Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 8, 23 February 1878 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

K haioK-lo aua o l\ov l. ll.ū»a nt v \a lu.ikioi o Kaw.iia!i io i k i j o a]'o[io, ! K holo imi mai » loln' n.nio iiona, ! l a kohoiii o .Mr. 1' ,lonos i Ko-liii-.ina no !ia Ala l.iilii o Kona, Oahu, ina kalii o . l.'iiana i «• aill,> mai. »£<■"• l'a luam. ka ii>oku kuua Khiw, nuu kona ih ana ma Kama'.o, .Moiokai, i ka 510 o ka la |:> o koīa mal.nna, a ua ]iakolo o\a. liiohiiu'i, l'\l>i>i'u,ifi oia uo ka j la hanau o Kooki AVa.-'uioloua, "K:»ma-j ku.> o koiia Ai.'ia," :t lio la hi'OPK'inao ia • iio na |uiuwtii A'iioi'ika |> m. ! « " lio wahi [louli K i|>i k>> ka malii- i j>a ik > 11.) l'oaono aku noi i hala, ua hoo- 1 inaka >nai ika hova 11 a (,oi ika hoi'a I Ko lioonna aku o.oī makoii ma ka I i "Ko liawaii Pao Aiua" i ko | K-uiai a ]uun, o hohiholn ;>u mo ko Oahu j noi nia ..oia t;x, 1 ka lnili hoP.'ina ma'i a ka l% - !ik- mai Kawaihao mai i koia |u.K>, „a iioio loa ao oia i Kalaupana mo na liipi lia ko laila mau inakaainaiia. C-ī'?" 3la Ilonolulu iho noi ka Makua llona o ka iiina baa!u>o i na la oiwa i l.ala aku noi o pau ana i Pohoni.U'i ID. .Maikai kona ola kiiio. ixr I koiā ]io i o!o. i ko knkaluaka mn palia o k.i Poalua, o ku tnai ai ka mokiuilii A*sc!m-,rlia nn ka liolo loa aku in> na Panah.au o ka homa. Ta hook.au W ko kaui'kau aJ. Kamaiiiai o Waipio, namakna, Ilawaii. a koia pulo ao, lioonnka *ku, ik> ka nilia loa o ka popa o kvia la. U:i liiki"'i.iai"ma~īīonolul« noi h,> V oo ko.ika hookani pila a Uama'.lio mai n:i Fauaiaau mai o ka homa, a o hoomaka aua lakou i ka lakou liaua i liolo a walo w;i!i;i. l kola pu 1 o aku m>i i liala, ua holo kaapuni aku 'ko Alu Kiokio o ka moku kaiiM Amoiika J\-i>sa<-n!a i ka o Kakniliowa, ko-o nao ka lioie ana ao ma ka lao l.oa. : >r Ke k!iuoliif L> aku uoPna hoa o ka Pnali l'nueo , s Own, eompain' Aa mo i', iiia ko ahialii hora o ka Poakolu la ■21 0 l'\'lieniari e hiki inai :ma. l'a uuiuaoia", o ke alahaka ma īīonolii i IHlo, ~ia kokalii o na alaliaka K.iiii 1 kapili ia maliiua oka ]ma a na no.moo :ikamai oko kanaka, Ke Hlo noi ia i 1110:1 makaikai nui in. II \ 1.1: 13 wako s.,m I —lK> ok<>3ll paha li l)L',lt>m i i koe, a o paa pono ko ki.a liooinanao 0 ko Koiki Hanako olloii lnlu 1101. ivo iioike maī noi ka liookuouoouo i ka luia mai>-cai mal,,>]io. Ika 1)oi aua mai uei o niai Ka]aup;i]>a mai, ua molai kona kaulaliiio 1110 ka holouma |>u, n ivaiho aku la ma kahi kiimokii. 110 ka ]>ono 010 o kn hin lu'leiiina ;{ i«e k;i inohio 0 ko a«';i ku 1110ku. E luu ana 111 A]i.ina o Kahlii a nn.> Mo:uialua, i ka liora 10 a. m. o ke kakahialea Sa!>:Ui (:i],opol no ka hooloho anai ka haiololo a 1 īcv. G. llaina. E' hek> imi a<.> ua iioe a pau i lolio pono 110 lakou. _ Ua kuliulu īa iho noi maloko ~ ka pa o ka Ilulole, ho halo pulii olie 1 liko uie ka iiale eku noi ma Kmma Kuea. A keia Poaha aku, (> hoolaa i:'i ai uu hale i:l, o iia Ahiihui l'ulii ()h e olua 0 uka 1101 a 51;i hi Poiiha iho noi, na hookohinn o W. Hiaunei' Keolnloa i Kimiina 110 ke l'iinaliKin 0 im ln;ii luj)or,i. A mii.- «><»)** o ke Iwhoia nua, nn hmiwi ae U im ni.ii i i»iiu h uro 11 u 11011. Mr. Wuiluaniii kfl Kimiina hou. oka nui onu mni leji(*rn iiiii Kiilanpiipa, i l;eia iniiiiiiwa, he. 700. I ka ninauia mno kela hiliia i'ho iiei 0 Knhuila, ua huoia mai na nini lepora, na Imw» no 0 Kahnila. Aolie inen hookalii i kn nini o apoiiu iaia. l)a kaiio lioia na iiiui, ina lio nmn lioohi,l,>li„l„ ko ■ Inknii, 0 hnopii loa i ka. l'aim Oia. Uaao lakuii a ujiono.

II»« L'kia inan ImkiihiiUn i koe o kii ILile Alii, n l;c iiianao nei makoii, im kohn pouo m Kl-unna o na moku o ' wo H MH- na Ilono H l'iiliuii ma ia mau nMio. IIk i.ono i,,\i\uika.—Ko l:uvo aiai noi 11:1 ain'nlii 1 o laii nin mak.iui o Kn\vt')iolu'wolie i iiii lono K:iu aho.iho, o woho 'oa ana ko Kia.iiim o "Na llono a l'iil.mi" i ka liikoa |ūli nu' ko Maui, a o lioi mai ana ' i ko kulauakaulialo alii noi o Ilonolulu. ! lli- U\wm oi'i'Kiii \'ik\. -l'a loho mii niakon, na ki nu :ikn kok:\lii ki-iki II l\\aii o noli.» an.l in i K.ilo|>o:ii i kok.ihi ; N'ikl :t Hiako loa. l'a liookolokoloi.i u i : kviki noi a u \ ku k i !k>\\ a ; \ u i k.ui ka 'ioop» o h ii oi,i uu ki |hisi.i a in.iko ! inako io.i! ► 'l a i\o!o ni«i i o ur\kou iu'i k-i |>.\kui a uh' k.i l.ui.ihoa >> k,i oii i ;ikn ii) a ka ,u>:mio K:m, llan,:!i 1'.! !o ! , i k i ; !>■'>' iiiu ou i k i w ai ik o', v i m.oloko ni.ii o na \\ ii i h.ui.i [i.ikaia >■ '>>• I iko'i m ui iiuo u>>>> p'ini ii:u «vi. \ u j>,. i | i ii i k.uko o i i ■ ; w alu i iau i!> \ ikoi ,u ko!a |>ov\ M.mm kinu \,u 1 ka auiu.i la To aono ako uoi i h.ala, u i !>oa,> ;u > o Kooki Mak.ipolona, i ka li,»i!,,-iko iniua ko ak<>a 'iia Aaiahou, i ka mokiiii kiii n ahi a |! t . l'okoki llo ualii niekiiu uuka loa ia, a :' ua luki iio ko ha;iai lioio ia o ko innnka piookalii llo-a ii ho |>uu alu, .u iila, ho- ! a» ia ii i w ahi luokioi uo'; ma ko ki ana i !i>iopio i ua |> uii ani uui la o ain, a pīo ' ilu> !a. O ko kmnukuai o koia uiokini, ho ■>:>:> walo no. ■ Imi a Kk- vi»im. - !■: iiu.ii ia :ma ho imu ! na ko a!oha ma Ka:uoihi!i, Waikiki-wa- ! >-na, ko hiki aku i ka la '," >> Mai-aki. Kia : ko ano : o mnhuna i.t ,m:i ho ahaaiua iiui ' I hookti|>u >lala nuilaihl iu.i u:i la uoi i haiia, ! | ih> k,\ llku :u>;i i n:\ hlo o ka h'aU'jittU- m;|. I • kiil.i, inamuli ,> n.i poi'.io i Io.ia i.ii.i i K,., ■ ! wn makani nni iho uoi. O W U, N.uli;1>oI,jh'!.> ka liai.a ik.nka n.ina .■ h.i|iai m >i i i koia hana imi. !•! holo liui :io ka |i,io ko- | Mia i 11:i liau.a |»>uo v"" llo anaiiia liooniana piha loa i na j kanaka kai akuak>u ao nia k:i lnakini o 1 j K:iniii:ik:i[>i]i i ka ]>o .Sab,ui i hala, » tt .i | j hihoia na man'Ui i |>uka in.ii n.-i waha mai ' >> n:i liaiololu, Kov Kauka liaiila, ,1 T Walakahanki, Ilaualo Walakahauki a mo ka Makua Kuaoa, no na moa o pili ana i ka hooiiiakunkau ana o liolo i kola ao ma'ia a luhi olo, Pomaikai ko anaina i ka lolio ana i kola uiau ololo ao. lvc |>ii inai ooi na liana a ka Ilaku ma Kauinakapili i Kl'I.A. S.MiAVI M,l K Al'MAK.M'll.I.—l r ,a loho iiiai niakoii mai ko Kahiiknla S:ibali mai o koia okalosia uuiluiia ao, oia o Ilanalo Walakaliaaki. ko pii nui uoi ko Kula S:\bati malaila I ko Sabitiili:tla aku uoi, ua polui :o> ko lakou holuna maluiia ao o ka 220. aka, aolo no lakou i inanao ua lawa lakon ia holui.a, a ko ]>ue iuiī nei 1100 mahuahua ao a hiki i ka ha;ialii:i t:uisani ina o hiki ana. luuia o 11:1 hana o Kamiinkapili. lli: <uxi ī'KPiem k in'ak.i. — L T a loaa aku i ko kakaliiaka I'oakulu iho nni l'oi iiania, k> kalii iiaole Hia kahi no.oh'h, pokolo ana : llo <-ko!u koia ]hio haolo i lulu dahi akuaiika ,.alm > ; iui i ka Poaonu iho nei. I La h,;ia ana o koia [laliu liooniaka lakon o inn,!i'oi loa mawalui ao o ka j>alona; a o k.a hopo,,:,. l,o oUia I.aolo i niako, a lio hookahi i koo. Ka mako nuia kokahi, a o koia huolo u.ahiua ao noi ka lua. Ko ao m.ai noi koia mako woliweli ia kakon, mai kuai, lioo|>a a uui i koia wai mako, ho <i11i. Hooiiu',E haawi :u,a na koiki elou o ka aiiia knlaiwi noi 1 kokahi Ah.i hm,hauoli Koaka I'a-lo, i koia po Po.omo, ma ka 11alo Koaka -\ik.i. l'a ololoia, o koia ka ii.io i kau i ka holu okalii u Ilawaii uoi ma n:i inolo a iih: na lnuia <• ao a pau ka nioa makaikai aku A ko noi ia aku 1101 na uiakauiaka o nauo ao o iko ia llawaii i'onoi, a o Iioiio na aka a nianiao ka iwi aoan i na hooloalo:i, a o hakukoi hoi Ua pnuwai ino ka iiiakalu'hi i na loo molu li<> iiohono mo na moa kani iniki lioolu. E iko ia kakon o kipa, l,o al„ha ka maknna Pakamao a ka Ilawaii l'onoi.

HooMANAo I.A ĪIANAU.— "Kililim, F,:l). 13.—Ma ka la y o Kek'i'iiai'i, na mnlaina ae. Kn IHea Kiekie KuLa Keelikokmi, Keikilielelon i koiui ln i hauauai, ma kona honio nolio ma llnliheo, Kailna. Hawaii, ka ona inilionii o kuia au p helenei. Uii niiilaniaia na lealoa inaikai 11111 ia la mo ka ],ih,a hauoli no na mea i hoomakaiikau i;i e ua 'lii lalawai nei. Uii jlO ka la i ka piha olioli nie ka hoonmi ana i ua kol.i kelekele; o na koa h,;i, ualiolo a uluwoluwehi, ka nien. o ka huohanini niii ke iaha o Kannalewa, ke ilu) la kii niea kaukau inanaoio. oia ka liana a ka mann i hoiui. ka iliu, ke ai la ka poe ai a ul;auka ka walia. 0 ke iilii nia keia la, me hti o)>io'l,i, ua helu wale a "Maoanae i ke kai ka pn;i o ka hala, Maowa walu i ka pali o ka liiwa." J. M. H»rk.V" [ Ko kalolealo aa nei ka )iii|)e|w "Ko Mawaii Uae Aiuu/' 0 Iwoloihi ia ko ola 0 lee alii noua ka la kuluia, a e liooiuui oia i koi.a wniwai a liala inai nn la kanikoo, L. ll,]

II<! I.WII lii wp!.i lua ki'ia 0 kal<ou a Ik' iiniiaiiu hoi ko im po kelmu ami <; u mai ni'i. Honolnh, ni 'i, lM'inM'iuii'i IS, nmke īUm la o Pr,nik Ke.mpnni "Manini i k:x o ki'iia ni.ui la hanaii ll,' if),.)o lioa k,'|.an oi.i ii„ k,> in.'ikoii hak-p u m-i i k.-kahi iiinii maLihiki i hala, a „a kn n.m i ,ih> iai:i iiiai ka oihaiia aku. Alolia ino la l '.P' N» ka ),ili.v |o:i o k;u j)o)>;\ o k.'ia la, ua k,.0 ka n in io "Ho.iha k,' :ui,i o k,i ,M lUmiio" i M i'iiou ohi'ia o () M, ;k; ( llloololoi. K'oa.,) I' l'o-iii' I :i ;lko, m:il < I'OHI 11.,11 .1 K\n. ,). II \| . l PU.II .»».« I.\ ! v |v,M ,i a ,1, II K.UU'pUil; k.l liaalolo ,Ul,« 1 k V IIOIUO kulanu, '.a.n ki poin m u :i S.t:nuoi.i 1100. kano ; k i iuoololo u,i M:ukoutM,i, niai ka I'*' l ' l '"' u Uo\. <; ll.iuia ;'ho h'ia lini Kilopoiuiuu n„::.t ko p,.0, "l\m 010 ko aloh.i 11 U ikon I |,tu aii»" m.ii k i poni mil a .1, W I>. K iiohu uuu, :» ui,. k : \ Papa llooooho I ,ui«,\ A.ipiuii ako Komiio oka .M.ikoko o l'iakohoo. Ho."\\ o v \ la \\ m uui\i\ \ M.i ka kako.i uupop.» ~ kola (Milo aka ihm, iu\ lioiko inakou t ka nui <■ k.t poo i holo h.i'■'.wl,' a ni»' k.\ imi o na lmin.i \ ),;\- k.ilu o lik„ii ( a k,v k,\ A]).un\ o K:,u, :\olto Uiiiii.i halola M.i;uioi, ko w.ulio ,ikn iu-i līiakoii i na luiin.i ).. il.i!a o k« Kau, mo k;t hoiko akii, ua aio niakou ina h.Umaikai o X. Kapalui, A. Kal.uili a mo ,M. Nakuaau no ia i»:u. Imiiia i.akua, nia koiA: .1, X Kapalm,... I-.V koho.a, A Kalaull, Sō nolo. K'ov. .1 Kaiiliani',... S2 " .1 11. S. .Manin,.... lii " .). N. Ko.mli, 15 " N,\p'ilu>, '■* ,l il.pa „.a,,......... 1 « lli v.r.ii\.\ wu.oiin.-.Mai ka poni lawo moa h.ni a Kal.anonoki<ika Mal„ l'hi .. 1.010 noiia niakoui aio mau ai, i ike ih<> ai inakou, u:i oliioh. i ko Akna Maua l.oa | tna kona ii.H.miko 010 la ka bw«- anu aku | ia ,Mi'-. Koalii Aholo, ka wahino n ! hoia iio ka Apaii.'i .. Kahaina k.i I i 0 holo aku noi. Pa iko iiiau i.iakou i ho «ahino oluolu, liookipa, a |,o uial ka maikai no ua malii nlu kaulaua la. laia o lu.ouli, niaiaiia i ka makia « ko aupuni o ko kakou Moi llihia i ka la (i o Kolio. ī'.i,u'i, ua loohia oia i kokahi n.oa liiki ole ko ).:ilo ao; a ma ka hora 0 <. ko kakahiuka l'oiikolu. Poli. 13, kii mai l:i kona llaku iuia a lawe aku la. k:i Poaono ak.i noi i hala, ua nianoloi:. ao kona kuio lopo nia kahi i lnioiunkanlenu ia uoh h, lia mau h.a. Aloha ino oia. Aia u: o ko kano i lio<iiu.)oia i ko koolua 010 a ino na kini lol.uloliu i ka ..lalounaka 010, ko n.akoii i« |~i ana ilok.. o na la o ke knniI kaii.