia he akua, ua like no oia, me a'u, a hookahi wale no Akua oiaio, o ke Akua Nana i hana -i kaiani a me ka honua, u tne na mea a pau i pihu "'i'. {Ao/n i }>m.)