Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 15, 13 April 1878 — KA HOIKE O NA HIHIA I HOOKO. [ARTICLE]

KA HOIKE O NA HIHIA I HOOKO.

loknlu i<t vin l-e. Knu o Aperil<i u ht Ahn h'iekk, ,1/. //. IH7B. Ka IWea Ihuiohai.o A, S llarUve!l l.oio Kll liiua ma ka aoao o ke Aupuni. Poak.mii, L\ 1. Kt> 'Lii kui' i:\ Kinoliui a mc īokin. Oa Imalele kn Loio Kuhina i ka lioopii ana . keia l.ihia. Ko Hi kue ia Maiiiielak. Hoopii ia 110 ka lawe wale i ko liai h:ilol,:i 111:1 ke koho h.ilola ana iho iim ma Feh.Titari Ua Ihiole mai ka mea i lioopn ia aole oia i lnWii. 1 ■ .1 kn 110 ka moa i >...<,,»» ia i Loio iioua iho. Ua liooliolo mai ke Khii'e, ua liewa k:i n,ioa i Imopii ia; i\ ua lioopui nku k;i. Alm iaia 0 hoo|..aa ia oia 1.1 a ka llale i'aahao i.m ka liana oolea 110 11:1 inalaii.a ekolu, a <■ nku i na koina f-21,M(1. Ko 1 Lii kne i.'L l'ok:. k. Iloopii i:> ka inoekololio ,110 kekalii kaikainahiiie. mahilo o u;i miikaliiki lio I I. . I'a hoolo-

linlu; Kime i k;i ol<;|,» ik<; ,'i n;i lioike, .•) na lioolimlo iiuii u;i licu';i k;i iium i lio<i|iii in A ua hnolmlo k:i Alr,i i l.onp i, <• l">rrp :l n. i;i k:i nii'a i lioopii ia nm k:il[;,l,. l'aaliiio m;i kn !..ina oolea no k:i makahiki hookahi 11 ukn ina koina o k;i Alia W. L linlukaliiki i,<> ka m.-n i lioopu i;i. lu> 'Lii kne in ]v:\chiikuk<)na a nu' Kanoliilo, lloopn ia no k. t i\|uik:\, īuai Koo--1 inloii niui. Ma kein hiliia, ua wailio n.ai ka Loio-Knhiiiii | )tl j>;il:\i.:\l:x e hooia mai :\na nnli- hiki iaia kt« ln»., r ii i ki-i.-i hihia, a nKiiniili oin noi, ua kauolia :il;u ka Luiiakanawai Kh'kio i ka ll.mniku o ho.ikun i nioa i lu.oi.il i:, I'OAI.I A, I,V Ke 'Lii km> i.l W'i. !|,n,|,ii i: k „„ k:l Ailmo Pala. l'a liooh.hu i:\ ka „l,'ln iko :i na lioike, a \ia liooholo un\i ko Ki,,r,. u:\ lu'wa I;a ini'a i honpii i:i. S [)„|,. n„ ka niea i lioopii ia, ua wniho | H . man kuiiui hoohnkhnla 1 ka 01010 hool.olo :i k<> K\«vo l'.ikaa k, kno ia Kaula :\ im> Uoopii. lloopii ki|.:ikn. (' Hi'own n,) ka nu'a lioi, pii.S\V Mahi'lona ~o na 1,00,,ii ia. I :i hoi'lolu. ki' Kiiii-0 i |;:\ uli'lo ,k<. a na hoike ;i iih' k<> :\o anu inai a k:\ Ah:i, a m:\li.,|H' oko lakihi 11,101100 ;,ii a ma ko laUn imi' k:l oh'lo hooholo (. I„.,,l„,l„ ;u,:i |„, li:\ iikm hoopil ka pono a nu $.">0 koiu poho I'IMKOI.U. LA .t. I I<ioin:u'ni:i,. kii,- i.i K ealoha. U il,i:i ailiu,. ,1,1.i. Jlo luhi.i koia.- koi nnaina il.ila hi' niai ka iih.;l i lioopiiia 110 ko--11:1 kiola \\iih' :\n:i i ka nkana o k:\ nu-a hoopu iwaho <i ka hal,', a inaniuli 0 ia ki ola ana ua ailui,'i:i n:i <l:ih\ ;i ka mea hoopii hi's;YOuslUO ii" kuii.i poho m:\ka I:iw<. :\„a J kei.a hihia inma o k:i Al,:\ 1100 k'ilok„lo. Ua h00101,,. ia k;\ 01.-lo il«> a :\ na huike a 1110 kt' ao inai n ka Alia, :\ u:\ koino aku k<> Kinr,. iiia ko l.iknu k<' ona a 110 ko lakou kanalua i kokahi kiimu, „ia koia, "110 hiki auoi i ka llaku o kokalu lialo ko liooloi walo 1 k:\ ukaiia o kokahi niou noho h:\lo i kona wa 0 inakomaki' ai o h:.ii:\ pohi. 11,, ka iiK'a, n:v nu\ui\o h\koii ma |icla, lio \iioa ia 11:1 lakoa e hooinaopopo ai nia kei.i rnu:\ akn." A 11111nnili o koia ninaii, ua ao Ikhi akuka Aha (110 ka nie.'i, 11:1 :io iaakiino [icn«i mamua ,1 ko lakou koiui, ana 0 11001100) ina 11:1 l:\wa pouo i ko lakou iko ana n\ai ka olelo iko mai i\ na hoike no ka moa hoopii ia ka matia maluua o ka halo, alaila, e hooholo lakou ua pono k:i moa hoopii ma kona ki"la an:i i ka nkana o ka moahoopii iwaho o ka halo, a ina lakou i inanao aoho inaua o ka niea hoopii ia, alaila ohooholo lakou 110 ka moa hoopii ka pono. A ao lmti niai la, ka Aha aolr> lakou e hwo n 11001100 110 kahi hihia e ae mawaho aku o koia, no ka mea, 0 ka hikou hana ua ~ili walo no i koia hiliia, nolo i kekahi liihia u uln inai ana ma koia mua aku, aole ia inalalo o ko h\kou inana. A ua lioi hou ;\ku ke l\iiiro ma ko lakou koona. a lioi maila me ka 01010 hooholo no ka moa lioopii ia ka |>ono, a ua hoolialahala ae la ka L„i<> oka mea hoopii i koia olelo hoo liolo m) leo kuo i kn oloh, iko a oa hoiko a ,ne ku k.aii iu'ai. ,) M IXivi,lso lt 110 ka moa lioopii, H K Uiko.-lon no ka mea hoo pii ia. POAHA, LA 4. l£Jia l)aiii<>ia a Maliipo kuo ia Kinolna Ilihia liole h«\va. Kakela ame Haki no n'i nn'.'i hoo ( .ii, T C .Makoola 110 ka 111 oa 11 e,opii ia Ma koi:i lnhia »,1 h»oho\o k«. Kiui'e 110 ua iikm hoopii ka pono'me ]1 a <l:.l:\ poho he l f>. Kapohaku kue ia W M Palmkula. Hoohal.ihala ia ka 01010 hooholo a ka l.unaka uawai Kiekie lle hihia keia e koi ana imii ka lnea i lioopii ia ina il ,la ho ,111.1 i lawe ai 110 ka liana aini i ke kahi 111:111 haiia a ka moa l.onpii, aka nae, aolo 1 hiaa iaia ka pouo a'nolaila u:\ hoopii ui'.i nia ka Alia Iloi.uialn, a 11: h.aa ka piHK. i.ii I, a ||„ ka lae'a 010 o i,a ilala i lionh,.)" 1:1 ni, iia hoopii akn 1 kf> Aha Kaapuui iiuuao k.i L.Hi.ikaiiawai K'iokio lla. ris, a ua hnnhnln ia Alia „„ ka moa lniop.i ka i>ouo „„ ua <lula a .1:1 hon-h-il ihi.la o l'ahiikula m ,i k ia <,lelo h„o--hiilo i ki'. Kliil'e, a ua huoliolo iinii ke Kiurt' 110 ka inea honpii ka pmio 11 „ na <lal:i lio 'JŌO Kakola a „1, llaki 1,0 kil 1,10 , hoi.pii, W' L I lnlokohiki 110 ka inea i hoi> l ""'' I'OAI.I.MA, T,.i fi. Ilihia Oki M:.iv immi „ ka Aha Ham--ko Kanoona w, kuo ia Kaiapa k. lloopnu wi.lt! ia inaniuli o ka i.oi aka Loio o k:i moa hoopii W L llolukal.iki. llaawiwaiwai k, km; ia Waikane w. liooholo )<a Aha e moku keia mau 1110:1. L K< lii|iio 110 ka mea hoopii. I l.iili k, kue ia Kaaimakauahi w. Uoo liolo k:t Aha <• moku keia iuau niea .1 1, Kiiiilukou no ka mea lioopii. 11iialou w, kuo ia K:\ili k Mamuli 0 ka wia'ho ia :>mi mai 0 kekalii pahipala 0 lick.hl 111:11 ana ua loolw» ia ka mi-a hoopii iili ka im.i lopoi'a, im hooliolo ka Aha e inoki. koia mnii mea Kakela a 1110 llnki no kn iiHia liuopii holo ka Aha aole o uiukii l„-ia mau meu. S W M.ilieloua 1.0 ka me.i lioo|,ii. Kiilopi w, kue itt Kapela k La lioopau w:\le ia keia liiliia, 110 ka nioa, aolie uiaua o keia Aha e hoolohe, 110 ka uu>a, ma lla waii kalii 1 launa hope loa ai keia inau mea, a mi kaimha ia „ Imololie ia ma ka Aha Kaapuni Apana H S W Mahehuia 110 kn inoa I pii, \Y l/llolokalnki u„ ka n.eahooph i,\.

i/m k, kll (s i;t Kilmiii w. IL-i hooholo k.l Ali.i <■ 11) 1 >kII k< l;l lu;i 11 lIK'.'I J fvo 1 i;iu LIO kn iiK'ii hor,|)ii. lloloini k, k„, ia Kauniolmii u*. Ka liooliolo !;;i A li:t t> moku kci:i inan > nk;i n.u' 1110 ke ;tk:ik:i ole o ka lio. ,(»:i:i lo:i i;t o kt i.i oh'lo hiMilii.lt) iii:ihi>]ii' o k;i |> ; oi ""' :l !■', i>ii i'-e no ka niea lion|.iVi' ki'i'lmna liowa o kiuia wiihine 110 ka inan'iu'i Inilli ;i()lc nn<> i llrl()ik;li|;;l (' k.mi'alo |t. na, a i oh' in, i' kokna ;iku ke kamiwai i;ii;i ma kn hoilioi ,„n i kana wahin.-, ai < I 1 lioo],ii '1 kr Uane inanuahi a kana walilne iniiia oka Alia 1 1„0k01,,U,.1.v \V L lloh.kahiki 110 ka nu-a hoo,,ii. hotih..lo ka Al'ia »< moku k.'ia''inau nu'a u « uku ka inea i lioo,mi ia i na koin.i in.imua ;«• o ka la 15 „ I .«lama, a ina aoh'o ukii ia ilnko o ia ua, .• i,,.a oia il..k>, .. ka hah' |,a;ihao. 1, Kclii|.ii. 110 kn mea l|.<o,<u. r.Mt>s(,. i,.\ ti Knunwai k, kne 1:1 .Malina w, l'a liooliolo ka Alia e niokii keia maii u.oa. W L 1 lolokaluki 110 ka inoa h.iopii Aiioo k, kitc ia Kamaka w, Ta h(iotio. I.) ka Alia e mokii keia nia'i mea 'l' (' M ikoela no ka iiiea h0..,,ii Nailau k kue i'i Kahianioe iv, l"a hooliolo Ka Alia e lio(,|.aii walu ia lnlii;.. >io ka nu'u, uole niaiuu.i kaln i lau.ia liop • loa iu na uu'a i ~ili i keia lnliia, a inaiuuli o ka waiho ia ana niai o k.t |.'.l,i|.ala e wai li'. ana i ka lnliia no ka Aha Kaapnni k.,io la keia lnhia inahnla. T C .MM II.) k:t llll'il ll(tO|,il. V W Wiih.'ln, U, kin* ia Km.na V 'l' Wilhelm. l'a liiiohiil.) ka Aha <• mokii keia maii mea, a ma ka I'oakalu ilio iilm. la 8, 11.1 kauoha ka Aha i ka inea liu.i heli' mai <.■ huiki.' i koua an i e nolio nei a ua ae inai ke nolio uei oia me ka waliino mailuahi, :i ua hauau k<! keiki, a 1.. ii.a ln,i)|.;ii! īa ka olelu houliolo imi;i ;i k:i Aha i h.io|,ukaia „ia ka la G. H W Alahelona iio ka n.ea lio.i,,ii K.iilii... w„ kiioi,. /\ |>o (l'ake.) Uimo ku.ia iii ,ii inea iiim., „ k, Aliu o hoi Il.ii. a hoonan w.ile koiua. W. L. II lokaiiiki no |;a mea lioopu. Aloiio- kue ii, M„n (Jiinc.k. He kni « liookolokolo liou ia. kuUila a nie llaki, 11.. k.l nu:a , l.oopn i„, ka moa i houlia--1 .lialii, ,J. i). K .uUikoii, ii.> ka inou n<><>Pn, a uia ka 1., S iiī.i noi ua wniho mui ka Ahn i k , 01010 hooliolu o hoolu , n . ka olelo hoohalahula.