Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 14, 6 April 1878 — Make i aloha nuiia. [ARTICLE]

Make i aloha nuiia.

Ma ka auina la o ka la 15 o Mar. 1878, lalau mai la na lima menemene ole o ka make, a lawe kohana aku lu ia Mrs. Zeluia Kanoena ka'u wahine mare. Ua hanau ia oia ma Lupehu, Moakea, Molokai, i ka la 7 o Augate, 1855. Ua mare ia maua o Rev Nueku ma Halawa, Molokai, i ka makahiki 1871, a i ka 16 o kona mau makahiki; mailaila mai a hiki i kona hoi ana aku la i ka aoao mau o ka honua kahi e akoakoa ai na mea hanu a pau, he 6 ma kahiki, a me na malama keu, ua loaa ia maua ua keiki he 5, hookahi i make, a eha e ola nei. He wahine hoopono oia, he malama ohana. Ke noho nei na kini me na lehulehu, na ohana, me ka u nona. Ua haalele mai he makuakane nana i hanau aku, he mau keiki, a me a'u hoi ka koapili o keia mau la pokole, a ua nui ko'u aloha nona, nolaila, ua haku iho makou i mau wahi lalani kanikau nona. Kanikau aloha keia nou e Zeluia Kanoena, Kuu wahiue mai ka lai o ka aina, Mai ka maluhale la o Hale ke aloha, Akahi la a ke aloha i hiki mai ai, Me ke makamaka puka ala ke aloha ke hiki mai, E hoolalelale mau ana i kuu nui kino, A hiki mai ko aloha e uwo no au, Auwe kuu wahine—e. Kuu wahine i ka lai o Lupehu, Oia kula wela nopu i ka la, I hoomanawanui ai kaua i ka noho ana, Hoolaukanaka i na keiki, [kuhooniki, Kuu wahine hoi mai ke kai kuehu o MoMai ke ahe a ka makani la Hepaoo, Auwe kuu wahine—a. Kuu wahine i ka lai o Manapai, Oia kula mehameha kanaka ole, Kuu wahine hoi i ke kai leo nui o Kepuhi, Mai ke one la o Pohakupili, I pili ia e kaua ka noho ana, I lehulehu no i na ohana, Kuu wahine hoa pupuu anu o ka po, I na po loloa o ka hooilo, Auwe kuu wahine—hoi. Kuu wahine mai ka wai o Punaolohe, Oia wai awili pu me ke kai, Kuu wahine hoapili o ua wahi nei, Aohe wahine he hoapili no ke anu, E ia aku la paha oe me Hiilei, Me ka wahine noho anu, Ua anu au la maeele i ke aloha e noho nei, E paila mau nei i kuu nui kino, Auwe kuu wahine—e. Kuu wahine mai ka ohia loloao kanahele, Hoolohe aku kaua i ka leo o ka mauu, I ka uwe hone o ka la o ke kahuli, Huli hewa ka po he ole ka hoapili, I pili ia o kaua ka uka anu o Heo, [ala, Kuu wahine hoi mai kanahele paoa i ke He ala ka maile wili me ka hala, Hala ke aloha wehe i ka pili ua paa, Kaupale ka make hoi ole mai, [ko aloha, Noho iho nei au me na keiki a kaua u i Hopu hewa ana au i ko kino wailua, | Aloha oe, aloha wau, Kuu wahine mai na pali hulilua o Halawa, Mai ka wai oni mai o Moaula i ka pali, E hoonene ana i ka puuwai, I hoapili no Hipuepue, Ilaila hoi mai ka wahine, He alu ke iho'na Waioli, [na Kuu wahine mai ka halepule o HolokahaAloha ia wahi a kaua e hele ai, [no lani, E hoomanawanui ai i ka imi ana i ka poHe lani nui na'u ke aloha o noho nei, Kuu wahine ma ka piina ikiiki o Hikiaupea, Mai ka malu lau o ke kamani o Halawa, Hoomaha aku kaua i ka luna o ka Luanui Elua mea nui a loko e hana nei, Huli aku kaua nana i k hono o na moku, Mokumokuahua ka manao kupilikii loko ia oe e noho nei, Auwe kuu wahine—hoi. Kuu wahine mi ka malu kukui o Lanikaula. Oia ulu kukui kaulana i na moku,

Kuu wiiluiie, hoi miu ka i>uu wuuwuu i kui i> l'uuohoku, Mai k.v ,'nakaiu huliliw o ku nina, Kuu u'iiliiue mai kn wni o Mni ku hulili aiuipa a ka lu i ll:ik'maumau, Kuu wahhio lioi uiai ka ulu kukui n 3laialoa, īklai ka holo kainapu a ka lio i Keaweolu, Kuu wahine nuii ka uka ;vnu o l'apiohuli, Mai ke kula loa e Puolelo, iloomaha ;ik« k:iiK) i 3i» )ai Pnewiliv,'ili, 110 alu he iiio'iia pali Kahako. Auwu kuu wahiuo —o. Kuh wahine mai ke ahe a ka maleani, Mai ka ai lux>luhi kino o lea aina, [1010, Kuu wahine hoi mai na alo kuul u o l'uiMai ka ai iiawa iuka ke oln, i' ,ia ) Kuu wahine niai ka lai papawai i KeiiW' 1 - Elua kana i ke kula i j\loL>ikeauu, Anuanu niaeele iiu e noho noi, Ua helo oe e ka hoa[»ili, Ulu walo atia wau mahope noi, I ua keiki a kanu, lle inau hua i haawi ia mai, Nn ka Maluia Manaloa, lua ua nakaukau 00, Ua loaa aku la ia oo lea ]ialokaua, Auwo kuu wahiuo—a. Kuu wahiuo mai ka iialopulo o Lanikopu, M;ii ka uialii liau o Wakiu, [iki, Aloha ia wahi a kaua i noho ai mo ua keE hoomanawauui ai i ka pouo, [8010, Kuu wahine mai ka bele kuilua o Uleu 1C kani hono ana i ke auo ahiahi, E hoolalo mai ana e ulou ao, Ma na hana hui opio, Molio ilio iu'i au 1110 kan mo ka minaiuina, Me ke aloha pau 010 i ka lu-lu ia, llolu aku la oe i ka nani o lorasalema, Ke kulanakauhale laa o ko Aku'i, Ike aku la oe i na puali o laila, ile na nani pau ole o Ziona, A me na tausani tniliona olaila, Auwe kuu waliine—hoi. Kuu wahiue i ka lai o Moanui, la ulu liala paoa i ke ala o ka liiuano, Aloha ia walii a kaua e noho ai, E uoho aku ai iiui i ko ola nou, lloopili ka mai oha i ko kuio, Ilia-a ka po nioo ole iho, 11« waipuua ka waimaka ho mea pio 010, Aole e p.iii ua sila paa ia, Holo aku la oo i ka l'olikuameaiikano, lke aku la paha oe i na kiowai o ke ola, iiolo aku ua pokii pumohana ka Ilalo ia kaua, Ilemahonia hoi ku halo ua liole oe, Au waie ana au o ka ike ia oe, Hoopalai maka oe la kaawalo kaua, Auwe kuu wahine—o. Kuu wahine mai ke alakahi o Molokai, Jlai kokaha pili o Kaiakea, Alolia ia wahi a kaua e pili ai, Me ke keiki mua a kaua, Kuu wahine mai ke kula loa e Maunaloa, i Mai aa lehua o Kaaiia, A ka Kae o ka Laau hoi mai kiui aloha, Ke aluha i ka iwihilo, [Ililia, Kuu waluno mai ka i-a kai ka wawao o Mai 11 a li\i elua a ko kioea, Auwe kuu wahine—a. Kuu wahine mai na ale hulilua o kā moMai ka lawe kniue i ka ihu o ka niuku, Kuu hoapili o ka ninii uuilihini, Mni ka la wolawela o Ilonoluln, I Mai ka piha kanaka la o Auiahou, Mai ka i-;i mililima o Ulnkohoo, Kuu wahine mai ka Ua Kukalahale, •Vlai ka ai haalioo oia aiua, [anu, Kiiu wahine mai ka U:i I'opokapa o A r uuMai ka huna a ka wai o Waipuhia, I£ mihi ana iluna o Kekamakahaia, llala aleu n«i oe kuu hoapili ho wahine-e, Auwe kuu wahine—hoi. Kuu wahiue mai ka la welawola o LahaMai ka Ilain Paupili la i ke kuln, K kahiko aua i ka luna o Liliau, Ke pai-a ala e ka makani he Kauaula, Kuu wahino mai ka Malu Ulu o Lolo, Mai ko ahe aka makani he Mn a-a, [|ii ; Ua pili paa ia e kaua ka uoho ana uia waOia aina kuleana 010, Auwe kuu waliino—o. Kuu wahine i ka ihu la o ka boat, Mai na poa hulilua, Elua kaua au i ke kai, J Iko i ka nani o Kekaa, Hookoino i ke awa o Uanakaloho Oia awa kupilikii a ka inal'hini, [pnli, Kuu wahino hoi inai nn lima pnoa o na M:.i ka i-a haaheo a ka makua Kuu wahino o ka wa naaupo, A uii lilo kaua i io liookalii, Kuu hoa mai na kau a kau, Akalii hoi paha auanoi kau e liemo ai Ua lawe ia aku la 00, K ka Mea Manalon, 1 ke aku la paha oe, I ka l'umlaiāo narii, O ko kakou noho ana ma koia ao 110 puu oioina, A o ko kakou noi ola, llu mahu i pua ae a ua nalo Aloha oe e ka La e kau noi, Ua iko pa'na oe i kuu aloha, Eae mai oo a—ua ike, Aloha aku oe i kona kino w.iihm. Misk Eleati.u,\ Kaai. Lupehu, Moaken, 3101 kai.