Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 524, 18 August 1892 — Page 2

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Kamaka Meringolo
This work is dedicated to:  no na kumu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

HE $20 MAKANA.

 

            E haawiia no ka uku makana i ka mea a mau mea paha e hele ae ana e hoike imua o ka Papa Alanui i ka mea a mau mea paha nana i lawe ka ipu-kukui i kau ia ma kahi i hanaia o ke alanui Moi kokoke i ke alanui Alapai i ka po o ka Poalua nei, Augate 16. E hoomauia aku no ia uku makana pela, i na hana kolohe a pau oia ano e ulu mai ana ma keia mua aku, ma na wahi a pau o ke alanui e hana ia ana.

 

            Ma Kauoha.

Honolulu Augate 17, 1892

aug18 2wksd.

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA, AUGATE 18, 1892.

 

            EIA KE Komite Wae i kohoia e ka Hale i kela la aku nei i ka mea e pili ana i ka bila o ka manawa auhau, a he manaolana ko makou, e imi ia mai ana ke kaulike mawaena o ka poe Mahiko a me ka poe kanu Raiki. He mea nui keia i ka makou hoomaopopo ana, a oiai hoi, eia keia bila kanawai iloko o ka lima o ke Komite Wae, nolaila, e kamailio hou ana makou no keia manao ma ka pepa o ka la apopo, ke kuia ole.

 

Pakele mai Lilo ke Ola.

 

            I ka wa a ka mokuahi Kinau e haulani ae ana ka inu e komo i ke awa o Makena, aia hoi, holo pololei mai la he elua mau waapa e kakawi mai ana ko laua mau alahele ma kahi o ka ihu ekueku a ke Kinau e hookomo aku nei.

            Mamua ae o ke kuu ana iho o ka heleuma, ua loaa aku la kekahi o na waapa i piha oluna me na hua ai, he ipu haole, he hala kahiki a me na hua ai e ae. Ua loaa pono aku la ka nohona o kekahi waapa e holo mai nei, a noha ae la ka waapa, a oiai, e mau ana no ka ikaika o ke ko-pe ana o ka huila, ua @ pu ia aku la ka waapa a me kona mau mea hooholo, na ie hua mea ai, a iho aku la lakou ilalo o ka hohonu e ana ai i ke keleawe olalo ae o ke Kinau, a mahope o ko lakou kala ana i na hala, ua puha ae la lakou me he poe honu la ua pau ke aho a ua naenae. Hookahi wahi mea i ano pilikia, he wahi keiki nona na makahiki he 12, aka, ua pau no nae lakou a pau i ka pakele aohe ola i poino. Na ke akua ko lakou ole.

 

Poha ka lae o ke Kolohe.

 

Hanu ka Makai Kiu Helu 16

i ka Hohono o ka Uahi o

ka Opiuma.

 

O Sheldon ka Pueo

Po'i Moa.

 

HOOHENOIA NO KA LEO O KA LAHUI.

 

            O kela leo a'u i hoike aku ai imua o na kanaka ekolu e holo la, me ka manao ole ae he pilikia kekahi e hekau iho ana maluna o lakou, na ia mea i haawi ae i manawa no'u e akaaka ai, mamuli o ko lakou la holo ana no ka makau kuhihewa o Wile Sheldon au, ka hanu meheu opiuma pohihihi.

            I kinohi ua apono iho la au no keia hana ana a'u; aka, aia no nae he manao e anoninoni ana iloko o ko'u puuwai, me ka hoahewa pu ana iho ia'u no ko'u pupuahulu loa i ka hoike ana aku i kela haina e weliweli ai ka naau o ka mea hana hewa.

            Aka, ua hala aku la nae ka manawa kupono no ia apana hana, a oiai ke nee aku nei ka manawa i kau wahi o ke ao, ke owaka ae la na kukuna o Hokuoa e hoomalamalama i na pae puu o Konahuanui.

            Na ia mea i kaulona pololei ae i ka ihu o ka waapa a'u e haulani nei, ma ka uapo a Dilinahama, a hoopaa iho la au i ka waapa i ka pou o ka uapo a hoomaka iho la au e pii aku iluna o ka uapo, me ko'u kulai pu ana mai i ka niho o ka waha o kuu mau ilio bulu punahele, a e ke-ke ana ko laua mau niho no ka makaukau ana e paio me ka enemi i na manawa a pau a lakou e poipo mai ai maluna o ko laua kahu.

            Ua kolo aku la au iluna o ka uapo nie ko'u hoohalike ana iho ia'u me kela poe mua ekolu, e nihi malie ana, me na maka @ o ka mea hanu pohihihi.

            A no ko'u manao he lehulehu wale keia poe e houluulu nei malalo o ka malumalu o na puu nanahu, ua ku ae la au iluna me ke kulana o ke kanaka makau ole, a kaulona pololei aku la i ka waha o kuu mau ilio bulu iluna o ka puu nanahu, he imo ana na ka maka, aia hoi, ua kawewe aku la ka ukana oloko iluna o ka puu nanahu.

A ia manawa au i ike aku ai, aia hoi, he lehulehu wale o keia poe e hoohalua mau nei ma keia wahi, o keia leo kukala kaua a'u i haawi aku la iluna o ka puu nanahu, na ia mea i wawahi koke ae i ke kulana hooluu o ka poe haihai kanawai e pau nui la i ka holo.

            Ke hoohana mau la au i ka wikani o kuu mau io uala, a o ke poha-poha o ka leo o kuu mau pu panapana i hoala ae i ka hiamoe o ka poe ma kauhale, kokoke i ka muliwai, a hooho ae la lakou me ka leo nui:

            E kipu e! He kipu la!!

            Ua hooki iho la au i ka walaau ana o ko laua mau leo, me ka lana o ka manao e halawai ana au me kekahi mau hoailona laki e pili ana i ka opiuma.

            He oiaio, ua pololei ia kono ana a'u, oiai, ua ike koke aku la au he pahu aila mahu, e waiho mai ana mamua o ko'u alo, aole i hookahi anana ke kaawale mai a'u aku.

            Aka, aole au i pupuahulu koke aku i ke kii ana e wehe, no ka mea, ua kaahele koke ae la au i ke ahua nanahu e hoopuni ana ma ia wahi, a i ka hope loa, ua maopopo iho la ia'u aohe mea ola hanu e ae i koe ma ia wahi, owau wale iho no.

            Nolaila, huli hoi hou mai la au i kahi e waiho ana o ka pahu aila mahu, hapai ae la au iluna e kaumaha ana no, nona paha na paona a'u i koho ai mawaena o ke 40 a me ke 50.

            Noho iho la au ilalo, a lalau aku la i kekahi puu nanahu, a me ia mea i wawahi iho ai au i ke pani o ua pahu la, aia hoi, he lau kapiki maloo ke uhi ana maluna, i awiliwili ia me ka i-a maloo a ka Pake, i hookomokomoia mawaenakonu, i wahi paha e ike ole ia ai he opiuma ko loko.

            Aka, ua hoomau iho la no au i ka wehewehe ana, a hiki i ka wa i pa iho ai ko'u mau manamanalima i kekahi tini, akahi no au a hoomaopopo iho, he oiaio loa na lono a'u i lohe ai, eia ua deragona nei o ka make iloko o na pahu mea ai, na pahu lole, a pela aku.

 

KAU AHAOLELO O 1892.

 

LA HANA 66.

 

Poalua, Aug. 16, 1892.

 

Halawai na hoe e like me ka mau Komike Mau.

           

            Wiliama, ua pau na bila 169, 171, me 172 i ke pai ia.

            Walauwina, i ka hoike no ka Bila 133, e mahele ana ia Honolulu nei e elima apana ohi auhau. Moe ma ka papa me ka bila.

            Nana no, i ka hoike no ka bila 68, e pili ana i ka waihana o kela a me keia keena kinaiahi. Haawiia no ka unuhi me ka pai ana, elike me ke noi a ke Kuhina Kalaiaina.

Na Olelo Hooholo.

            Hoolaha halawai a ke Komite Opiuma Helu 2.

            Konowela, he olelo hooholo e pili ana i ke kanawai e hooponopono ana i na kaa ma ka apana o Wailuku, e haawiia i ke Komite o na Loaa me na Lilo mai ke Komite Kalepa mai. Aponoia

            Marsden, he mau ninau i ke Kuhina Waiwai e pili ana i na Pake i hookupa i ka manawa i hala a hiki i keia wa.

Hana Pau Ole.

            Hoomau ia ka noonoo ana i ka bila 115 ma na pauku i koe.

            Pauku 37, 38 me 39, aponoia elike me ka bila.

            Pauu 40, hoololiia.

            Aumeume na hoa a hiki wale i Hoopanee ka Hale a

Auina La

            Akoakoa hou na hoa i ka hora 1:30.

            Kamailio hou na hoa no ka manawa e auhau ai, ka mea i kamailio nui ia mamua o ka hoomaha ana o ka hale i ke awakea.

 

            Haawiia i ke Komite Wae elike me ke noi a kekahi o na hoa, oia o Wilimana, Kakina, Numana, Kamauoha me Kanealii.

            Pauku 41, haawiia i ke komite maluna ae.

               "   42, Pauku hou, hoolohia.

               "   43,      "       "          holo

               "   44,                            "

               "   45,                            "

               "   46,                            "

               "   47,                            "

               "   48,                            "

               "   49,                            "

               "   50,                            "

               "   51, Aponoia me na hoop.

               "   52,                            "

               "   53,                            "

               "   54,                            "

               "   55,                            "

               "   56,                            "

               "   57,                            "

               "   58, Hoololiia

               "   59, Haawiia i ke Komite maluna ae.

               "   60,                            "

               "   61,                            "

            Hora 4 a oi Hoopanee ka Hale

 

NU HOU KULOKO.

 

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

 

            Eia iho ka poka-pahu i keia pule e hoea ai.

 

            Ua hookuuia mai ma ka Poalua nei ke kiapa Wres@ mailuna o ke Alahuku Moku.

 

            Ua hala aku maluna o ka Auseteralia o nehinei o Mrs. A. S. Hartwell i ukaliia e kana mau kaimahine ekolu.

 

            He mau hoolele kukui uwila ka i ike ia i kela po aku nei mai ka Hikina mai, a ua manao wale ia, no luna mai o ka mokukaua Amerika Bosetona.

 

            Ue ula leo ke lohe ia, he hoopuka ia mai ana he wahi nupepa n@ puka ahiahi ma keia mua koke iho, oiai kona makuahine e nahunahu nei no ka hanau mai.

 

            He mau @ Hawaii kai @ ma kahi o Kau Palani i ka po nei, no na alii moku Manu Balani.

 

            He umi a keu ka nui o ka noe e makaikai i ke Kupueu Pele i kau aku maluna o ka Malulani o ka Poalua nei.

 

            E hoomanao i ka Hale Mele Hou i keia po i kumaka ka ike ia Mr. Ste@n me kana mau hana - me @la kea nui.

 

            Kaulana mai nei o Maui no kona mau mahiko nui, kahi nona ka olena ana, –

            "Aia i Maui ka'u aloha

            I ka heu o ke ko hoeha ili."

 

            Ua hala aku no ka make ma ka wanaao poniponi o ka Poalua nei o Hattie Baraunu, hapuu kaikamahine a J. H. Baraunu. A e Hoolewa ia ana kona kino wailua ma ka la kapule ae nei, mamuli o kekahi kumu kupono i manao ia ai e hoopanee.

 

            Wahi a ka hoike a kekahi mea kuai kamano o Ulakoheo i kela la aku nei, e oole'a mai ana ka auhau o ka poke kamano ma keia mua iho, mamuli o ka nele ana mai nei o keia mau mokuahi i ke kamano. Ina pela ka oiaio, alaila o ka wa pono wale no keia.

 

            Ma ka po onehinei, i haalele mai ai o Mr. K. malaki o Kakaako ae nei i keia ae me kona mau inea, a kuuewa ko hana aku la ma ke ala mau o ka poe ola. Ma ke kakahiaka o nehinei i malamaia ai ka huakai hope maluna o kona kino ukalii e na koa o ka Puali Kumau oiai oia kekahi oia auna.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ano owau ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ano ke kauoha ia aku nei na poe mea holoholona a pau loa e hele wale ana maluna o kuu aina kuahiwi a me kula e waiho ala mauka o Waimalu, Ewa, Oahu no lakou hoi na inoa pakahi penei Pohakupu, Kupuna a me Poopalupalu, e kii koke ae i ko lakou mau holoholona no loko o 15 la mai keia la 17 o Augate a hiki i ka la 2 o Sepatemaba. Ina e hala na la i olelo ia ma keia palapala hoolaha, alaila e pili no me ka mea nona ka aina keia mau holoholona. A eia kekahi, ke nana ia aku nei na poe a pau no lakou na holoholona aole e ki i kekahi pipi a puaa paha maluna o keia mau aina me ka loaa ole aku o kekahi kuleana kipu mai ka ona aku nona ka aina.

            One kanaka a pau e loaa aku ana i ko'u mau luna ma ke ano komo hewa e hopu la no a hoopiiia ma ke kanawai.

            Me ka Oiaio.

PIO KANE.

            Waimalu, Ewa, Oahu.

            aug13 3twkd.